Η αστροφωτογραφία δεν επιτρέπει διαλείμματα. Οι φωτογράφοι που έχουν αφιερωθεί σε αυτή την τέχνη αποδεικνύουν κάθε μέρα ότι δεν χρειάζεται μόνο τύχη για να πετύχεις το σωστό κλικ, αλλά και σκληρή δουλειά, υπομονή και ικανότητες. Οι αστρονομικές φωτογραφίες είναι ένας άθλος που επιτρέπει σε όλους εμάς, το κοινό, την εξερεύνηση ενός νέου κόσμου.
Στις φωτογραφίες που διακρίθηκαν πέρυσι στον διαγωνισμό Astronomy Photographer of the Year, θαυμάσαμε μεταξύ άλλων μια δακτυλιοειδή έκλειψη ηλίου, ένα αστρικό χαμόγελο και μια «κουρτίνα υδρογόνου» στον Ήλιο! Το δέος που νιώθουμε κοιτάζοντας τις αστρονομικές φωτογραφίες του φετινού 14ου διαγωνισμού είναι ανάλογο. Από την Ινδία μέχρι τη Χιλή, οι αστροφωτογράφοι δούλεψαν σκληρά για να μας ανοίξουν ένα παράθυρο στις ομορφιές τους σύμπαντος.
«Οι καλύτεροι αστροφωτογράφοι του κόσμου έδωσαν το παρών για να επιδείξουν το ταλέντο και την καινοτομία τους», σχολίασε ο Steve Marsh, ένας από τους κριτές του διαγωνισμού. Ο διεθνής διαγωνισμός Astronomy Photographer of the Year διοργανώνεται από το Βασιλικό Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς, με την υποστήριξη της Liberty Specialty Markets και σε συνεργασία με το BBC Sky at Night Magazine. Η σπουδαιότητά του αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι φέτος έλαβε πάνω από 3.000 συμμετοχές, από 67 χώρες σε όλο τον κόσμο.
Η έκθεση με τις νικητήριες αστρονομικές φωτογραφίες και μια επιλογή άλλων φωτογραφιών που ξεχώρισαν φιλοξενείται στο Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Αγγλίας και θα διαρκέσει μέχρι τις 13 Αυγούστου 2023.
Οι 11 καλύτερες αστρονομικές φωτογραφίες
Gerald Rhemann
1. Disconnection Event, του Gerald Rhemann
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία Planets, Comets & Asteroids, και συνολικά καλύτερη του διαγωνισμού
«Η αστρονομία, ο μύθος και η τέχνη ενώνονται υπέροχα σε αυτή τη λήψη», δήλωσε για τη φωτογραφία που αναδείχθηκε κορυφαία του διαγωνισμού ένας από τους κριτές, ο Imad Ahmed. Η εικόνα αποτυπώνει με έναν πολύ κομψό τρόπο ένα «γεγονός αποσύνδεσης»: Ο κομήτης Leonard πραγματοποίησε το κοντινότερο πέρασμά του στα μέσα Δεκεμβρίου του 2021 και, αφού εγκατέλειψε το Ηλιακό Σύστημα, δεν θα είναι ξανά ορατός από τη Γη ποτέ. Την ημέρα των Χριστουγέννων του 2021 συνέβη ένα δραματικό γεγονός αποσύνδεσης της ουράς του, αφού ένα κομμάτι αυτής αποκόπηκε και παρασύρθηκε από τον ηλιακό άνεμο.
Ο Rhemann δήλωσε για αυτό το βραβείο ότι είναι μία από τις σημαντικότερες στιγμές της αστροφωτογραφικής του δουλειάς. «Όλη η προσπάθεια που καταβλήθηκε για την επιτυχία αυτής της εικόνας άξιζε τον κόπο».
Zihui Hu
2. Stabbing Into the Stars, του Zihui Hu
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία Skyscapes
Η καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία Skyscapes τραβήχτηκε στην Κίνα. Συγκεκριμένα, απεικονίζει το χιονισμένο βουνό Namcha Barwa. Το όνομά του στα θιβετιανά σημαίνει «ακόντιο που καρφώνεται στον ουρανό» και η προέλευσή του έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία. Όπως διαβάζουμε στην περιγραφή της φωτογραφίας, η ανέγγιχτη γη του φιλοξενεί τον πιο καθαρό έναστρο ουρανό, τα ίχνη του οποίου «υφαίνουν» ένα ευρύ δίχτυ ακόμη και τις ημέρες της Πανσελήνου. Το Namcha Barwa, σαν ακόντιο, διαπερνά αυτό το δίχτυ.
Andrew McCarthy
3. The International Space Station Transiting Tranquility Base, του Andrew McCarthy
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία People and Space
Η εικόνα που κέρδισε στην κατηγορία People and Space απαιτούσε ακριβείς υπολογισμούς. Στη φωτογραφία βλέπουμε τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) ακριβώς πάνω από το σημείο προσεδάφισης του Απόλλων 11 στη Σελήνη, στη Θάλασσα της Ηρεμίας, μια σεληνιακή θάλασσα που βρίσκεται στα ανατολικά της Θάλασσας των Βροχών. Η λήψη ήταν εξαιρετικά δύσκολη: υπήρχαν μόνο μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου και χρειαζόταν ακριβής τοποθέτηση για να αποτυπωθεί το πέρασμα την ιδανική στιγμή.
«Το σύμβολο του ανθρώπου, η μικροσκοπική σιλουέτα του ISS, επισκιάζεται από την απέραντη και λεπτομερή σεληνιακή επιφάνεια, χρωματισμένη από ορυκτούς πόρους. Μας δείχνει πόσο εύθραυστοι είμαστε», σχολίασε για τη φωτογραφία ο László Francsics, κριτής και πρόεδρος της Ένωσης Αστροφωτογράφων Ουγγαρίας.
Filip Hrebenda
4. In the Embrace of a Green Lady, του Filip Hrebenda
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία Aurorae
Το Βόρειο Σέλας «χορεύει» και ο χορός του αντανακλάται σε μια μικρή παγωμένη λίμνη πάνω από το βουνό Eystrahorn στην Ισλανδία. Αυτό απεικονίζει η φωτογραφία που κέρδισε την πρώτη θέση στην κατηγορία Aurorae. Ο αστροφωτογράφος Filip Hrebenda πετυχαίνει τη στιγμή και το κλικ είναι εντυπωσιακό. Παρόλο που συνήθως το Βόρειο Σέλας φωτογραφίζεται κατά τους μήνες του χειμώνα, η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε στα τέλη της άνοιξης.
Utkarsh Mishra, Michael Petrasko, Muir Evenden
5. Majestic Sombrero Galaxy, των Utkarsh Mishra, Michael Petrasko και Muir Evenden
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία Galaxies
Ο σπειροειδής γαλαξίας στη μέση της φωτογραφίας ονομάζεται Sombrero. Η εικόνα που κέρδισε στην κατηγορία Galaxies αποτυπώνει τις αχνές ροές άστρων που δημιουργήθηκαν όταν αυτός συγκρούστηκε με τον γαλαξία που περιλαμβάνει το δικό μας ηλιακό σύστημα και τα υπολείμματα άρχισαν να περιφέρονται γύρω από τον ίδιο.
Τρεις εκδοχές της φωτογραφίας συνδυάστηκαν για αυτό το τελικό αποτέλεσμα: μια έκδοση για το φόντο, μια έκδοση για τον δίσκο και μια έκδοση για τα αστρικά ρεύματα και το φωτοστέφανο.
Ο Steve Marsh σχολίασε για τη φωτογραφία ότι «το να βλέπεις τα ομιχλώδη απομεινάρια προηγούμενων συγκρούσεων να περιβάλλουν τον γαλαξία, ο ίδιος να αιωρείται μόνος του στο κενό, είναι απλά εξαίσιο».
Martin Lewis
6. Shadow Profile of Plato’s East Rim, του Martin Lewis
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία Our Moon
Στην εικόνα βλέπουμε τον κρατήρα Πλάτων στη Σελήνη να φωτίζεται από τις ακτίνες του Ηλίου. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο Ήλιος ανατέλλει πάνω από τον γιγάντιο Πλάτωνα και ρίχνει τεράστιες σκιές στο γεμάτο με λάβα έδαφός του μία φορά τον μήνα, ενώ περιστασιακά το γεγονός αυτό συμπίπτει με μια νύχτα με καλή ορατότητα. Η νύχτα που ο Martin Lewis τράβηξε αυτή τη φωτογραφία ήταν μια τέτοια νύχτα!
«Δεν κουράζομαι ποτέ να κοιτάζω κρατήρες στη Σελήνη, αλλά αυτή η λήψη του Πλάτωνα μου έκοψε την ανάσα με τις μακριές, σαρωτικές σκιές του. Αν αναλογιστείτε το μήκος και την κλίμακα αυτών των σκιών και των βουνών που τις δημιουργούν, αυτή η εικόνα είναι πραγματικά ένας άξιος νικητής», δήλωσε ο Marsh.
Soumyadeep Mukherjee
7. A Year in the Sun, του Soumyadeep Mukherjee
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία Our Sun
Αυτή η λήψη είναι αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας προσπάθειας! Ο Mukherjee απεικόνισε τον Ήλιο για 365 ημέρες μεταξύ 25 Δεκεμβρίου 2020 και 31 Δεκεμβρίου 2021. ‘Εχασε μόνο 6 ημέρες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μετά από ένα χρόνο, συνδύασε όλες αυτές τις εικόνες για να δημιουργήσει μια ενιαία λήψη.
Οι ηλιακές κηλίδες δημιουργούν δύο ζώνες στον ηλιακό δίσκο, περίπου 15-35 μοίρες βόρεια και νότια του Ισημερινού και σταδιακά αρχίζουν να παρασύρονται προς αυτόν. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό και ως νόμος του Spörer.
Ο Marsh θαύμασε αυτή τη φωτογραφία, σχολιάζοντας ότι μια τέτοια καθημερινή απεικόνιση του Ήλιου αποτελεί άθλο. «Όμως, κάτι περισσότερο από απλή σκληρή δουλειά, ο φωτογράφος αυτός πέτυχε μια συναρπαστική και μοναδική ματιά στην εξέλιξη των ζωνών των ηλιακών κηλίδων στον δίσκο του».
Weitang Liang
8. The Eye of God, του Weitang Liang
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία Stars & Nebulae
Ο Weitang Liang κατάφερε να αποτυπώσει εντυπωσιακά το «Μάτι του Θεού», επίσης γνωστό ως «Νεφέλωμα Έλικας», και αναδείχθηκε νικητής στην κατηγορία Stars & Nebulae. Με αυτή την απεικόνιση ο αστροφωτογράφος καταφέρνει να αποτυπώσει τα υπέροχα χρώματα του πυρήνα και τις σπάνια ορατές λεπτομέρειες που τον περιβάλλουν. Να αναφέρουμε ότι το «Μάτι του Θεού» είναι ένα πλανητικό νεφέλωμα που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 650 έτη φωτός από τη Γη.
Όπως αναφέρεται στην περιγραφή της φωτογραφίας, «η εκπληκτική πορτοκαλί, κόκκινη και κίτρινη εξωτερική περιοχή δείχνει τη δύναμη του σύμπαντος – όλη η ύλη κινείται, συγκρούεται και ανατρέπεται».
Pauline Woolley, με χρήση δεδομένων ανοιχτού κώδικα από το Ηλιακό Δυναμικό Παρατηρητήριο
9. Solar Tree, της Pauline Woolley, με χρήση δεδομένων ανοιχτού κώδικα από το Ηλιακό Δυναμικό Παρατηρητήριο της NASA
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία The Annie Maunder Prize for Digital Innovation
Η παραπάνω εικόνα διακρίθηκε για την καινοτομία της, ενώ η δημιουργία της ήταν αρκετά περίπλοκη. Όπως εξηγείται, η Pauline Woolley ερεύνησε τα ίχνη άνθρακα-14 που βρέθηκαν σε ορισμένες μελέτες χρονολόγησης των δακτυλίων δέντρων, ή αλλιώς της δενδροχρονολόγησης.
Στη φωτογραφία, είκοσι έξι εικόνες του Ήλιου από το πρώτο μέρος του Ηλιακού Κύκλου 25 έχουν διαστρωθεί για να δημιουργηθούν ομόκεντροι δακτύλιοι. Ο παλαιότερος «δακτύλιος» βρίσκεται στο κέντρο, ενώ ο πιο πρόσφατος βρίσκεται πιο μακριά. Καθώς οι μήνες περνούν, οι δακτύλιοι επεκτείνονται ή «μεγαλώνουν» σχηματίζοντας τους δακτυλίους ενός φανταστικού ηλιακού δέντρου. Η συνολική εικόνα είναι μια σήμανση του χρόνου που περνάει, η οποία ενσωματώνει οπτικές αποδείξεις των αυξανόμενων επιπέδων ηλιακής δραστηριότητας που φαίνονται στα σκοτεινά σημάδια των ηλιακών εκλάμψεων.
Lun Deng
10. The Milky Way bridge across big snowy mountains, του Lun Deng
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία The Sir Patrick Moore Prize for Best Newcomer
«Η παγωμένη, ακανόνιστη βουνοκορφή έρχεται σε υπέροχη αντίθεση με τον Γαλαξία μας, οι ανοιχτότερες ροζ και γαλάζιες αποχρώσεις του οποίου μας προσφέρουν μια μαγευτική, ζεστή λάμψη». Αυτά σχολίασε ο Imad Ahmed για τη συγκεκριμένη φωτογραφία. Για τη λήψη της, ο φωτογράφος έπρεπε να στέκεται στο χιόνι σε συνθήκες παγετού!
Τι βλέπουμε; Τον Γαλαξία μας να υψώνεται πάνω από το βουνό Minya Konka, την ψηλότερη κορυφή της επαρχίας Sichuan της Κίνας, τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Φεβρουαρίου 2021.
© Yang Hanwen, Zhou Zezhen
11. Andromeda Galaxy, The Neighbour, των Yang Hanwen και Zhou Zezhen
Καλύτερη φωτογραφία στην κατηγορία Young Astronomy Photographer of the Year
Όταν τον κοιτάζουμε με γυμνό μάτι μοιάζει με ομίχλη αλλά μέσα από το τηλεσκόπιο SkyWatcher 150/750P το αποτέλεσμα είναι μεγαλειώδες. Πρόκειται για τον Γαλαξία της Ανδρομέδας, ή αλλιώς Messier 31, έναν από τους πλησιέστερους και μεγαλύτερους «γείτονες» του Γαλαξία μας.
Μάλιστα, ο συγκεκριμένος γαλαξίας είναι το πιο μακρινό αντικείμενο που μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι.
Πηγή: ow.gr/M. Γκόγκου