Σήμερα, στις 7 το απόγευμα, οι πύργοι και τα αρχαία μνημεία της Σίφνου θα ενωθούν νοερά για 20η φορά μέσω της αναβίωσης του αρχαίου συστήματος επικοινωνίας που συνέδεε τον τότε γνωστό κόσμο με μεγάλη αποτελεσματικότητα.
Το Cyclades Open συμμετέχει στην αναμετάδοση της αναβίωσης των Φρυκτωριών και θα μεταδώσει ΖΩΝΤΑΝΑ την διαδικασία αυτής της όμορφης προσπάθειας που συμβάλει στην διάσωση του της πολιτιστικής κληρονομιάς των Κυκλάδων αναβιώνοντας μια πρακτική των αρχαίων χρόνων και μεταφέρνοντάς την στο σήμερα.
Συντονιστείτε!
Εκατοντάδες εθελοντές, ντόπιοι και επισκέπτες κάθε ηλικίας στη Σίφνο, θα μετακινηθούν με οχήματα, βάρκες αλλά κυρίως με τα πόδια για να φτάσουν σε όσα περισσότερα από τα 85 σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος του νησιού μπορούν και να στείλουν μήνυμα συναδέλφωσης σε όλες τις Κυκλάδες.
Φέτος, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα από τους δικούς τους πύργους ή άλλα ιστορικά μνημεία η Άνδρος, η Θήρα, η Κέα, η Κίμωλος, η Κύθνος, η Μήλος, η Σέριφος, η Σύρος, η Πάρος, η Φολέγανδρος και η Ανάφη.
H Νάξος συμμετέχει όπως μάθαμε πριν από λίγο με τον ΑΜΣ Φιλωτίου από τον Πύργο τον Χείμαρρου, που αποτελεί κατασκευή της ελληνιστικής περιόδου (4ος-3ος αιώνας π.Χ.) και από τα πιο αναγνωρισμένα μνημεία της Νάξου, μετά την πύλη του αρχαϊκού ναού του Απόλλωνα, την «Πορτάρα».
Η δράση που πραγματοποιείται με την οργανωτική ευθύνη της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Σίφνου (ΔΗ.Κ.Ε.Σ.) και την υποστήριξη του Δήμου και του Πολιτιστικού Συλλόγου Σίφνου, περιλαμβάνει επίσης ραδιοφωνική (από το ράδιο Prisma FM 91,8 και το Active Radio 91,3) τηλεοπτική (από το VOLCANO TV και από το TV1 Σύρος) και διαδικτυακή ζωντανή μετάδοση όλης της διαδικασίας (από το κανάλι της ΔΗ.Κ.Ε.Σ. και από το κανάλι του Fryktories.net στο you tube), μέσω των εθελοντών που θα μεταφέρουν σε όλο τον κόσμο το κλίμα, την εικόνα και την καλή τους διάθεση από κάθε σημείο του νησιού, αλλά ειδικά φέτος και από όλα τα άλλα νησιά που θα συμμετέχουν.
Αμέσως μετά την αναβίωση των φρυκτωριών θ ακολουθήσει γιορτή στο νησί της Σίφνου.
Μακάρι η σύνδεση αυτή να αποτελέσει τον μίτο που θα συνδέσει τις Κυκλάδες ώστε να διασωθεί ο πολιτιστικός πλούτος και να αποτελέσει ο υλικός και άϋλος πολιτισμός την αιχμή του δόρατος για κάθε αναπτυξιακή εξέλιξη στο μέλλον!
Αρχαίες Φρυκτωρίες – Πύργοι
Οι Αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποίησαν ένα καλά οργανωμένο επικοινωνιακό δίκτυο ανά τον Ελλαδικό χώρο. Το δίκτυο αυτό, το δίκτυο των Φρυκτωριών, εκμεταλλευόμενο τα νησιά του Αιγαίου και την ορεινή μορφολογία της περιοχής, χρησιμοποιεί την φωτιά και έναν κώδικα αναπαράστασης γραμμάτων για την μετάδοση μηνυμάτων σε πολλά χιλιόμετρα (≈130). Στην ουσία μιλάμε για την προϊστορία του τηλέγραφου. Τα σημεία που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες ήταν κατά κανόνα σε πλεονεκτικές θέσεις, κορυφές βουνών ή ακρωτήρια νησιών, τα οποία πρόσφεραν μεγάλη (μακρινή) οπτική επαφή. Σε πολλές κορυφές υπάρχουν ακόμα και σήμερα ερείπια ή κτίσματα, τα οποία ήταν φρυκτωρίες στην αρχαιότητα. Αξίζει να σημειωθεί πως οι θέσεις και οι προσανατολισμοί των δικτύων των φρυκτωριών τουλάχιστον στον ελλαδικό χώρο συμπίπτουν και µε τις θέσεις που βρίσκονται οι σημερινοί τηλεπικοινωνιακοί αναμεταδότες.
Οι φρυκτωρίες είναι συστηματική μέθοδος μετάδοσης προσυμφωνημένων μηνυμάτων με χρήση φωτιάς. Οι πρώτες φρυκτωρίες ή φρυκτώρια θεωρούνται κατά πολλούς οι Ηράκλειες στήλες (Γιβραλτάρ). Τις φρυκτωρίες χρησιμοποίησε αρχικά ο μυκηναϊκός πολιτισμός.
Στα πανάρχαια κείμενα του Ορφέα περιγράφεται η εκστρατεία των Αργοναυτών και μεταξύ άλλων και η μετάδοση μηνυμάτων μεταξύ των μονάδων του στρατού με φρυκτωρίες.
Στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια επίσης, ο Όμηρος αναφέρει διεξοδικά τις φρυκτωρίες ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ θεών και ανθρώπων αλλά και μεταξύ νησιών του Αιγαίου!
Όταν τελείωσε ο Τρωικός πόλεμος, ο Αγαμέμνονας έστειλε το μήνυμα στο παλάτι του στις Μυκήνες με τη μέθοδο των φρυκτωριών. Ο Αισχύλος στο έργο του «Ορέστεια» αναφέρει μία-μία τις κορυφές που χρησιμοποιήθηκαν για να μεταδώσουν την λήξη του αιματηρού πολέμου.
Οι Μακεδόνες εδραίωσαν το αχανές βασίλειο τους κάνοντας χρήση και επεκτείνοντας τα δίκτυα των φρυκτωριών στα βάθη της Ασίας.
Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία θεωρούσε πρωταρχική την εγκαθίδρυση πυκνών φρυκτωριών αλλά κατέρρευσε όταν αυτές καταστράφηκαν.
Στο Βυζάντιο (450 μ.Χ.) οι φρυκτωρίες αντικαθίστανται από τις καμινοβίγλες ή καμινοβιγλάτορες (κάμινος-χώρος καύσης και βίγλα-παρατηρητήριο) με τις οποίες αυξήθηκαν η ευκρίνεια και η εμβέλεια του σήματος προσθέτοντας και καθρέφτες.
Στην Ιστορία αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι με φωτεινά σήματα η βασίλισσα Θεοδώρα το 532 µ.Χ. ειδοποίησε για να καταστείλουν την στάση του Νίκα.
Οι αρχαίοι πύργοι στη Σίφνο, είναι χτισμένοι από τον 6ο έως τον 3ο αιώνα π. Χ. και χρησιμοποιούνταν κυρίως για επικοινωνία. Η συνεχιζόμενη αρχαιολογική έρευνα έχει αναδείξει 75 τέτοια κτίσματα περισσότερα από ένα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η Σίφνος κατέχει τα πρωτεία όσον αφορά τη διασπορά οχυρών κατασκευών στην ύπαιθρο, που εξηγείται από τον πλούτο του νησιού στην αρχαιότητα λόγω των κοιτασμάτων χρυσού, αργυρού και σιδήρου (εδώ λειτούργησε το πρώτο αργυρωρυχείο στον κόσμο-τέλη της 4ης, αρχές της 3ης χιλιετίας π.Χ., σηματοδοτώντας στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτιστικής εξέλιξης, το πέρασμα της ανθρωπότητας από την εποχή του λίθου στην εποχή του χαλκού).
Οι πύργοι αυτοί που είναι όλοι κυκλικοί με μέση εξωτερική διάμετρο περί τα 8 μέτρα, έχουν κατασκευαστεί σε καλλιεργημένες περιοχές, σε κορυφές υψωμάτων ή σε πλαγιές. Συνδέονται με τις ακροπόλεις του νησιού και πιθανότατα χρησίμευαν είτε ως φρυκτωρίες είτε ως φυλάκια είτε, τέλος, ως αποθηκευτικοί χώροι.
Οι φρυκτωρίες στη Σίφνο άρχισαν να κτίζονται μετά την επιδρομή των Σαμίων (525 π. Χ.) για να στέλνουν προειδοποιητικά σήματα στις αρχαίες ακροπόλεις. Στα ρωμαϊκά και ενετικά χρόνια άναβαν φωτιές στην κορυφή τους για να προειδοποιούνται οι άνθρωποι ότι έρχονται πειρατές.
Η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Σίφνου σε συνεργασία με το Δήμο Σίφνου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σίφνου, σε μια προσπάθεια για την ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου του νησιού, αναβιώνουν κάθε χρόνο από το 2003 με την ενθουσιώδη συμμετοχή εκατοντάδων εθελοντών, την επικοινωνία του δικτύου των αρχαίων πύργων-φρυκτωριών & ακροπόλεων της Σίφνου.
Οι εθελοντές (άτομα κάθε ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου και επαγγελματικής τάξης) που διασκορπίζονται συνήθως ανά παρέες σε όλη την έκταση του νησιού περπατώντας σε δύσβατα σημεία (κάποιοι για δυο και τρεις ώρες) για να προσεγγίσουν τα απομεινάρια των αρχαίων πύργων, είναι στην πλειοψηφία τους μόνιμοι κάτοικοι του νησιού αλλά ανάμεσα τους υπάρχουν και αρκετοί επισκέπτες που είτε βρίσκονται στο νησί για διακοπές είτε έρχονται ειδικά για το σκοπό αυτό.
Η ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή των εθελοντών και η προσθήκη περισσότερων σημείων κάθε χρονιά είναι ενδεικτική της δυναμικής του εγχειρήματος
Η εκδήλωση που έχει καθιερωθεί να γίνεται την Κυριακή της Πεντηκοστής (παραμονή του Αγίου Πνεύματος), μεταδίδεται με ειδική εκπομπή και ανταποκρίσεις των εθελοντών από όλο το νησί από το τοπικό ραδιόφωνο, την τηλεόραση και μέσω διαδικτύου.
Μετά το άναμμα των πύργων (στις 7 το απόγευμα) ακολουθεί συγκέντρωση των εθελοντών σε κεντρικό σημείο του νησιού με προβολές, ομιλίες και μουσική εκδήλωση. Όλα αυτά τα χρόνια, εκτός από την επικοινωνία ανάμεσα σε πύργους και ακροπόλεις έχουν διοργανωθεί πολλές σχετικές εκδηλώσεις όπως έκθεση φωτογραφιών των εθελοντών από τους πύργους που επισκέφτηκαν, άναψαν και φωτογράφησαν, βιντεοσκόπηση και φωτογράφηση του εγχειρήματος από ελικόπτερο, τιμητική εκδήλωση για τους εθελοντές κλπ.
