Αισιοδοξία για το μέλλον της εστίασης εκφράστηκε από πλευράς της Κυβέρνησης στο πλαίσιο του 3ου Πανελληνίου Συνεδρίου Συλλόγων Εστίασης κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών, με εκπροσώπους του κλάδου στον αντίποδα να τονίζουν ότι η εστίαση δεν έχει επιστρέψει στην κανονικότητα μετά την πανδημία Covid-19 και ταλανίζεται αντιθέτως από την ενεργειακή κρίση και την κρίση πληθωρισμού. Το συνέδριο συνδιοργανώνουν η EstiasiGreece και η Πρωτοβουλία Εστίασης Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ).
Αναλυτικότερα, ο υπουργός Υγείας, Αθανάσιος Πλεύρης, σε διαδικτυακή του παρέμβαση αναγνώρισε ότι συγκεκριμένος κλάδος δέχτηκε ισχυρό πλήγμα λόγω των μέτρων που ελήφθησαν για την αποφυγή διάδοσης της Covid-19 καθώς λειτουργούσε με προσαρμογές, απλά πλέον με τη λήξη του συναγερμού σε επίπεδο υγειονομικής κρίσης τα καταστήματα λειτουργούν πια χωρίς όρους και προϋποθέσεις και εξέφρασε αισιοδοξία για τους τζίρους του κλάδου. Παράλληλα επισήμανε το κενό που φαίνεται σε εξειδικευμένες θέσεις εργασίας σε τουρισμό και εστίαση και απαντώντας σε πρόταση για αντικατάσταση της κάρτας υγείας των υπαλλήλων με ψηφιακή κάρτα υγειονομικού υπαλλήλου, επανέλαβε ότι εντός του 2023 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί ο ψηφιακός ιατρικός φάκελος, που θα λύνει πολλά από τα θέματα που σήμερα δημιουργούν προβλήματα.
Επίσης διαδικτυακά ο υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας, τόνις εότι ο τουρισμός είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την εστίαση και ότι το 2023 τα έσοδα από τον τουρισμό αναμένονται ακόμη μεγαλύτερα σε σχέση με το 2022. Αναφορικά, δε, με το πάγιο αίτημα που κατέθεσαν εκ νέου οι εκπρόσωποι του κλάδου της εστίασης για τη δημιουργία Γενικής Γραμματείας Εστίασης, ο κ. Κικίλιας διερωτήθηκε εάν η δημιουργία μιας ακόμη δομής θα βοηθήσει στην επίλυση προβλημάτων του χώρου, τη στιγμή που όπως είπε «γίνεται αγώνας για τον περιορισμό ή και την πάταξη ακόμη της γραφειοκρατίας».
Παγίδα χρέους
Στον αντίποδα, τις σοβαρές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις εστίασης, αλλά και την ένταση των προβλημάτων το κλάδου λόγω της ακριβείας, παρουσίασε στη διάρκεια του συνεδρίου ο πρόεδρος του συλλόγου καταστημάτων εστίασης και αναψυχής Καλαμάτας, Νίκος Μαλαπέτσας.
Η εστίαση, όπως επισήμανε ο ίδιος, αν και πλέον λειτουργεί χωρίς περιοριστικά μέτρα, δεν έχει επιστρέψει στην κανονικότητα, ενώ αντιθέτως, βιώνει την υπέρμετρη αύξηση των διεθνών τιμών ενέργειας και τις υπέρογκες αυξήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, εκτοξεύοντας τον πληθωρισμό και το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων. Ο ίδιος προχώρησε επίσης σε αποτύπωση της κατάστασης των μικρών επιχειρήσεων του κλάδου, μέσα από την σχετική μελέτη της ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (σ.σ. που είχε παρουσιαστεί το καλοκαίρι του 2022). Σύμφωνα με αυτήν, ένα στα τέσσερα καταστήματα, κινδυνεύει με λουκέτο το επόμενο διάστημα. Στο πλαίσιο αυτό, προκειμένου να κρατηθούν όρθιοι οι επαγγελματίες του κλάδου, ζητούν την άμεση και περαιτέρω στήριξη της κυβέρνησης το επόμενο διάστημα.
Όσον αφορά το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων της εστίασης, σύμφωνα με την μελέτη, αυτό αυξήθηκε κατά 41,7% τους τελευταίους 12 μήνες. Τον τελευταίο χρόνο, μάλιστα, το συνολικό κόστος λειτουργίας σημείωσε άνοδο πάνω από 40% για μία στις τρεις επιχειρήσεις, ενώ σε υψηλό ποσοστό βρίσκεται η ενέργεια η οποία αυξήθηκε κατά 87% στον κλάδο. Επιπλέον, το κόστος για τις πρώτες ύλες καταγράφεται σήμερα αυξημένο κατά 37,9%, τα έξοδα για τα καύσιμα κατά 63,2%, το κόστος εργασίας κατά 15% και για τα ενοίκια κατά 6,8%.
Επιπλέον, με βάση τη μελέτη, η ακρίβεια επηρέασε και τις εξόδους των πολιτών, με αποτέλεσμα οι επιχειρηματίες του κλάδου της εστίασης, να καταγράφουν στο πρώτο 6μηνο του 2022 μείωση κατά 52,9% στον αριθμό πελατολογίου τους και κατά 63,7% στις παραγγελίες.
Συνέπεια όλων των προαναφερομένων ήταν οι ιδιοκτήτες των περισσοτέρων καταστημάτων να προχωρήσουν σε αυξήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, το 81,7% των επιχειρήσεων προχώρησε σε αυξήσεις των τιμών τους τελευταίους 12 μήνες προκειμένου να επιβιώσουν, αν και όπως υποστηρίζουν, η ανατίμηση στην οποία προέβησαν δεν είναι ανάλογη της ανόδου του κόστους λειτουργίας των καταστημάτων τους.
Συγκεκριμένα, το 49,4% έχει προχωρήσει σε αυξήσεις των τιμών κατά 10%, ενώ μόλις το 6,7% αύξησε τις τιμές πώλησης κατά 20%. Λόγω ακόμη και των επιπτώσεων της πανδημίας, το 2021, έξι στις δέκα επιχειρήσεις (63,9%) έβαλαν οριστικό λουκέτο στα καταστήματά τους.
Ένα ακόμη πρόβλημα που ανέδειξε η μελέτη, είναι ότι οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις έχουν καθυστερημένες οφειλές προς το δημόσιο, με το 83,2% να έχουν δημιουργηθεί στη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού.
Επιπλέον, με βάση τα στοιχεία της μελέτης, μία στις δύο επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ακόμη σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας, ενώ τέσσερις στις δέκα δεν έχουν καθόλου ταμειακά διαθέσιμα, τη στιγμή μάλιστα που πάνω από τους μισούς επιχειρηματίες έχουν οφειλές ως και 20.000 ευρώ. Σε ό,τι αφορά το προσωπικό, οκτώ στους δέκα επαγγελματίες του χώρου δήλωσαν ότι λειτουργούν τα καταστήματα τους με ως και τρία άτομα λιγότερο προσωπικό.
Αιτήματα
Από το βήμα του συνεδρίου τέθηκαν, επίσης, ζητήματα που αφορούν στην κατηγοριοποίηση του κλάδου, στη νομοθεσία για την χρήση της μουσικής στα καταστήματα, στην επιβάρυνση του κλάδου από το μη μισθολογικό κόστος, εξαιτίας της εντάσεως εργασίας του κλάδου. Επίσης, κρίθηκε αναγκαία η ένταξη της εστίασης στο Ταμείο ανάκαμψης και η δημιουργία Ειδικής γραμματείας εστίασης στο Υπουργείο Τουρισμού, όπως προαναφέρθηκε, αναδεικνύοντας τους στενούς δεσμούς ανάμεσα στους δύο αυτούς κλάδους, όπως επίσης η πράσινη ανάπτυξη, το ψηφιακό πιστοποιητικό υγείας, η φορολόγηση σε κάθε της διάσταση και ο τρόπος διαχείρισης της πανδημίας από την καφεστίαση δεν έλειψαν από την ατζέντα της πρώτης μέρας.
Μεταξύ άλλων, επίσης, ο δικηγόρος Δημήτρης Κορωνάκης έκανε λόγο για αλαλούμ σχετικά με την πολυνομοθεσία μεταξύ πολλών υπουργείων που όπως τόνισε έχει ως αποτέλεσμα για να λυθούν τα θέματα του κλάδου να χρειάζεται το μισό υπουργικό συμβούλιο. Για τα μείζονα θέματα της εστίασης σε συλλογικό επίπεδο μίλησε ακόμη ο Λευτέρης Γεωργιάδης, Προέδρος της Επιτροπής Αγοράς Ανάπτυξης και Συνεργασίας με Δήμους και Περιφέρειες και μέλος Διοικητικού Συμβουλίου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης και για το πώς θα υιοθετηθεί η τεχνολογία και θα επιτευχθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός μίλησε ο οικονομολόγος Ηλίας Καλφακάκος. Ο Ανδρέας Ζαγάκος, Ιδρυτής του Σχολείου Τουρισμού της Καλαμάτας, μας έδωσε μια γεύση από το πώς θα γίνουμε διαφημιστές του ίδιου μας του τόπου, πως θα τον εκπροσωπήσουμε από τον χώρο της εστίασης μέσα από γνώσεις, αξίες, συμπεριφορές και κυρίως μέσα από την ιδέα της φιλοξενίας. Από το βήμα του συνεδρίου, ακόμη, ο θεματικός συντονιστής εστίασης της Νέα Δημοκρατίας, Ιωσήφ Νώτης, εστίασε στις εξελίξεις της εστίασης, αλλά και στην σημασία της.
Για την εστίαση τοποθετήθηκαν, επίσης, και δεσμεύτηκαν με τη σειρά τους ότι θα βρίσκονται στο πλάι του κλάδου η Κατερίνα Νοτοπούλου, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ και Τομεάρχης Τουρισμού και ο Γιώργος Αρβανιτίδης, Βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης.