Ρότζερ Φέντερερ, Λιούις Χάμιλτον, Μαλάικα Μιχάμπο, η Εθνική Γαλλίας στο χάντμπολ… Ο κατάλογος των αθλητών που έχουν ήδη κερδίσει μια σημαντική διοργάνωση στο Κατάρ είναι μακρύς και τα ονόματα όχι ασήμαντα. Χρόνια πριν από τη φετινή διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου, που ξεκινά την ερχόμενη Κυριακή, το μικρό αραβικό Εμιράτο στον Περσικό Κόλπο ήδη είχε επενδύσει μεγάλα ποσά, ώστε να φέρει μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις στη χώρα.
Το φαινόμενο «sportwashing»
Μία χώρα με αυταρχικό μοντέλο διακυβέρνησης χρησιμοποιεί μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις, όπως για παράδειγμα ένα διεθνές τουρνουά τένις, το παγκόσμιο κύπελλο χάντμπολ (2015), το παγκόσμιο πρωτάθλημα στίβου (2019) και βέβαια το παγκόσμιο κύπελο ποδοσφαίρου για να βελτιώσει την εικόνα της και να αυξήσει το πρεστίζ της. Για αυτό υπάρχει συγκεκριμένος όρος: sportwashing, το «ξέπλυμα» μέσω του αθλητισμού. Ένα μέσο για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος.
«Οι διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις είναι τμήμα ενός σαφώς μεγαλύτερου σχεδίου, το οποίο επεξεργάζεται εδώ και δεκαετίες το Κατάρ», επισημαίνει στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων (dpa) ο πολιτικός επιστήμονας Νίκολας Φρομ από το πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Και στη βάση του, σύμφωνα με τον Φρομ, βρίσκεται η αύξηση της επιρροής, με επιχείρημα τον ενεργειακό πλούτο.
Παράδοση μπορεί να μην υπάρχει, υπάρχουν όμως λεφτά
«Η βασική σκέψη είναι να παραμείνουν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας σε κάθε κατεύθυνση», εξηγεί ο Φρομ. «Από την οπτική γωνία του Κατάρ, άλλωστε, οι μεγαλύτεροι εχθροί βρίσκονται πολύ κοντά». Το μικροσκοπικό Κατάρ βρίσκεται ακριβώς μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας, που είναι περίπου 185 φορές μεγαλύτερη από αυτό, και του Ιράν, που είναι 142 φορές μεγαλύτερο, ενώ αντιστέκεται εδώ και χρόνια στην κυριαρχία της Σαουδικής Αραβίας στην περιοχή.
«Όσο περισσότεροι άνθρωποι μιλούν για το Κατάρ και όσο αυξάνεται το δίκτυό του και οι άνθρωποι συνειδητοποιούν την ύπαρξή του, τόσο πιο ασφαλής θα είναι η χώρα. Παράλληλα μειώνονται οι πιθανότητες να επιτεθεί εκεί η Σαουδική Αραβία», εξηγεί ο Φρομ. «Το Κατάρ γνωρίζει την αδυναμία του και για το λόγο αυτό είναι η πιο εξωστρεφής χώρα στην περιοχή».
Το φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο δείχνει επίσης πόσο επιτυχημένη είναι η στρατηγική του Κατάρ σε πολλά επίπεδα. Μια χώρα δίχως καμία απολύτως ποδοσφαιρική παράδοση και δίχως ποδοσφαιρικές υποδομές έχει εξασφαλίσει φέτος το μεγαλύτερο γεγονός για τον κόσμο του ποδοσφαίρου. Μεταξύ 2017 και 2021, το μικρό Κατάρ επιβίωσε του θαλάσσιου, χερσαίου και αεροπορικού αποκλεισμού από τους γείτονές του, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δίχως να υποστεί σημαντικές ζημιές. Ο φετινός οικοδεσπότης του Παγκοσμίου Κυπέλλου έχει αρκετά χρήματα. Στο μεταξύ έχει και συμμάχους.
Ως «τρελή ιδέα, η οποία μπορεί να εξηγηθεί μόνο με διαφθορά», περιέγραψε ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου από το Κατάρ και δήλωσε ότι ποτέ άλλοτε δεν είχε τόσο λίγη διάθεση να παρακολουθήσει τους αγώνες του Μουντιάλ.
«Η ιδέα της διεξαγωγής του Παγκοσμίου Κυπέλλου σε… δεν ξέρω κι εγώ τι θερμοκρασία, ήταν πάντα μια τρελή ιδέα και δεν μπορεί πραγματικά να εξηγηθεί διαφορετικά, παρά μόνο με διαφθορά», δήλωσε ο κ. Χάμπεκ στο πλαίσιο εμπορικού συνεδρίου στο Βερολίνο. Όταν μάλιστα ερωτήθηκε αν ο ίδιος θα παρακολουθήσει τους αγώνες, δήλωσε: «Ποτέ άλλοτε δεν είχα τόσο λίγη διάθεση. Δεν αποκλείω βέβαια ότι θα υπάρξει ενδιαφέρον» από τον κόσμο. Πρόσφατα, σε έρευνα του Ινστιτούτου Civey για λογαριασμό του περιοδικού Der Spiegel, το 70% των Γερμανών δήλωνε ότι δεν έχει διάθεση να παρακολουθήσει το τουρνουά.
.