Αντώνης Λιάκος: Αποκαλύψεις και εθνική μελαγχολία

απο Cyclades Open

Γνωρίζω κόσμο που ανακουφίστηκε όταν εκλέχθηκε ο Μητσοτάκης αρχηγός της ΝΔ, ακόμη και όταν εκλέχτηκε πρωθυπουργός. Τον θεωρούσαν εκσυγχρονιστή, ορθολογιστή, φιλο-ευρωπαίο, ότι δεν θα πρόδιδε την εμπιστοσύνη τους.

Φοβούνταν την Αριστερά, αφενός τον ερασιτεχνισμό της, αφετέρου θεωρούσαν ότι οι ισχυροί θεσμικοί και οικονομικοί παράγοντες της Ευρώπης θα ήταν διατεθειμένοι να βοηθήσουν την Ελλάδα, περισσότερο με μια σοβαρή κεντροδεξιά,  από ότι με μια μετριοπαθή αριστερή κυβέρνηση.

Βλέπω την απογοήτευσή τους τώρα, καθώς οι καταιγιστικές εξελίξεις με την εσωτερική κατασκοπεία και τα αλλεπάλληλα ψέματα της κυβέρνησης αποκαλύπτουν μια εικόνα που ούτε οι ίδιοι μπορούσαν να φανταστούν, αλλά ούτε και οι καλής προαίρεσης αντίπαλοί της. Ελάχιστοι είναι κυνικοί, προσπαθούν να πιαστούν από δω κι από κει και βλέπουν τα στηρίγματα τους να τους εγκαταλείπουν.

Άλλοι με δέος μπροστά στο κενό πιάνονται από την άπιαστη ουτοπία της πολιτικής σταθερότητας. Οι περισσότεροι όμως στέκονται με σκεπτικισμό, βαθύ σκεπτικισμό. «Μα τι τον πείραξε τον Παπαχελά το άρθρο του Μαραντζίδη;» μου είπε ένας εξ αυτών σήμερα, παινεύοντας το άρθρο σαν ένα πράγματι στοχαστικό άρθρο που και ο ίδιος θα ήθελε να έχει γράψει. «Και να σκεφτείς ότι δεν έβαλε την ίδια ετικέτα  ο Παπαχελάς στις ανοησίες του Μουμτζή  σε διπλανή σελίδα που συκοφαντούσε τον Μαραντζίδη και τον Σωτηρέλη ανώνυμα, από δειλία». Πέσαμε σε βαθειά σιωπή.

Αυτό το γρήγορο ξεπουπούλιασμα της χήνας αφήνει ένα μεγάλο ιδεολογικό και πολιτισμικό κενό στην ελληνική κοινωνία. Ένα κενό με το οποίο μια τάση συμπολιτών μας προσπαθούσε να κλείσει το τραύμα της κρίσης με μια φυγή προς τα εμπρός.  

Δεν είναι να επιχαίρεις για τέτοιες εξελίξεις. Δεν είναι ούτε η ώρα να πεις  «εμείς τα λέγαμε». Η κάθαρση πρέπει να έρθει μια ώρα νωρίτερα, και πρέπει να βρούμε τον τρόπο αλλά και την ψυχική δύναμη να ξαναμιλήσουμε μεταξύ μας.

Γιατί αν δεις το πείραμα Μητσοτάκη ως μια απόπειρα να ξεφύγει η Ελλάδα από την κρίση και το τραύμα της, είτε αν συμφωνούσες είτε όχι, βρίσκεσαι τώρα μπροστά σε μια εθνική αποτυχία πρώτου μεγέθους.

Και γιατί εμπιστεύθηκες ανθρώπους με αυτό το ποιόν, αλλά και γιατί η ιστορία δεν εξελίσσεται χωρίς τον διάλογο δυο σοβαρών παρατάξεων, μιας κεντροαριστερής και μιας κεντροδεξιάς. Το κενό στην μία, την κεντροδεξιά,  μπορεί να επηρεάσει και την άλλη, το σύνολο δηλαδή του πολιτικού συστήματος. 

Από την άποψη αυτή, μια πρωτοβουλία διανοουμένων  για την υπεράσπιση του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας έχει ιδιαίτερη σημασία, έρχεται σε μια δύσκολη ώρα  και επωμίζεται ένα σοβαρό και δύσκολο ρόλο.


Ο Αντώνης Λιάκος γεννήθηκε το 1947 στην Αθήνα. Είναι ιστορικός, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σπούδασε στη φιλοσοφική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στα 1969-1973 φυλακίστηκε από τη Δικτατορία. Πτυχιούχος στα 1977, συνέχισε με υποτροφία του ΙΚΥ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιταλία, διδακτορική διατριβή στη νεώτερη και σύγχρονη ιστορία στο ΑΠΘ, 1984. Δίδαξε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ μεταξύ 1981-1990. Το 1988-1989 ήταν Honorary Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Birmingham. Το 1995 ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας και στο Πανεπιστήμιο του Sydney στην Αυστραλία. Το 1996-1997 ήταν Visiting Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Princeton, ΗΠΑ. Το 2001 ήταν επισκέπτης καθηγητής στην Ecole Normale Superieure στο Παρίσι και το 2003 στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Διετέλεσε καθηγητής της ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το ερευνητικό και συγγραφικό έργο του αφορά την νεώτερη και σύγχρονη ιστορία, ειδικότερα την ιστορία της συγκρότησης των εθνικών κρατών στην Ελλάδα και στην Ιταλία, την κοινωνική ιστορία και την ιστορία της ευρωπαϊκής ιστοριογραφίας.


Δείτε επίσης