Σε εξέλιξη βρίσκεται –και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2024- η δημιουργία του Εθνικού Πληροφοριακού Συστήματος για την Βιοποικιλότητα της Ελλάδας, το οποίο αναμένεται να αποτελέσει το κύριο εθνικό εργαλείο για τη διαχείριση και προστασία της βιοποικιλότητας στη χώρα μας.
Πρόκειται για ένα έργο που υλοποιείται στο πλαίσιο του έργου LIFE EL- BIOS (LIFE20 GIE/GR/001317): Hellenic Biodiversity Information System – An innovative tool for biodiversity conservation υπό τον συντονισμό του Πράσινου Ταμείου και με φορείς υλοποίησης τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), το Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΑΠΘ, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή/Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων, το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το Ευρωπαϊκό Θεματικό Κέντρο Πανεπιστημίου Μάλαγας, και την Εταιρεία Μελετών ΟΛΥΜΠΟΣ.
Το Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα για τη Βιοποικιλότητα της Ελλάδας, με στόχο να διευκολύνει την παρακολούθηση, τη διατήρηση και τη διαχείριση της βιοποικιλότητας της χώρας, καθώς και την ανταπόκριση της χώρας σε ευρωπαϊκές και διεθνείς υποχρεώσεις,:
- θα συγκεντρώνει πληροφορίες και δεδομένα από υφιστάμενες ελληνικές βάσεις δεδομένων βιοποικιλότητας που δεν επικοινωνούν σήμερα μεταξύ τους (π.χ. από ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ερευνητικά προγράμματα και έργα LIFE), και
- θα συνδυάζει και θα διαχέει με εύκολο τρόπο στους ενδιαφερομένους, τις πληροφορίες και τα δεδομένα για τον φυσικό πλούτο της ζωής στην Ελλάδα.
Περαιτέρω στόχοι του έργου LIFE EL-BOS, αποτελούν μεταξύ άλλων:
- Η ανάπτυξη ενός συνόλου Δεικτών Βιοποικιλότητας σε εθνικό επίπεδο, που θα περιλαμβάνει τόσο παραδοσιακούς δείκτες, όσο και δείκτες που υπολογίζονται με τεχνικές Παρατήρησης της Γης.
- Η πιλοτική εφαρμογή καινοτόμων προσεγγίσεων για την εξαγωγή πληροφοριών για τη βιοποικιλότητα, σε δύο προστατευόμενες περιοχές της χώρας: (α) Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου και (β) Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς, μέσω:
- Κύβων Δεδομένων Παρατήρησης Γης (Earth Observation Data Cubes), οι οποίοι θα διευκολύνουν την πρόσβαση και εξαγωγή διαχρονικής πληροφορίας από κατάλληλα επεξεργασμένες δορυφορικές εικόνες του προγράμματος Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Τρισδιάστατων δεδομένων LiDAR (Light Detection And Ranging) από φορητά επίγεια και εναέρια μη-επανδρωμένα συστήματα (Unmanned Aerial Systems – UASs), για την αποτύπωση της δομής των οικότοπων των προστατευόμενων περιοχών.
- Χωρικά κατανεμημένων επίγειων ασύρματων αισθητήρων (στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου), για την καταγραφή σε πραγματικό χρόνο βιοτικών/αβιοτικών περιβαλλοντικών δεικτών σχετικών με την βιοποικιλότητα.
Τη διαχείριση του συστήματος, το οποίο θα βρίσκεται στην υπηρεσία των δημόσιων φορέων, της επιστημονικής κοινότητας και της κοινωνίας μετά την ολοκλήρωσή του, θα διαχειρίζεται μετά την ολοκλήρωσή του ο ΟΦΥΠΕΚΑ.
Το LIFE EL-BIOS (συνολικού προϋπολογισμού 2.571.132€) συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Πράσινο Ταμείο, και έχει διάρκεια υλοποίησης από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον Μάρτιο του 2025. Για περισσότερες πληροφορίες για το έργο: https://biodiversity-greece.gr/
Την πιστοποίηση της Ευρωπαϊκής Χάρτας για το Βιώσιμο Τουρισμό του Europarc (European Charter for Sustainable Tourism in Protected Area) έλαβαν το Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO Κεφαλονιά-Ιθάκης και το Παγκόσμιο Γεωπάρκο Χελμού-Βουραϊκού. Για την παραλαβή των διπλωμάτων αντιπροσωπεία του ΟΦΥΠΕΚΑ βρέθηκε τις προηγούμενες ημέρες στο Ευρωκοινοβούλιο, όπου έλαβαν τη σχετική πιστοποίηση μαζί με τέσσερις ακόμη προστατευόμενες περιοχές της Ευρώπης (Gran Paradiso – Ιταλία, Migliarino San Rossore Massaciuccoli-Ιταλία, Sirente Velino-Ιταλία και Els Ports-Ισπανία).
Η Ευρωπαϊκή Χάρτα για τον Βιώσιμο Τουρισμό είναι ένα πρόγραμμα της Πανευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Πάρκων και Προστατευόμενων Περιοχών (EUROPARC) που εδρεύει στο Ρέγκενσμπουργκ της Γερμανίας. Η τιμητική αυτή πιστοποίηση αφορά την ανάπτυξη του αειφόρου τουρισμού σε περιοχές με ιδιαίτερη περιβαλλοντική και πολιτιστική αξία και είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την προβολή των δύο Γεωπάρκων που διαχειρίζεται ο ΟΦΥΠΕΚΑ.
Ταυτόχρονα, μπορεί να λειτουργήσει ως πολύτιμο εργαλείο διαχείρισης και να διασφαλίσει ότι ο τουρισμός θα συμβάλλει στην ισόρροπη οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Στους τοπικούς παράγοντες και φορείς δίνεται η δυνατότητα μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες, όπως είναι η λειτουργία του φόρουμ, η ενεργοποίηση ομάδων και επιτροπών, να συζητάνε για κοινά προβλήματα που σχετίζονται με τη βελτίωση του τουριστικού προϊόντος, την προβολή της περιοχής, την πιστοποίηση τοπικών προϊόντων κ.λπ., και να προτείνουν μέτρα και λύσεις, λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος, την ορθή χρήση των φυσικών πόρων, τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής, των τοπικών επιχειρήσεων και των επισκεπτών.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το EUROPARC Federation αριθμεί 404 μέλη από 37 χώρες, από τα οποία 98 (από 15 χώρες) έχουν πιστοποιηθεί ως Βιώσιμοι Προορισμοί με βάση την «Ευρωπαϊκή Χάρτα για τον Βιώσιμο Τουρισμό».
Για την παραλαβή των διπλωμάτων βρέθηκαν στο Ευρωκοινοβούλιο ο αναπληρωτής προϊστάμενος της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Ζακύνθου, Αίνου & Προστατευόμενων Περιοχών Ιονίων Νήσων, Μιχάλης Ξανθάκης, και η γεωλόγος του Γεωπάρκου Κεφαλονιάς-Ιθάκης, Έλενα Ζουμπούλη.