Οι υψηλές αποδόσεις που συνεχίζει να καταγράφει για μία ακόμη χρονιά η διεθνής αγορά των αγροτικών προϊόντων με τον δείκτη για το 2021 στο +26,61% αποτυπώνονται στο πρώτο για φέτος μηνιαίο ενημερωτικό δελτίο της Τράπεζας Πειραιώς.
Οι αναλυτές της τράπεζας κάνουν λόγο για «την τέλεια αγροτική καταιγίδα», που οδήγησε τις τιμές των τροφίμων στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας και η οποία συνίσταται στους εξής πέντε παράγοντες:
- δυσμενείς καιρικές συνθήκες,
- αυξημένο κόστος στις τιμές των λιπασμάτων και πρώτων υλών,
- εκτίναξη των διεθνών τιμών ενέργειας,
- σοβαρές ελλείψεις εργατικού δυναμικού και
- προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, εξαιτίας της πανδημίας covid-19.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις των αναλυτών, δεν είναι κάτι παροδικό, καθώς εκτιμούν ότι οι υψηλές τιμές τροφίμων πιθανά να διατηρηθούν για τους επόμενους 12- 18 μήνες. Και αυτό αποδίδεται στους νέους προβληματισμούς και στις ανησυχίες, που δημιουργεί ήδη η μετάλλαξη Όμικρον, συντηρώντας ταυτόχρονα, ένα αυξημένο επίπεδο πληθωρισμού στην παγκόσμια διεθνή οικονομία.
Οι αυξημένες τιμές των τροφίμων αποτυπώθηκαν και στο ταμπλό των αγορών γεωργικών εμπορευμάτων, με τις τιμές των προθεσμιακών συμβολαίων, στο σιτάρι (+20,34%), στο καλαμπόκι (+22,57%), στο ρύζι (+17,98%), στα βοοειδή (+20,76%), στη ζάχαρη (+21,89%), στο βαμβάκι (+44,14%) και στον χυμό πορτοκαλιού (+18,70%), να καταγράφουν νέα ιστορικά υψηλά.
Η διεύρυνση του ελλείμματος στις επιμέρους αγορές μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, σχεδόν στο σύνολο των παραπάνω αγροτικών προϊόντων, λόγω της ξηρασίας και των μεταβαλλόμενων θερμοκρασιών, φαίνεται να έπληξε σημαντικά βασικούς παραγωγούς, ενισχύοντας, σημαντικά, τις τιμές τους για τους καταναλωτές. Επίσης, η προσπάθεια που κατέβαλαν πολλά κράτη –όπως η Ρωσία– με την επιβολή φόρων και δασμών, σε μια προσπάθεια περιορισμού των εξαγωγών, ενέτεινε τις πιέσεις διεθνώς, οδηγώντας τις τιμές σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα.
Προκλήσεις και προοπτική
Τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, που προκάλεσε η πανδημία το 2021, πιθανά θα συνεχίσουν να υφίστανται και στο Α΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς. Ωστόσο, τα μηνύματα από το μέτωπο της πανδημίας φαίνεται να δίνουν έναν τόνο αισιοδοξίας, για πιθανό τέλος της μέσα στο 2022.
Παρόλα αυτά, οι προκλήσεις για τον αγροτοδιατροφικό τομέα το 2022 παραμένουν, με το ενεργειακό κόστος (περαιτέρω ενίσχυση διεθνών πετρελαϊκών τιμών) και το κόστος καλλιέργειας (περαιτέρω αύξηση στις τιμές λιπασμάτων) να καθιστά ασύμφορες τις καλλιέργειες, επηρεάζοντας αρνητικά την παραγωγή.
Επιπλέον οι καιρικές συνθήκες (φαινόμενο la-Ninia) θα συνεχίσουν να επηρεάζουν την παραγωγή, επιδεινώνοντας τη σχετική διαθεσιμότητα των αγροτικών προϊόντων πιθανά μέχρι τον Μάρτιο του 2022, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις.
Τέλος, η ανοδική πορεία του δολαρίου ως αποτέλεσμα των αυξήσεων επιτοκίου και του πιθανού quantitative tightening από τη Fed πιθανά να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις τιμές τους.
Παρά τη σημαντική ενίσχυση του δείκτη των εμπορευμάτων (+10,45%) σε μηνιαίο επίπεδο, ο δείκτης των αγροτικών προϊόντων περιόρισε την άνοδό του κατά 0,56%. Ως πιθανή αιτία φαίνεται να είναι η σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της Κίνας, με τη δυναμική της ζήτησης να εξακολουθεί να παραμένει δυνατή. Ταυτόχρονα, η τεχνική εικόνα του δείκτη παραμένει ουδέτερη βραχυπρόθεσμα.
Καθώς τα εμπορεύματα είναι ακριβά, μια περαιτέρω ενίσχυση του δολαρίου, ως αποτέλεσμα της αλλαγής ρητορικής της Fed, με πιθανές αυξήσεις επιτοκίων εντός του 2022 πιθανά να θέσει σε πτωτική τροχιά τις τιμές τους, ενώ οι ανησυχίες γύρω από την πανδημία δείχνουν να υποχωρούν.