Ο πρωταγωνιστής της σημερινής μας ιστορίας έχει φωνή, μόνο που την φωνή του κανείς δεν μπορεί να την ακούσει με αποτέλεσμα για περισσότερα από τριάντα χρόνια τώρα να ζει καταδικασμένος στην μοναξιά. Μια αρσενική φάλαινα, ηλικίας 32 ετών που μάταια με την φωνή της ψάχνει ταίρι ή συντροφιά αλλά κανείς δεν την ακούει. Μια φάλαινα που μέχρι σήμερα οι μόνοι που την έχουν ακούσει είναι κάποιοι άνθρωποι που ανακάλυψαν την μοναδικότητά της. Μια μοναδικότητα στην φωνή που της έδωσε το όνομα “Η φάλαινα των 52 χερτζ” και χαρακτηρίστηκε ως η “Μοναχική Φάλαινα” του Ειρηνικού Ωκεανού.
Ένας μυστηριώδης ήχος στα βάθη του Ειρηνικού
Το 1992, κατά την διάρκεια ενός άκρως απόρρητου προγράμματος του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ με χιλιάδες κατασκοπευτικά υδρόφωνα ποντισμένα στους ωκεανούς, εντοπίσθηκε ένας άγνωστος, πρωτόγνωρος και μυστηριώδης ήχος να εκπέμπει στα 52Ηz. Το μυστήριο του παράξενου αυτού ήχου θα έμενε άλυτο εάν οι υπεύθυνοι του προγράμματος δεν ζητούσαν την βοήθεια κάποιων ωκεανολόγων που ειδικεύονται στην μελέτη των θαλάσσιων θηλαστικών, ανάμεσά τους και ο Ουίλιαμ Ουότκινς, πρωτοπόρος στην αναγνώριση και παρακολούθηση των θαλάσσιων θηλαστικών από τους ήχους που εκπέμπουν. Τότε και με την βοήθεια των επιστημόνων δόθηκε η απάντηση στον μυστηριώδη ήχο καθώς η εκπομπή του προερχόταν από μια μοναδική και ξεχωριστή γαλάζια φάλαινα που σε αντίθεση με το είδος της με τις φάλαινες να εκπέμπουν και να επικοινωνούν σε συχνότητες μεταξύ 15 έως 30 Hz, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας προσπαθούσε χρόνια τώρα να ακουστεί εκπέμποντας στα 52 χερτζ αλλά δυστυχώς για αυτόν δεν τον άκουγε και εξακολουθεί να μην τον ακούει κανείς.
Την μοναδικότητά του αυτή όμως την έχει πληρώσει πολύ ακριβά καθώς δεν έχει – σύμφωνα με τους επιστήμονες που από το 1992 τον παρακολουθούν – έρθει σε επαφή με άλλες φάλαινες του είδους του βιώνοντας μια απέραντη και απύθμενη μοναξιά μέσα στην απεραντοσύνη του μεγάλου ωκεανού. Από το 1992 έως και σήμερα οι επιστήμονες συνεχίζουν να τον παρακολουθούν και να ακούν τις “φωνές” του καθώς κολυμπά στον Ειρηνικό, στέλνοντας μηνύματα στο κενό και περιμένοντας μια απάντηση που δεν έχει έρθει μέχρι σήμερα και πολύ πιθανόν να μην έρθει ποτέ.
Από την μοναξιά του ωκεανού στην μεγάλη οθόνη
Όταν η ιστορία του “52Ηz” έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό, όπως ήταν αναμενόμενο κέντρισε το ενδιαφέρον με την μοναδική και παράξενη αυτή φάλαινα να μιλάει στις καρδιές και στα συναισθήματα χιλιάδων ανθρώπων που βίωναν την δική τους μοναξιά. Κάπου εκεί πάτησε και ο Τζόσουα Ζίμαν, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ και παραγωγός τηλεοπτικών σειρών, που πριν μερικά χρόνια και αφού κατάφερε να βρει τα απαραίτητα κεφάλαια από τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο και κάποιους ακόμη φίλους του στο Χόλιγουντ, συγκέντρωσε μια ομάδα επιστημόνων – μεταξύ των οποίων και ο ελληνικής καταγωγής βιολόγος Τζον Καλαμποκίδης – ώστε να βρει και να μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη την ιστορία της πιο μοναχικής φάλαινας του κόσμου.
Μια προσπάθεια σχεδόν δονκιχωτική αν αναλογιστεί κανείς πως όταν ξεκίνησαν τα γυρίσματα της ταινία είχαν προηγηθεί περίπου τρία χρόνια σιωπής από τον 52 Hz και ως εκ θαύματος ακούστηκε ξανά κοντά στις ακτές έξω από το Λος Άντζελες με τους επιστήμονες να κάνουν μια θλιβερή ανακάλυψη. Ο πρωταγωνιστής μας δεν είχε σιωπήσει τα προηγούμενα χρόνια ούτε είχε απελπιστεί να καλεί τις άλλες φάλαινες, αυτό που είχε συμβεί είναι πως επειδή είχε μετακομίσει από τις ακτές της Αλάσκα στα νότια του ωκεανού είχε βρεθεί ανάμεσα στα χιλιάδες εμπορικά πλοία που κινούνται στις πολυσύχναστες αυτές θάλασσες και ο ήχος του χανόταν μέσα στην τεράστια υποθαλάσσια ηχορύπανση που αφήνουν πίσω τους τα καράβια.
Τα εμπορικά πλοία απομονώνουν και σκοτώνουν τις φάλαινες
Πολυάριθμες μελέτες έχουν αποδείξει ότι ο θόρυβος της εμπορικής ναυτιλίας μειώνει την ικανότητα των μεγάλων θαλάσσιων θηλαστικών και ειδικά των φαλαινών να επικοινωνούν μεταξύ τους. Όπως έχουν αποδείξει οι μελέτες των επιστημόνων, η ηχορύπανση που δημιουργείται κυρίως από τη ναυτιλιακή κίνηση έχει μειώσει την ηχητική εμβέλεια φαλαινών – την απόσταση στην οποία ακούγονται οι φωνές τους – κατά τα δύο τρίτα. Πολλές φάλαινες αναγκάστηκαν να αυξήσουν την ένταση της φωνής τους και τη συχνότητα των κλήσεών ώστε να ακουστούν μέσα στον θόρυβο των εμπορικών πλοίων με αρνητικά αποτέλεσμα στην ψυχική τους ηρεμία και στην συμπεριφορά τους μέσα σε έναν ωκεανό που ταράσσεται από την κακοφωνία της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Μέσα από την ταινία που κυκλοφόρησε το 2021, ο θεατής παράλληλα με την φωνή της φάλαινας που δεν ακούει κανείς, ακούει τον εκκωφαντικό θόρυβο ενός μοναχικού πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων – ενός από τα χιλιάδες που διασχίζουν τον ωκεανό – και βρίσκεται μπροστά σε μια ειρωνική συνειδητοποίηση. Έτσι, ενώ όλοι ήταν αρχικά προβληματισμένοι για την πιο μοναχική φάλαινα στον κόσμο, δεκάδες χιλιάδες φορτηγά πλοία έχουν δημιουργήσει έναν ωκεανό γεμάτο μοναχικές φάλαινες, με τις φωνές τους να πνίγονται από τους ήχους του καθημερινού εμπορίου, που κραυγάζουν όλο και πιο δυνατά σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να ακουστούν σε μια θάλασσα πνιγμένη στους θορύβους. Παράλληλα τα εμπορικά πλοία συγκρούονται και σκοτώνουν περισσότερες από 20.000 φάλαινες κάθε χρόνο.
Info: Η εμπορική φαλαινοθηρία απαγορεύτηκε το 1986. Ωστόσο οι αλιευτικοί στόλοι της Ιαπωνίας, της Νορβηγίας και της Ισλανδίας έχουν σκοτώσει σχεδόν 40.000 φάλαινες από τότε. Παρά την απαγόρευση, πάνω από χίλιες φάλαινες σκοτώνονται κάθε χρόνο επειδή κάποιοι θέλουν να βγάλουν χρήματα από την πώληση του κρέατος και των μελών του σώματός τους. Το λάδι τους, το λίπος και ο χόνδρος τους χρησιμοποιούνται σε φαρμακευτικά προϊόντα και σε συμπληρώματα υγείας. Το κρέας φάλαινας χρησιμοποιείται ακόμη και σε τροφές για κατοικίδια ή σερβίρεται σε κάποιες χώρες ως “παραδοσιακό πιάτο”.
Πηγή/Φωτογραφίες: ΑΥΓΗ/Πέτρος Κατσάκος