Με αφορμή επιστολή της 13/11/2023 του Δικηγορικού Συλλόγου Νάξου με θέμα πιθανολογούμενη κατάργηση δικαστικών δομών στις Κυκλάδες, ο βουλευτής Κυκλάδων της Νέας Δημοκρατίας Μάρκος Εμμ. Καφούρος στο πλαίσιο άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου κατάθεσε την 14/11/2023 αναφορά προς το υπουργό Δικαιοσύνης επιζητώντας αποσαφηνίσεις σχετικά με το αναφερόμενο πρόβλημα τονίζοντας τον πολλαπλό αρνητικό αντίκτυπο που θα είχε μια απόφαση συρρίκνωσης των δικαστικών δομών στη καθημερινότητα των νησιωτών στις Κυκλάδες.
Αναλυτικά:
Τα δημοσιεύματα
Όπως αναφέρει το tharrosnews.gr, το κλείσιμο δεκάδων από τα 154 Ειρηνοδικεία που διαθέτει η χώρα – θα κλείσουν από πενήντα μέχρι εξήντα τρία (που είναι και το πιθανότερο), αναφέρουν οι πληροφορίες-, δεκαπέντε Πρωτοδικείων και τεσσάρων Εφετείων θα προβλέπει ο νέος δικαστικό χάρτης του υπουργείου Δικαιοσύνης, που ακόμη δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα.
Όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες δικαστικές πηγές, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Μαίρης Μπενέα στην κυριακάτικη “ΕΣΤΙΑ”, η κυβέρνηση οδεύει στη συρρίκνωση των δικαστηρίων, καθώς αυτή είναι η δέσμευσή της προς την Παγκόσμια Τράπεζα, προκειμένου να δοθούν χρήματα για την ανέγερση νέων Δικαστικών Μεγάρων.
Και μάλιστα, ένα από αυτά φέρεται να είναι τα Δικαστήρια της Ευελπίδων, όπου στεγάζεται το μεγαλύτερο μέρος του Πρωτοδικείου της Αθήνας. Στόχος είναι η ανέγερση νέου Δικαστικού Μεγάρου σε χώρο πίσω από το Εφετείο και τον Άρειο Πάγο και η μεταφορά των δικαστηρίων εκεί.
Το νέο δικαστικό τοπίο, όπως διαμορφώνεται από διαρροές και συνεντεύξεις του υπουργού Δικαιοσύνης, Γιώργου Φλωρίδη και του υφυπουργού, Ιωάννη Μπούγα, αναφέρει το ρεπορτάζ, προβλέπει την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας και το κλείσιμο των δικαστικών καταστημάτων.
Ο βασικός σχεδιασμός ορίζει ότι θα κλείσουν περίπου 63 Ειρηνοδικεία, σε περιοχές όπου αντίστοιχα λειτουργούν 63 Πρωτοδικεία, με τα οποία θα γίνει η ενοποίηση.
Παράλληλα, αναμένεται να κλείσουν περίπου 15 Πρωτοδικεία, σε περιφέρειες Εφετείων όπου λειτουργούν δύο και τρία Πρωτοδικεία.
Κορυφαίο παράδειγμα για το υπουργείο αποτελεί η Καλαμάτα. Στην Περιφέρεια Εφετείου Καλαμάτας λειτουργούν τρία Πρωτοδικεία, Καλαμάτας, Κυπαρισσίας και Γυθείου. Σίγουρο πρέπει να θεωρείται ότι θα κλείσει το Πρωτοδικείο Κυπαρισσίας.
Κάτι αντίστοιχο πρόκειται να γίνει με τα είκοσι ένα Εφετεία της χώρας, που αναμένεται να περιοριστούν σε δεκαεπτά. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι αναμένεται να κλείσουν τα Εφετεία Καλαμάτας και Ναυπλίου και να δημιουργηθεί ένα κεντρικό Εφετείο Πελοποννήσου στην Τρίπολη.
Συνολικά, η κατάργηση ογδόντα δύο δικαστικών σχηματισμών (63-15-4) φέρεται να είναι από τις άμεσες προτεραιότητες του υπουργείου Δικαιοσύνης για την ποινική και πολιτική Δικαιοσύνη, κι αυτό με άξονα τη γεωγραφική κατανομή των δικαστηρίων και όχι τις ανάγκες και τα αιτήματα του δικαστικού κόσμου.
Σύμφωνα με τους μέχρι τώρα σχεδιασμούς, που υπακούουν στις επιταγές της Παγκόσμιας Τράπεζας, τα εξήντα Ειρηνοδικεία που αναμένεται να κλείσουν – άλλοι μιλάνε για πενήντα Ειρηνοδικεία – αντιστοιχούν σε πόλεις όπου λειτουργούν αντίστοιχα και Πρωτοδικεία.
Κι αυτό πάνω στη λογική ότι δικαστήρια σε γεωγραφικά κοντινές περιοχές της ελληνικής επαρχίας θα πρέπει να συγχωνευτούν σε μεγαλύτερες μονάδες, καθώς το όφελος της ύπαρξής τους είναι μικρό σε σχέση με το κόστος για το φορολογούμενο.
Όπως φαίνεται, άξονας των μεταρρυθμίσεων του υπουργείου Δικαιοσύνης θα είναι η λογική κόστους – οφέλους, με την πλήρη κατάργηση των Ειρηνοδικείων και τη διατήρηση λίγων Πρωτοδικείων και ακόμα λιγότερων Εφετείων, στα πρότυπα άλλων χωρών με αντίστοιχο πληθυσμό, όπως είναι η Ολλανδία, η οποία, ωστόσο, έχει εντελώς διαφορετική δικαστική, γεωγραφική και κοινωνική διάρθρωση.
Ίδια προβλέπεται η εικόνα και για τη Διοικητική Δικαιοσύνη.
Το πόρισμα της ομάδας Εργασίας για τη χωροταξική αναδιάρθρωση των Διοικητικών Δικαστηρίων της 1ης Ιουνίου 2022 είναι ενδεικτικό για το τι θα επακολουθήσει και εκεί.
Στις προθέσεις της κυβέρνησης φέρεται ότι είναι να διατηρηθούν δεκαέξι μόνο διοικητικά Πρωτοδικεία, ενώ άλλα δεκατέσσερα Πρωτοδικεία μετατρέπονται σε δικαστήρια τηλεματικής. Επίσης, 15 μεταβατικά Πρωτοδικεία μετατρέπονται σε δικαστήρια τηλεματικής. Διατηρείται, πλέον, το 30% των Διοικητικών Πρωτοδικείων, ενώ τα υπόλοιπα σταδιακά θα απονεκρώνονται.
Τα Ειρηνοδικεία που θα καταργηθούν, θα συγχωνευτούν με τα υπάρχοντα Πρωτοδικεία, γεγονός που αναμένεται να περιπλέξει τα πράγματα ως προς την επετηρίδα των παλαιοτέρων ειρηνοδικών, καθώς δεν έχει ξεκαθαριστεί πώς θα αντιμετωπίζονται βαθμολογικά.