Με τον αριθμό των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω να προβλέπεται να υπερδιπλασιαστεί μέχρι τα μέσα του αιώνα, τα δικαιώματα και η ευημερία των ηλικιωμένων πρέπει να έχουν προτεραιότητα στις προσπάθειες για την επίτευξη ενός βιώσιμου μέλλοντος, ανέφερε ο ΟΗΕ σε νέα έκθεση που παρουσιάστηκε στις 12 Ιανουαρίου 2023.
Η Παγκόσμια Κοινωνική Έκθεση 2023 ζητεί συγκεκριμένα μέτρα για τη στήριξη του παγκόσμιου πληθυσμού που μεγαλώνει, εν μέσω κλιμακούμενων δαπανών για συντάξεις και υγειονομική περίθαλψη.
Η γήρανση του πληθυσμού είναι μια καθοριστική παγκόσμια τάση της εποχής μας, σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε από το Τμήμα Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (DESA).
Οι χώρες μπορούν να αποκομίσουν τα οφέλη δίνοντας σε όλους την ευκαιρία να γεράσουν με καλή υγεία προωθώντας ίσες ευκαιρίες από τη γέννηση.
«Μαζί, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις σημερινές ανισότητες προς όφελος των αυριανών γενεών, να διαχειριστούμε τις προκλήσεις και να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που προσφέρει η γήρανση του πληθυσμού», δήλωσε ο Li Junhua, Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ για Οικονομικές και Κοινωνικές Υποθέσεις.
.
Μεγαλύτερη διάρκεια ζωής παγκοσμίως
Το 2021, 761 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ήταν ηλικίας 65 ετών και άνω, αριθμός που θα αυξηθεί σε 1,6 δισεκατομμύρια έως το 2050. Ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 80 ετών και άνω αυξάνεται ακόμη πιο γρήγορα.
Οι άνθρωποι ζουν περισσότερο χάρη στις βελτιώσεις στην υγεία και τις ιατρικές θεραπείες, τη μεγαλύτερη πρόσβαση στην εκπαίδευση και τη μείωση της γονιμότητας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ένα παιδί που γεννήθηκε το 2021 μπορεί να αναμένει να ζήσει, κατά μέσο όρο, στην ηλικία των 71 ετών, με τις γυναίκες να ζουν περισσότερο από τους άνδρες. Αυτό είναι σχεδόν 25 χρόνια περισσότερο από ένα μωρό που γεννήθηκε το 1950.
Η Βόρεια Αφρική, η Δυτική Ασία και η υποσαχάρια Αφρική βρίσκονται σε καλό δρόμο για να βιώσουν την ταχύτερη αύξηση του αριθμού των ηλικιωμένων τα επόμενα 30 χρόνια. Σήμερα, η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική μαζί, έχουν το υψηλότερο μερίδιο αυτού του πληθυσμού.
Ανισότητα στη γήρανση
Το αυξημένο παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής αντικατοπτρίζει την καλύτερη υγεία συνολικά.
Ωστόσο, η έκθεση επισημαίνει τις ανισότητες στον γηράσκοντα κόσμο μας, διότι δεν έχουν ωφεληθεί όλοι εξίσου από τις βελτιώσεις στην υγεία και την εκπαίδευση που οδηγούν αυτόν τον μετασχηματισμό.
Ενώ πολλοί ηλικιωμένοι είναι σε άριστη υγεία ή «οικονομικά ενεργοί», άλλοι ζουν με ασθένειες ή σε συνθήκες φτώχειας.
Στις πιο ανεπτυγμένες περιφέρειες, οι συντάξεις και άλλα δημόσια συστήματα μεταφοράς, παρέχουν πάνω από τα δύο τρίτα της κατανάλωσης από τους ηλικιωμένους. Οι ομόλογοί τους στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες τείνουν να εργάζονται περισσότερο και να βασίζονται περισσότερο σε συσσωρευμένα περιουσιακά στοιχεία ή οικογενειακή βοήθεια.
Επιπλέον, η γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού σημαίνει επίσης αύξηση της ανάγκης για μακροχρόνια φροντίδα, μια αδυναμία που αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Δυστυχώς, οι δημόσιες δαπάνες στις περισσότερες χώρες δεν ήταν επαρκείς για να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση.
Μια ζωή μειονεξίας
Το προσδόκιμο ζωής επηρεάζεται έντονα από παράγοντες όπως το εισόδημα, η εκπαίδευση, το φύλο, η εθνικότητα και ο τόπος διαμονής.
«Ορισμένοι συνδυασμοί αυτών των παραγόντων έχουν πολύ συχνά οδηγήσει σε συστημικό μειονέκτημα που ξεκινά νωρίς στη ζωή», σημείωσαν οι συγγραφείς.
Προειδοποίησαν ότι χωρίς πολιτικές για την πρόληψή τους, αυτά τα συστημικά μειονεκτήματα αλληλοενισχύονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής των ανθρώπων, οδηγώντας σε χάσματα ανισοτήτων στα γηρατειά.
Ως εκ τούτου, η πρόοδος προς την επίτευξη των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο, και συγκεκριμένα ο ΣΒΑ 10 για τη μείωση των ανισοτήτων.
Επανεξετάστε τις πολιτικές, επεκτείνετε τις ευκαιρίες
Η έκθεση συνιστά στις χώρες να επανεξετάσουν τις μακροχρόνιες πολιτικές και πρακτικές που σχετίζονται με τα μέσα διαβίωσης και την εργασία.
Πολλές κυβερνήσεις εισάγουν ήδη ευκαιρίες για διά βίου μάθηση, καθώς και για την ενίσχυση και την πλήρη αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού μεταξύ των γενεών.
Εισάγουν επίσης ευέλικτες ηλικίες συνταξιοδότησης για να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα προσωπικών καταστάσεων και προτιμήσεων.
Συνταξιοδοτικό δίλημμα
Οι αρχές πρέπει επίσης να επανεξετάσουν τα συστήματα κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της παροχής συντάξεων.
«Μια σημαντική πρόκληση είναι η διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας των δημόσιων συνταξιοδοτικών συστημάτων, διασφαλίζοντας παράλληλα την εισοδηματική ασφάλεια για όλους τους ηλικιωμένους, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων σε άτυπη απασχόληση», ανέφεραν οι συγγραφείς.
Άλλα κρίσιμα στοιχεία αφορούν την επέκταση των ευκαιριών αξιοπρεπούς εργασίας για τις γυναίκες και άλλες ομάδες που παραδοσιακά αποκλείονται από την επίσημη αγορά εργασίας.
Στόχος είναι η διασφάλιση της ευημερίας τους όταν είναι μεγαλύτερης ηλικίας και η επέκταση της παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας.
Η σημαντική συμβολή του τομέα της άτυπης φροντίδας στην επίσημη οικονομία θα πρέπει επίσης να αναγνωριστεί δεόντως, σύμφωνα με την ανάλυση.