Όταν οι πολίτες σχεδιάζουν το μέλλον του τόπου τους

απο Cyclades Open

Από το 2010 έχει κυρωθεί από το ελληνικό κοινοβούλιο η «Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο (ΕΣΤ)», η οποία αναγνωρίζει το τοπίο ως κοινό αγαθό που επηρεάζει την ευημερία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων.

Ο Θύμιος Δημόπουλος, αρχιτέκτονας και project manager στο Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο – Medina φωτίζει τις προεκτάσεις του παραγνωρισμένου όρου:

«Το τοπίο δεν περικλείει απλώς την έννοια του οπτικά εξαιρετικού, αλλά αφορά και το καθημερινό. Αποτελεί σημαντικό μέρος της ζωής μας που επηρεάζει την κουλτούρα και την ταυτότητά μας. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο (ΕΣΤ) που δημιουργήθηκε το 2000 αποτελεί το πρώτο βήμα για τη συνειδητοποίηση και αναγνώριση της σημασίας του. Την ίδια στιγμή όμως που είναι κάτι που το βιώνουμε καθημερινά και είναι ορατό από όλους μας, παραμένουν με κάποιο τρόπο αδιόρατες οι διαδικασίες που διαμορφώνουν το τοπίο και οι τρόποι με τους οποίους μπορεί ένας πολίτης να παρέμβει στις τοπικές, περιφερειακές ή εθνικές πολιτικές που το επηρεάζουν».

Στην ανάγκη αυτή απαντά το πρόγραμμα που σχεδιάστηκε και υλοποιείται από το Medina σε συνεργασία με την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών και το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακοπούλου, «Εργαλεία συμμετοχής πολιτών στον σχεδιασμό πολιτικών για το τοπίο» στο πλαίσιο του Active citizens fund, το οποίο έχει ως διαχειριστές επιχορήγησης στην Ελλάδα το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.

Οι κύριοι στόχοι του είναι η δημιουργία μιας ηλεκτρονικής εργαλειοθήκης για τη διευκόλυνση του συμμετοχικού σχεδιασμού για το τοπίο, η διατύπωση προτάσεων ενσωμάτωσης του συμμετοχικού σχεδιασμού σε πολιτικές που το διαμορφώνουν και η εφαρμογή επιλεγμένων εργαλείων σε δύο πιλοτικές περιοχές. Για την πιλοτική εφαρμογή επελέγησαν οι Πρέσπες, ένας διεθνώς αναγνωρισμένος βιότοπος σε απομακρυσμένη περιοχή και η Δυτική Μεσσηνία, μια παραθαλάσσια περιοχή με μεγάλη ελαιοπαραγωγή.

Για πρώτη φορά ένα πρόγραμμα προχωρά στη συνολική μελέτη των τοπίων των Πρεσπών καταγράφοντας τα χαρακτηριστικά τους και διατυπώνοντας στόχους ποιότητας SPP ARCHIVE | G. CATSADORAKIS

Στον Δήμο Πρεσπών ο Γιάννης Κωνσταντίνου, μέλος της Ένωσης Τουριστικών και Συναφών Δραστηριοτήτων του Δήμου ήταν ένας από τους 42 κατοίκους και εκπροσώπους φορέων που παρακολούθησε τα εργαστήρια συμμετοχικού σχεδιασμού για το τοπίο, τα οποία υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος και μεταφέρει την εμπειρία του:

«Θέσαμε ως φορέας το ζήτημα των σκουπιδιών στα ποτάμια και στα ρέματα, την απεριποίητη βλάστηση στους δρόμους της Πρέσπας και την αποκατάσταση των εγκαταλελειμμένων κτηρίων. Η συλλογικότητα δυναμώνει την φωνή μας και μπορούμε να διεκδικήσουμε λύσεις για τα ζητήματα του τουριστικού, αλλά και άλλων κλάδων».

Τα εργαστήρια, όπως και η συνολική υλοποίηση του προγράμματος στην περιοχή των Πρεσπών έγινε σε συνεργασία με την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (Ε.Π.Π.). H Βιβή Ρουμελιώτου, συντονίστρια δράσεων πολιτικής της Ε.Π.Π. τόνισε ότι «παρότι η έννοια του τοπίου είναι τόσο κεντρική στη σκέψη και τη δράση της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, ποτέ πριν το πρόγραμμα δεν είχε προχωρήσει σε συνολική μελέτη των τοπίων της περιοχής, καταγραφή των χαρακτηριστικών τους, αξιολόγησή τους, και διατύπωση στόχων ποιότητας για την ορθή διαχείριση τους και μάλιστα σε ανοιχτό διάλογο με την τοπική κοινωνία και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Αυτά σήμερα υλοποιούνται θέτοντας σε νέες βάσεις τη διαχείριση του τοπίου των Πρεσπών».

Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί με την κατάθεση προτάσεων πολιτικής προς θεσμικούς φορείς σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο  SPP ARCHIVE | G. CATSADORAKIS

Η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος θα ολοκληρωθεί με την κατάθεση προτάσεων πολιτικής για τα τοπία του Δήμου Πρεσπών, οι οποίες θα βασίζονται στις προτάσεις και στους στόχους ποιότητας που διατυπώθηκαν κατά τη διαδικασία του δημόσιου διαλόγου εντός και εκτός των συμμετοχικών εργαστηρίων που διοργανώθηκαν.

Οι προτάσεις που θα κατατεθούν στο πλαίσιο του προγράμματος απευθύνονται προς θεσμικούς φορείς σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο:

«Δημιουργούνται μεταξύ άλλων προτάσεις προς τους κύριους φορείς πολιτικής σε σχέση με το τοπίο στην Ελλάδα, δηλαδή στα υπουργεία Περιβάλλοντος, Πολιτισμού, Τουρισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης» μας ενημερώνει ο κ. Δημόπουλος, που είδε στην πράξη τα πολλαπλά οφέλη της συμμετοχής των πολιτών σε διαδικασίες διαμόρφωσης πολιτικής:

«Όταν οι πολίτες διαπιστώνουν ότι υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας, μέσω των οποίων μπορεί κάποιος να εκδηλώσει τις επιθυμίες, τις ανάγκες, τις αξίες του και αυτά να οδηγήσουν στον σχεδιασμό προτάσεων πολιτικής, τότε είναι δεδομένο ότι δημιουργείται μεγαλύτερη εμπιστοσύνη προς τους δημοκρατικούς θεσμούς και στο πώς αυτοί λειτουργούν».

Το έργο «Εργαλεία συμμετοχής πολιτών στο σχεδιασμό πολιτικών για το τοπίο» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο και εταίρο την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών. Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5εκ, χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.

Διαβάστε περισσότερα εδώ: activecitizensfund.gr.

The Magazine/News247

Δείτε επίσης