Πατάτες: 10 + 1 facts: Από το Περού στον Καποδίστρια και το διάστημα

απο Cyclades Open

1.            Η πατάτα προέρχεται από τη Νότια Αμερική

Η πατάτα προέρχεται από ένα άγριο φυτό που ευδοκιμεί στη βορειοδυτική Βολιβία και το νότιο Περού. Ήταν εντελώς άγνωστη στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι τον 17ο αιώνα και την κατάκτηση της Αμερικής από τους Ισπανούς, οι οποίοι την έφεραν στην Ευρώπη, αρχικά ως διακοσμητικό φυτό.

2.            Η πατάτα καλλιεργείται εδώ και τουλάχιστον 7.000 χρόνια  

Η πατάτα καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στη Νότια Αμερική, μεταξύ του 8000 π.Χ. και του 5000 π.Χ.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα στο Ancón του Περού δείχνουν ότι το 2500 π.Χ. υπήρχε ήδη οργανωμένη καλλιέργεια πατάτας στην περιοχή.

3.            Υπάρχουν περίπου 4.000 διαφορετικές ποικιλίες πατάτας

Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν περισσότερες από 4.000 διαφορετικές ποικιλίες πατάτας, οι περισσότερες εκ των οποίων αναπτύχθηκαν τα τελευταία 400 χρόνια. Οι διαφορετικές ποικιλίες πατάτας δεν ευδοκιμούν σε όλες τις χώρες. Για παράδειγμα στη Μεγάλη Βρετανία καλλιεργούνται περίπου 80 διαφορετικά είδη.

4.            Σχεδόν κάθε είδος πατάτας είναι κατάλληλο για διαφορετική συνταγή

Κάθε ποικιλία πατάτας έχει διαφορετική ποσότητα αμύλου. Αυτές με τα υψηλότερα επίπεδα αμύλου ταιριάζουν περισσότερο σε φαγητά που γίνονται στο τηγάνι ή στον φούρνο, αυτές με τα χαμηλότερα επίπεδα αμύλου ταιριάζουν σε μαγειρευτά φαγητά ή σαλάτες, ενώ ποικιλίες όπως η Yukon Gold είναι κατάλληλες για σχεδόν κάθε χρήση. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περισσότεροι από 3.000 τρόποι για να μαγειρευτούν οι πατάτες.

5.            Οι πατάτες ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τον καπνό και τις πετούνιες  

Οι πατάτες ανήκουν στην οικογένεια των σολανιδών, όπως και οι τομάτες, οι πιπεριές, οι μελιτζάνες, οι  πετούνιες, ο καπνός και περίπου 2.300 ακόμη φυτά.

6.            Οι πατάτες που έχουν πρασινίσει δεν πρέπει να καταναλώνονται  

Όταν μια πατάτα εκτεθεί στον ήλιο κατά την αποθήκευση γίνεται πράσινη. Οι πράσινες κηλίδες δείχνουν ότι η πατάτα παράγει ένα αλκαλοειδές, που ονομάζεται σολανίνη και το οποίο, αν καταναλωθεί, προκαλεί ναυτία, πονοκεφάλους ή και νευρολογικά προβλήματα. Αν τα πράσινα στίγματα δεν είναι δυνατόν να καθαριστούν καλά, δεν θα πρέπει να μαγειρευτεί.

7.            Οι πατάτες είναι δυνατόν να αποθηκευτούν ακόμα και για ένα χρόνο  

Οι πατάτες για να αποθηκευτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα θα πρέπει να αφεθούν να στεγνώσουν σωστά για να αποφευχθεί η σήψη και στη συνέχεια να ψυχθούν αργά για μεγάλο χρονικό διάστημα.  ώστε τα τυχόν κοψίματα που έχουν να σφραγιστούν. Οι πατάτες αποθηκεύονται σε σταθερή θερμοκρασία 4ο κελσίου, ενώ για να διατεθούν θα πρέπει να επανέλθουν με φυσικό τρόπο σε θερμοκρασία δωματίου.

8.            Οι Ίνκας δεν χρησιμοποιούσαν τις πατάτες μόνο ως τροφή   

Οι Ίνκας χρησιμοποιούσαν τις πατάτες και για θεραπευτικούς σκοπούς. Για τον πονόδοντο ακουμπούσαν ένα κομμάτι πάνω στο πονεμένο δόντι, ενώ για τους μυϊκούς πόνους έκαναν εντριβές με ζωμό από πατάτες.

9.            Πατάτες και γλυκοπατάτες   

Οι πατάτες δεν έχουν καμία συγγένεια με τις γλυκοπατάτες. Οι πρώτες ανήκουν στην οικογένεια των σολανιδών, ενώ οι δεύτερες είναι ποώδη φυτά που ανήκουν στην οικογένεια των περιπλοκοειδών, όπως η καπένσια (χωνάκι ή καμπανούλα). Το βρώσιμο μέρος της γλυκοπατάτας δεν είναι καρπός ή κόνδυλος στην πατάτα, αλλά οι ρίζες του φυτού. 

10.          Οι πατάτες στο διάστημα  

Η πατάτα είναι το πρώτο φυτό που φυτεύτηκε από τον άνθρωπο στο διάστημα.  Το 1995 το Πανεπιστήμιο του Wisconsin σε συνεργασία με τη NASA έστειλε με το διαστημικό λεωφορείο Columbia τμήματα μίας πατάτας στο διάστημα για να φυτευτούν και να καλλιεργηθούν εκτός της γης, ενώ η υπόλοιπη πατάτα φυτεύτηκε στο Wisconsin, ώστε να παρατηρηθούν οι τυχόν διαφορές στην ανάπτυξη του φυτού. Το πείραμα έδειξε ότι δεν υπήρχαν αξιοσημείωτες διαφορές στις δύο καλλιέργειες.

#Bonus Fact
Καποδίστριας και πατάτες: Ο αστικός μύθος

Ο Καποδίστριας είχε δοκιμάσει την πατάτα στην Ευρώπη κι έκρινε ότι θα ήταν μία θρεπτική τροφή για τον ελληνικό λαό. Ωστόσο δεν χρειάστηκε να καταφύγει σε κάποιο τέχνασμα για να πείσει τους Έλληνες να αποδεχτούν τις πατάτες, όπως αναφέρει ο αστικός μύθος.

Σύμφωνα με αυτόν, όταν ο κυβερνήτης εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο, προσπάθησε να προμηθεύσει με πατάτες τους χωρικούς, που τις πέταξαν στα σκουπίδια. Ο Καποδίστριας, σύμφωνα με τον θρύλο,  έδωσε εντολή να κλειδωθούν οι πατάτες σε περιφραγμένη αποθήκη και να φυλάσσονται από ένοπλους φρουρούς, ώστε να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι είναι κάτι πολύτιμο, ενώ οι φύλακες είχαν εντολή να αφήνουν τους χωρικούς να κλέβουν τις πατάτες.

Στην πραγματικότητα η πατάτα ήταν γνωστή στον ελλαδικό χώρο, κυρίως στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου, ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, ενώ στην Κέρκυρα το 1817, είχε κυκλοφορήσει και φυλλάδιο με τίτλο «Καλλιέργεια των γεωμήλων».

Η πατάτα εισήχθη στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος το 1828 ως καλλιέργεια και τροφή χάρη στο ενδιαφέρον του Καποδίστρια για τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας και τη βελτίωση της διατροφής του πληθυσμού. Η καλλιέργειά της ξεκίνησε στην Αίγινα, με σπόρους από την Κέρκυρα και τη Σύρο, για τη φύτευση των οποίων επιστρατεύθηκαν αρχικά 500  εργάτες, που σε μία εβδομάδα αυξήθηκαν σε 1500, ενώ μέσα στην ίδια χρονιά ξεκίνησε η φύτευση πατατών σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου.   

Δεν υπάρχει καμία αρχειακή ή ιστορική πηγή, η οποία να επιβεβαιώνει τον αστικό μύθο του τεχνάσματος του Καποδίστρια.

Με πληροφορίες και φωτογραφίες από το The Fact Site

Δείτε επίσης