Πώς «φαντάζεται» η Τεχνητή Νοημοσύνη το επάγγελμά σας; Επαγγελματικός προσανατολισμός από τα ρομπότ με αγάπη

Γιάννης Παπαϊωάννου

απο Cyclades Open

Όσο περισσότερο το σκέφτομαι, τόσο καταλήγω στο συμπέρασμα ότι όλοι εκείνοι που “φρικάρουν” με την αμφίβολη τέχνη της Tεχνητής Nοημοσύνης, δεν πρέπει να δίνουν δεκάρα τελικά για κανένα είδος τέχνης. Πόσο μάλλον για αυτήν που γεννιέται μέσα από το μυαλό μιας μηχανής! Ναι, είναι αλήθεια, τους τελευταίους μήνες, οι δημοσιογράφοι παραληρούν για αυτήν την διαβόητα ψεύτικη τέχνη που δημιουργείται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές/μηχανές, πλατφόρμες/εργαλεία, με μοναδικό (νοητό) πινέλο μια φράση, μερικές λέξεις, μια περιγραφή κειμένου που δίνει ο χρήστης. Αλλά κάποιοι ξεχνούν ότι όλο αυτό είναι ένα τρικ για τους παρατηρητές γραφιάδες της εποχής μας. Με αποτέλεσμα, όλο και περισσότεροι να μιλούν για την μαγεία της μηχανικής μάθησης, και άλλοι τόσοι να αγανακτούν τόσο, ώστε να ξεκινούν ακτιβιστικές ενέργειες εναντίον των μηχανών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ίσως επειδή ως εικονογράφοι, γραφίστες ή μοντέρνοι καλλιτέχνες νιώθουν ότι απειλούνται και θέλουν τώρα να ξορκίσουν κάθε τι ψηφιακό από την τέχνη τους.

Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η κοινωνία ήταν, είναι και θα είναι ένα κενό, ένα βαθύ σκοτεινό κενό που έχει κατασπαράξει καλλιτέχνες ολόκληρους, τους ρούφηξε και μετά από λίγο τους ξέρασε, όταν το έργο τους εκτιμήθηκε εκ νέου λόγω κάποιας τυχερής συγκυρίας. Από αυτήν τη διαδικασία του καλλιτεχνικού μηρυκασμού, τίποτα δεν έχει αλλάξει σήμερα, παρά μονάχα το γεγονός ότι οι καλλιτέχνες (κάθε είδους) έχουν πολλαπλασιαστεί στο άπειρο. Όχι, δεν φταίει η Τεχνητή Νοημοσύνη που δεν μπορούν όλοι οι καλλιτέχνες να συντηρηθούν οικονομικά από την τέχνη τους σήμερα! Και δεν είναι δυνατόν να φοβούνται μόνο οι εικονογράφοι πως θα χάσουν τη δουλειά τους, γιατί ναι, τώρα οι μηχανές μπορούν να ζωγραφίζουν ότι τους λέμε, αλλά αύριο μπορεί να παίρνουν και αποφάσεις για το τι ύλη θα διδάσκεται στα σχολεία. Ακούγεται μακρινό σενάριο; Μπορεί, αλλά πόσο απίθανο μπορεί να είναι;

Βασικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη προσφέρει μόνο ένα μικρό δείγμα, μόνο μια μικρή αντανάκλαση των δεδομένων με τα οποία έχει τροφοδοτηθεί. Αν αυτό δεν σας βάζει σε σκέψεις, τότε μη φοβάστε, δεν θα πρέπει να αγχώνεστε καθόλου για το αν οι μηχανές απειλούν τις θέσεις εργασίας σας. Εξάλλου μπορούμε, σαν έξυπνα όντα που είμαστε, να αντιστρέψουμε τους ρόλους και να μάθουμε για τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν οι μηχανές τα σύγχρονα επαγγέλματα. Απλώς μελετώντας τον τρόπο με τον οποίο νομίζουν οι μηχανές ότι μοιάζουν αυτές οι θέσεις εργασίας…

Οι εικόνες που ακολουθούν δημιουργήθηκαν αλγοριθμικά εισάγοντας τα ονόματα κάποιων επαγγελμάτων και την τοποθεσία τους στο ελληνικό περιβάλλον (Αθήνα, ελληνικό νοσοκομείο, Βουλή των Ελλήνων). Οι εικόνες αυτές δεν έχουν επεξεργαστεί, δεν έχουν υποστεί ρετούς και παρουσιάζονται έτσι όπως τις γέννησε αυθόρμητα το εργαλείο MidJourney. Ωστόσο, αν προσπαθήσετε να τις αναπαράγετε με τη σειρά σας, καλό είναι να θυμάστε ότι δεν θα είστε σε θέση να πετύχετε ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα, αφού πρόκειται για ένα εργαλείο το οποίο συνεχώς εξελίσσεται και διαρκώς μαθαίνει.

Πολιτικός, βουλευτής στη Βουλή των Ελλήνων

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να καταλάβει τι σημαίνει πολιτική; Μπορεί ίσως να δώσει λύση για τον πόλεμο στη Ρωσία ή να σώσει τον πλανήτη από την κλιματική κρίση που περνάει; Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν έχει ιδέα πώς μοιάζει εσωτερικά η Βουλή των Ελλήνων και ενώ η δυνατότητα της να βελτιώσει την ανθρώπινη ευημερία είναι αδιαμφισβήτητη, ο αντίκτυπός της στη δημοκρατική πολιτική συνεχίζει να παραμένει αμφιλεγόμενος.

Εκπαιδευτικός σε δημοτικό σχολείο

Το ότι υπάρχει μια ξεκάθαρη αρσενική φιγούρα σε μια από τις 4 εικόνες εικόνα, αν και όχι κυρίαρχη σε πρώτο πλάνο, δείχνει φανερά ότι πρόκειται για ένα επάγγελμα με έμφυλη κατηγοριοποίηση. Όχι άδικα, θα μου πείτε, όταν έξι στους δέκα εκπαιδευτικούς είναι γυναίκες. Υπάρχει, επίσης, ένα πράγμα που πρέπει να εκτιμήσουμε εδώ: ο αλγόριθμος κατάλαβε σαφώς ότι μια δασκάλα χρειάζεται μια τάξη και μαθητές για να υπάρξει.

Γιατρός σε ελληνικό νοσοκομείο

Ο αλγόριθμος δεν γνωρίζει μάλλον ότι από τις αρχές του 20ού αιώνα, οι περισσότερες χώρες του κόσμου παρέχουν ίση πρόσβαση στην ιατρική εκπαίδευση και ίσως γι’ αυτόν τον λόγο βλέπει περισσότερους άνδρες. Για τις μηχανές ισχύει ότι οι γυναίκες, κατά τον 21ο αιώνα μπορεί να έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο αλλά δεν έχουν ακόμη κατακτήσει την ισοτιμία στον ιατρικό κλάδο. Οι προκαταλήψεις λόγω φύλου στην εικόνα ενός ελληνικού νοσοκομείου είναι σημαντικό να αναγνωριστούν καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στην υγειονομική περίθαλψη της χώρας μας. Επίσης, το γεγονός ότι οι περισσότεροι που φαίνονται στην εικόνα είναι προχωρημένης ηλικίας δείχνει την άγνοια των μηχανών για το επικουρικό ιατρικό προσωπικό των νοσοκομείων.

Αστυνομικός στην Αθήνα

Ο αλγόριθμος δείχνει να δυσκολεύεται με τα πρόσωπα όταν αυτά δεν περιγράφονται με κείμενο. Ωστόσο, είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι οι ανθρώπινες μορφές που παρουσιάζονται εδώ είναι ως επί το πλείστον απρόσωποι. Είναι μια ακριβής αναπαράσταση του πώς συχνά φανταζόμαστε τα όργανα του νόμου: απρόσωπα.

Εκπρόσωπος εξυπηρέτησης πελατών

Οι πρώτες θέσεις εργασίας που βλέπουμε να είναι κενές. Το MidJourney καταφέρνει να συνδέσει την περιγραφή αυτού του επαγγέλματος με οθόνες πληροφοριών, με ένα κοινό που περιμένει τη σειρά του να εξυπηρετηθεί, πράγμα που μπορεί να φαίνεται μια ωραία πινελιά στην εικόνα μιας μελλοντικής Αθήνας.

CEO σε ελληνικό startup

Αυτή η αναζήτηση έχει πλάκα, επειδή η μηχανή φαίνεται να μπερδεύτηκε λίγο με το “ελληνικό”, και είπε να ρίξει μια νότα συγγενικής περιγραφής αφού ένας από τους Διευθύνοντες Συμβούλους εμφανίζεται με μανδία αρχαίου Έλληνα. Αυτό είναι ένα μάθημα που όλοι οι λάτρεις της μηχανικής μάθησης μαθαίνουν με τον καιρό: η γλώσσα είναι δύσκολη και οι αλγόριθμοι τείνουν να μην κατανοούν όλες τις αποχρώσεις της. Τα αγγλικά ίσως να είναι πιο απλά -ωστόσο κανένας δεν μπορεί να ξέρει ακόμα τι αποτελέσματα θα έχουμε αν δημιουργήσουμε αλγορίθμους που προσπαθούν να κατανοήσουν πιο σύνθετες γλώσσες. Η γλώσσα έχει σημασία και μόνο η γλώσσα μετράει σε αυτό που καταλαβαίνει η μηχανή.

Ταμίας σε κεντρικό πολυκατάστημα της πλατείας Ομονοίας

Στα 1 από τα 4 τάμεια που παρουσιάζει η μηχανή δεν υπάρχει ταμίας, πράγμα που μπορεί να μεταφραστεί ότι είναι πολύ πιθανό αυτό το επάγγελμα να αντικατασταθεί από ρομπότ / Τεχνητή Νοημοσύνη. Ο αριθμός των θέσεων εργασίας “Ταμίας” αναμένεται να μειωθεί στην Ευρώπη κατά -10% μέχρι το 2031, ενώ το επάγγελμα του “Ταμία” αναμένεται να έχει πολύ αργή ανάπτυξη σε σύγκριση με άλλα επαγγέλματα. Επίσης, η πρόσφατη πανδημία έδειξε πως η ανάγκη για κοινωνική απόσταση οδήγησε τα εστιατόρια και τα παντοπωλεία να αναζητήσουν κάθε είδους τεχνολογική βοήθεια. Αυτό, έδειξε, ότι μπορεί να βελτιώσει την παραγωγικότητα, αλλά και ότι θα μπορούσε επίσης να κοστίσει θέσεις εργασίας.

Δημοσιογράφος στην Ελλάδα

Αν και η επιλογή της τεχνοτροπίας του ρετροφουτουρισμού στην απεικόνιση των Ελλήνων δημοσιογράφων μπορεί να φαντάζει ως ένα πονηρό χαρακτηριστικό ή τέχνασμα, η κασσέτα στην πρώτη εικόνα και οι μηχανές ηχογραφήσης (ή παρακολούθησης αν θέλετε) κλείνουν το μάτι στην ανάπτυξη καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων που απαιτούν δημοσιογραφική εξειδίκευση, στον εντοπισμό ψεύτικων ειδήσεων ή παραπληροφόρησης.

Υδραυλικός στην Αθήνα

Έχετε δει ποτέ υδραυλικό με προστατευτικό κράνος στην Αθήνα; Εδώ υπάρχει μια προφανής μηχανική σύχγυση, και όχι μόνο επειδή εμφανίζεται ένας σωσίας του Mario, αλλά επειδή η Τεχνητή Νοημοσύνη δίνει στο όλο θέμα μια υπέροχη αίσθηση του “τελευταίου ανθρώπου που στον κόσμο”. Ωστόσο, μια ενδιαφέρουσα σύγκριση με τις προηγούμενες εικόνες: οι υδραυλικοί φορούν κράνη, αλλά όχι γιλέκα υψηλής ορατότητας. Οι απόψεις σας για το γιατί είναι ευπρόσδεκτες.

Ταξιτζής στην Αθήνα

Αυτές είναι αρκετά ωραίες, λεπτομερείς φωτογραφίες, ακόμη και αν τα ταξί φαίνονται λίγο περίεργα και υπερβολικά vintage. Tα πρόσωπα είναι σύμφωνο με το γεγονός ότι οι περισσότεροι οδηγοί ταξί είναι πράγματι άνδρες, αν και όχι τόσο μεγάλοι σε ηλικία. Απεικονίζονται έξω από τα οχήματά τους, σε χώρους που φαίνεται να είναι χώροι στάθμευσης πράγμα που έχει ενδιαφέρον αφού κανένας από αυτούς δεν απεικονίζεται να οδηγεί τα ταξί, που θυμίζουν περισσότερο τα κίτρινα ρετρό ταξί της Νέας Υόρκης παρά της Αθήνας.

Πηγή: OLAFAQ
Artwork: Γιάννης Παπαϊωάννου / Olafaq

Δείτε επίσης