Όταν έρχεται ο χειμώνας στον Άρη, η επιφάνειά του μεταμορφώνεται σε ένα πραγματικά απόκοσμο σκηνικό, με χιόνι, πάγο και θερμοκρασίες υπό το μηδέν. Με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες να εμφανίζονται στους πόλους του πλανήτη, έως και μείον 123 βαθμοί Κελσίου.
Όμως όσο κρύο κι αν κάνει, μην περιμένετε χιονοπτώσεις αντάξιες των Βραχωδών Ορέων. Καμία περιοχή του Άρη δεν έχει περισσότερο από λίγα πόδια χιονιού, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου πέφτει σε εξαιρετικά επίπεδες περιοχές. Και η ελλειπτική τροχιά του Κόκκινου Πλανήτη σημαίνει ότι χρειάζονται πολλοί περισσότεροι μήνες για να έρθει ο χειμώνας: ένα έτος στον πλανήτη Άρη έχει διάρκεια περίπου δύο γήινα χρόνια.
Χάρη στους ρομποτικούς εξερευνητές του Άρη της NASA, οι επιστήμονες μπόρεσαν να μελετήσουν την εποχή του χειμώνα στον Άρη.
Δύο είδη χιονιού
Υπάρχουν δυο είδη χιονιού στον πλανήτη Άρη: από παγωμένο νερό και από διοξείδιο του άνθρακα (ή ξηρό πάγο). Επειδή ο αέρας του Άρη είναι πολύ αραιός και οι θερμοκρασίες χαμηλές, το χιόνι από νερό εξαχνώνεται ή γίνεται αέριο, πριν καν αγγίξει το έδαφος. Στο έδαφος φτάνει το χιόνι από ξηρό πάγο.
Το μέγεθος αρκετών χιονοπτώσεων είναι τέτοιο ώστε να απαιτούν χιονοπέδιλα! Θα μπορούσατε να κάνετε σκι σε έναν κρατήρα ή στην άκρη ενός γκρεμού, όπου συσσωρεύεται το χιόνι.
Πώς ξέρουμε ότι χιονίζει
Το χιόνι εμφανίζεται στον Άρη σε ακραία ψυχρές καταστάσεις: στους πόλους, όταν υπάρχει συννεφιά και τη νύχτα. Οι κάμερες των διαστημοπλοίων που βρίσκονται σε τροχιά δεν μπορούν να δουν μέσα από αυτά τα σύννεφα και οι αποστολές στην αρειανή επιφάνεια δεν μπορούν να επιβιώσουν στο ακραίο κρύο. Γι’ αυτό, δεν έχουν καταγραφεί ποτέ εικόνες χιονόπτωσης. Αλλά οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι συμβαίνει, χάρη σε μερικά ειδικά επιστημονικά όργανα.
Το Mars Reconnaissance Orbiter της NASA μπορεί να δει μέσα από τα σύννεφα χρησιμοποιώντας το όργανό του Mars Climate Sounder, το οποίο ανιχνεύει φως σε μήκη κύματος που δεν γίνονται αντιληπτά από το ανθρώπινο μάτι. Αυτή η ικανότητα επέτρεψε στους επιστήμονες να ανιχνεύσουν το χιόνι διοξειδίου του άνθρακα που πέφτει στο έδαφος. Και το 2008, η NASA έστειλε το διαστημικό σκάφος Phoenix σε απόσταση περίπου 1.600 χιλιομέτρων από τον βόρειο πόλο του Άρη, το οποίο κατάφερε να ανιχνεύσει το χιόνι νερού-πάγου που έπεφτε στην επιφάνεια.
Το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα μπορούν να σχηματίσουν παγετό σε πολλές περιοχές στην της επιφάνεια Άρη. Τα διαστημικά οχήματα Βίκινγκ είδαν στρώματα πάχνης όταν μελέτησαν τον Άρη τη δεκαετία του 1970, ενώ το διαστημικό σκάφος της NASA Odyssey σε τροχιά γύρω από τον Άρη παρατήρησε τον σχηματισμό παγετού και την έξάχνωσή του από τον πρωινό ήλιο.
Ίσως η πιο υπέροχη αποκάλυψη έρχεται στο τέλος του χειμώνα, όταν ο πάγος που συσσωρεύτηκε αρχίζει να εξαχνώνεται στην ατμόσφαιρα. Τότε ο πάγος παίρνει παράξενα και όμορφα σχήματα που θυμίζουν στους επιστήμονες αράχνες, δαλματικές κηλίδες, τηγανητά αυγά και ελβετικό τυρί. Αυτή η «απόψυξη» προκαλεί επίσης θερμοπίδακες: Ο ημιδιαφανής πάγος επιτρέπει στο ηλιακό φως να θερμαίνει το αέριο κάτω από αυτόν, το οποίο τελικά εκρήγνυται, εκτοξεύοντας σκόνη προς τα πάνω. Οι επιστήμονες μελετούν αυτούς τους πίδακες για να μελετήσουν τον τρόπο με τον οποίο φυσούν οι άνεμοι στον Άρη.
Ακολουθεί το βίντεο της NASA σχετικά με τον χειμώνα στον Άρη:
