Αντιδράσεις έχει προκαλέσει η μεταφορά της “Κόρης της Θήρας” στη Ρώμη προκειμένου να φιλοξενηθεί στην έκθεση «Η στιγμή και η Αιωνιότητα. Ανάμεσα σε εμάς και τους αρχαίους – L’istante e l’eternità. Tra noi a gli antichi» η οποία πραγματοποιείται, σε συνεργασία των Υπουργείων Πολιτισμού Ελλάδας (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων) και Ιταλίας. Η έκθεση είναι επισκέψιμη από τις 4 Μαΐου έως τις 30 Ιουλίου 2023. Η αλήθεια είναι πως μαθαίνοντας την είδηση απόρησα μιας και θυμόμουν με πόση χαρά υποδέχτηκαν, όχι μόνο στη Σαντορίνη, αλλά παντού στην Ελλάδα και στον κόσμο την “Κόρη της Αρχαίας Θήρας” που αντίκριζε ξανά το φως του Αιγαίου, μετά από 22 ολόκληρα χρόνια που παρέμενε ξαπλωμένη στο υπόγειο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θήρας, περιμένοντας υπομονετικά την αποκάλυψης της.
Ήταν 4 Σεπτεμβρίου 2022 όταν στο υπό ανακαίνιση Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας,η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων εγκαινίασε,παρουσία τηςΥπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, την περιοδική έκθεση της Κόρης της Θήρας, ενός αριστουργήματος της πρώιμης αρχαϊκής γλυπτικής, ύψους 2,48 μέτρων σμιλεμένο σε ναξιώτικο μάρμαρο.
Μα, γιατί να εκτεθεί στο εξωτερικό ένα αριστούργημα απ’ τη στιγμή που μπορεί να βρίσκεται σπίτι του στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, νησί με πολυάριθμους επισκέπτες από όλο τον κόσμο; Δεν είναι πόλος έλξης το μουσείο και τα υπέροχα εκθέματά του;
Ακούγοντας τη συνέντευξη της κ. Κίτσου στο santorinimazine και στη συνάδελφο Χαρά Καπότου κατάλαβα πως λόγω επιβεβλημένων ανακαινίσεων το μουσείο θα παραμείνει κλειστό, τουλάχιστον μέχρι το τέλος Αυγούστου.
Εκείνο όμως που μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση είναι η παραδοχή πως κανείς δεν γνώριζε πως η “Κόρη της Θήρας” θα μετακόμιζε για λίγος μήνες στη Ρώμη.
Όπως αναφέρει η αντιδήμαρχος δήμου Θήρας, αρμόδια για τον Πολιτισμό Σοφία Κίτσου δεν είχε καμία γνώση για το θέμα. “Πληροφορήθηκα την μεταφορά της στη Ρώμη στις 25 Απριλίου όπου είχε ήδη μεταφερθεί” τονίζει χαρακτηριστικά.
Εύλογα κάποιος θα αναρωτηθεί πως γίνεται κανείς, όχι περίοικος ή περαστικός, αλλά ο ίδιος ο δήμος , θεσμικά, να μην γνωρίζει τίποτα για την μεταφορά ενός αγάλματος ύψους 2,48 μέτρων από το μουσείο του νησιού. Φαίνεται απίθανο γιατί δεν γίνεται μέσα σε μια δυο ώρες η εργασία που απαιτείται για την μεταφορά του, προφανώς χρειάζεται σχεδιασμός, εργασία κάποιων ημερών, διαδικασίες και τρόπος για να μεταφερθεί με ασφάλεια στο λιμάνι ή στον αερολιμένα-κανείς δεν ξέρει πως έφυγε από την Σαντορίνη.
Δηλαδή έγινε εν κρυπτώ από τον δήμο, χωρίς καμία ενημέρωση; Αυτό δεν είναι μόνο παράλογο, αλλά και ανησυχητικό ως τρόπος διαχείρισης. Μπορεί το ΥΠΠΟΑ να θέλει και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων επίσης, αλλά ο δήμος δεν θα ερωτηθεί; Δεν θα ενημερωθεί; Δεν τον αφορά; Μια άκομψη κίνηση είναι το λιγότερο που θα σκεφτεί κανείς, ειδικά για έναν δήμο που στην προγραμματική του με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, το Υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου κατάφερε να δεσμευτούν 629.000 ευρώ από τον προϋπολογισμό του, προκειμένου να στηρίξει τα Μουσεία και τα μνημειακά σύνολα του νησιού το 2020! Αυτό, αν μη τι άλλο, σημαίνει πως γνωρίζει πολύ καλά την ιστορία του νησιού και τον πολιτιστικό του πλούτο και θέλει να τον αναδείξει και να τον στεγάσει όπως του αξίζει.
Έχει όμως και μια ακόμα ανησυχητική παράμετρο. Δίνει την εντύπωση πως είναι δυνατόν να μπει κάποιος σ’ ένα μουσείο, να πάρει ένα έκθεμα για κάπου αλλού και να φύγει. Είναι ποτέ δυνατόν; Είναι μάλλον αδύνατον.
Δείτε εδώτι λέει για το θέμα ο Χρίστος Ντούμας, επίτιμος καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής των Ανασκαφών του Ακρωτηρίου Θήρας, Μια άγνωστη πτυχή που αφορά το μοναδικό άγαλμα της “Κόρης”, τόσο σημαντική, που θα έπρεπε να αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο Πολιτισμού και κάθε αρμόδιο φορέα.
Τα τελευταία χρόνια μας απασχόλησαν πολλά και όχι πάντα ευχάριστα όσον αφορά τον Πολιτισμό. Από την τσιμεντόστρωση της Ακρόπολης, μέχρι τις 161 Κυκλαδικές αρχαιότητες και όχι μόνο με πολλές αντιδράσεις από τον κόσμο και τους επιστήμονες.
Είναι κρίμα να εισπράττουμε ως λαός την αίσθηση πως δεν μας αφορά ως λαό τι συμβαίνει με τον Πολιτισμό, τα Μουσεία, τις αρχαιότητες οπότε δεν χρειάζεται και να γνωρίζουμε τι γίνεται μ’ αυτές -και ειδικά σε θεσμικό επίπεδο. Είναι μια νοοτροπία που δεν ταιριάζει σε δημοκρατική χώρα.
Ο κόσμος διαμαρτύρεται ανοιχτά. Και για τον πολιτισμό και για το περιβάλλον και τα φυσικά μνημεία. Μπορεί να άργησε, αλλά το κάνει και σε πολλές περιπτώσεις πάρα πολύ έντονα.
Και δεν είναι σοφό από μέρους της Πολιτείας να του γυρίζει την πλάτη.
Ειρήνη Προμπονά
Ακούστε το ηχητικό απόσπασμα της συνέντευξης που ακολουθεί:
Στο τέλος Αυγούστου έως την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου θα ανοίξει το Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας με την Μόνιμη έκθεση της “ Κόρης της Θήρας”. Tότε έχω ενημέρωση ότι θα έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες ανακατασκευής του, δηλώνει στο Santorini Magazine και την Χαρά Καπότου , η Σοφία Κίτσου Αντιδήμαρχος Θήρας και υπεύθυνη για θέματα πολιτισμού.
Η συνέντευξη έγινε με αφορμή την επιστολή που έστειλε ηΟμάδα «Φίλοι της Κόρης» στον Δήμο Θήραςκαι το Υπουργείο Πολιτισμού στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρουν ότι: «Διαμαρτυρόμαστε για τον εμπαιγμό των πολιτών της Θήρας και των επισκεπτών μας και την αδικαιολόγητη στέρηση του πολιτιστικού πλούτου του τόπου μας από εμάς και τα παιδιά μας και ζητάμε, όπως μας γνωρίσετε την ημερομηνία επιστροφής της Κόρης στη Σαντορίνη και κυρίως πότε θ’ ανοίξει το Αρχαιολογικό Μουσείο μας».
H Αντιδήμαρχος Θήρας Σ. Κίτσου μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στην υπολειτουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου για πολλά χρόνια, για την προγραμματική του Δήμου Θήρας με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων το Υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου όπου δεσμεύτηκαν 629.000 ευρώ από τον προϋπολογισμό του, προκειμένου να στηρίξει τα Μουσεία και τα μνημειακά σύνολα του νησιού το 2020.
Στην ανακατασκευή του Αρχαιολογικού Μουσείου Θήρας που ξεκίνησε το 2020. Απαντά στην φράση της επιστολής «για τον εμπαιγμό των πολιτών της Θήρας» ότι ο Δήμος δεν κορόιδεψε κανέναν καθώς η ανακοίνωση του Δήμου ήταν για την περιοδική έκθεση της «Κόρης της Θήρας», στις 3 Σεπτεμβρίου του 2022 που είχε διάρκεια έως τον Οκτώβριο και πως ο Δήμος δεν διοικεί ούτε την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων ούτε το Υπουργείο Πολιτισμού.
“22 Χρόνια οι φίλοι της Κόρης ποιες ενέργειες έκαναν για να κινηθεί η διαδικασία να εκτεθεί η «Κόρη της Θήρας»”
Στις 28 Απριλίου έγινε διαδικτυακά η συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης της Προγραμματικής με την συμμετοχή των αρχαιολόγων για να προσδιοριστούν τα χρονοδιαγράμματα όχι μόνο για το Αρχαιολογικό Μουσείο αλλά για όλα τα θέματα της προγραμματικής.
Η καθυστέρηση στο άνοιγμα του Μουσείου οφείλεται στην καθυστέρηση της παραλαβής πρώτων υλών για την επισκευή του λόγω του πολέμου Ουκρανίας – Ρωσίας, «δεν κάνει ο Δήμος Θήρας τους διαγωνισμούς και τις συμβάσεις» ανέφερε.
”Πληροφορήθηκα την μεταφορά της Κόρης στη Ρώμη ενώ είχε ήδη μεταφερθεί”
Ζήτησα ενημέρωση για το χρονοδιάγραμμα, με το οποίο είχε προσδιοριστεί αρχικά ότι οι εργασίες θα τελειώσουν τον Μάϊο, όπως είχε ανακοινωθεί. Υπολογίζεται ότι μέσα στον Αύγουστο θα έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες στο κτίριο και θα γίνει και η ανάπτυξη των γλυπτών της ίδιας εποχής με την Κόρη όπως προβλέπεται στην Μουσειακή μελέτη . Το Αρχαιολογικό Μουσείο με την μόνιμη έκθεση τους θα ανοίξει στο τέλος Αυγούστου το αργότερο την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, ανέφερε η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Σοφία Κίτσου.
Αναφορικά με την επιστροφή της Κόρης της Θήρας από την Ρώμη που δεν έμαθε κανείς για την μεταφορά της η αντιδήμαρχος ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως δεν είναι κάτι που εκπορεύεται από το Δήμο Θήρας. «Εγώ πληροφορήθηκα την μεταφορά της στη Ρώμη στις 25 Απριλίου όπου είχε ήδη μεταφερθεί» απάντησε στο Santorini Magazine, συμπληρώνοντας ότι δεν είναι αντικείμενο της προγραμματικής αυτού του είδους η ενημέρωση.
Σε ερώτηση της Χαράς Καπότουπως γίνεται για ένα τεράστιο άγαλμα να μην έχει γνώση ο Δήμος Θήρας για την μεταφορά του η Σοφία Κίτσου απάντησε « Όχι δεν είχα καμία γνώση».
Χ.Κ: Δεν κατάλαβε κανείς ότι έφυγε από το νησί ένα άγαλμα 2, 48μ; απάντησε πως: «Γιατί κατάλαβε κανείς πως μεταφέρθηκε στο Μουσείο όταν μεταφέρθηκε».
X.K: Δεν είναι το ίδιο να μεταφερθεί λίγα μέτρα με το να φύγει με πλοίο ή αεροπλάνο από το νησί.
”Δεν ξέρω καν πως έφυγε για αυτό να ρωτήσετε την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και το Υπουργείο Πολιτισμού. Εγώ το έμαθα στις 25 Απριλίου όταν η Κόρη της Θήρας ήταν ήδη στη Ρώμη”, απάντησε η Αντιδήμαρχος Θήρας.
Για την θέση του Δήμου Θήρας αναφορικά με την μεταφορά της Κόρης στην Ιταλία η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Σοφία Κίτσου ανέφερε πως ” ο Δήμος Θήρας ασχολείται με την πορεία της προγραμματικής σύμβασης. Θα σας απαντήσω με μια πρόταση, αν ζούσε ο Μέγας Αλέξανδρος θα τον είχαν στην πυρά” ανέφερε χαρακτηριστικά. Υπάρχει συνεργασία απ΄ ότι γνωρίζω Ιταλίας Ελλάδας σε επίπεδο Υπουργείων για την ανάδειξη του Ελληνορωμαϊκού Πολιτισμού τα τελευταία 4 χρόνια”.
