Κάτω από το παγωμένο έδαφος του νησιού Σπίτσμπεργκερν, στο νορβηγικό αρχιπέλαγος του Σβάλμπαρντ, βρίσκεται η… ασφάλεια ζωής της ανθρωπότητας σε περίπτωση παγκόσμιας καταστροφής. Η «κρύπτη της Αποκάλυψης» περιέχει 1,2εκατ. δείγματα σπόρων από κάθε γωνιά του πλανήτη και αποτελεί μια εγγύηση επανεκκίνησης αν όλα πάνε στραβά και είτε λόγω ανθρώπινου παράγοντα, είτε εξωτερικής παρέμβασης η πανίδα του πλανήτη μας καταστραφεί.
Είναι ένα μνημείο για τα 12.000 χρόνια που ο άνθρωπος καλλιεργεί τη γη και στόχος του είναι να αποτρέψει μια μόνιμη εξαφάνιση καλλιεργήσιμων ειδών μετά από πόλεμο, φυσική καταστροφή ή πανδημία.
Το Παγκόσμιο Θησαυροφυλάκιο Σπόρων άνοιξε το 2008 και δεν είναι επισκέψιμο από το κοινό. Αυτό (φυσικά) οδήγησε στη δημιουργία διαφόρων θεωριών συνομωσίας για μια επικείμενη Αποκάλυψη. Η καταστροφή ευτυχώς δεν έχει έρθει ακόμα και για να γιορτάσει τα 15 χρόνια του προσφέρει μια εικονική περιήγηση σε οποίον θέλει να δει το εσωτερικό του. Οι πενταπλές μεταλλικές θύρες ανοίγουν και επιτρέπουν στο κοινό να δουν την αχανή συλλογή σπόρων.
Η Κρύπτη είναι σχεδιασμένη να αντέξει για πάντα και το μάνατζμεντ έχει αναλάβει η νορβηγική κυβέρνηση, το Crop Trust και η NordGen (γονιδιακή τράπεζα των χωρών του Βορρά). Οι σπόροι μπορούν να δώσουν απαντήσεις σε γεωργικές προκλήσεις που θα προκληθούν από μια σειρά αιτιών. Δέχεται τρεις φορές τον χρόνο νέα δείγματα από ολόκληρο τον κόσμο.
«Είναι σαν ένας καθεδρικός. Έχει πολύ ψηλό ταβάνι και όταν πλέον στέκεσαι μέσα στον βουνό δεν ακούς τίποτα, μόνο τον εαυτό σου» λέει η διευθύντρια της NordGen, Λίζε Λίκε Στέφενσεν η οποία είναι υπεύθυνη για την καθημερινή λειτουργία της Κρύπτης.
«Όταν ανοίγεις την είσοδο στις συλλογές νιώθεις τους -18 βαθμούς Κελσίου που είναι η κατάλληλη θερμοκρασία για διατήρηση σπόρων. Κάνει πολύ, πολύ κρύο. Μετά βλέπεις όλα αυτά τα κουτιά με σπόρους από κάθε χώρα. Τα έχω δει τόσες φορές και όμως ακόμα μου κινούν την περιέργεια» λέει η Στέφενσεν.
Η εικονική περιήγηση σε μεταφέρει μέσω ενός τούνελ στα έγκατα του βουνού. Τελικά φτάνεις στον «Καθεδρικό» όπου βρίσκονται οι τρεις θάλαμοι με τους σπόρους. Στον καθένα μπορούν να αποθηκευτούν 3.000 κουτιά με σπόρους. Κάθε είδος είναι κλεισμένο αεροστεγώς σε σακούλα από αλουμίνιο και τοποθετείται στην χώρα από την οποία προήλθε. Καθώς προχωράς μέσα στον χώρο που μοιάζει πολύ με αποθήκη πολυκαταστήματος μπορεί να κλικάρεις στο κουτί της κάθε χώρας για να λάβεις περισσότερες πληροφορίες.
Θεωρητικά οι σπόροι είναι απολύτως ασφαλείς αν και το 2017, μετά από ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες για την περιοχή, το νερό από το χιόνι που έλιωσε διαπέρασε την είσοδο. Το νησί είναι ένα από τα μέρη του πλανήτη όπου έχει παρατηρηθεί η μεγαλύτερη κατά μέσο όρο αύξηση θερμοκρασίας αλλά οι επιστήμονες διαβεβαιώνουν ότι οι σπόροι είναι αποθηκευμένοι τόσο βαθιά που είναι ασφαλείς για αιώνες. Οι σπόροι του κάθε είδους αντικαθίστανται μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ενώ ακόμα και αν το σύστημα ψύξης καταρρεύσει πιθανότατα θα χρειαστούν 100 χρόνια ώστε η θερμοκρασία στα έγκατα της Κρύπτης να ανέβει πάνω από το μηδέν.
«Η εικονική περιήγηση δίνει σε όλους τη δυνατότητα να δουν τι υπάρχει μέσα. Θεωρούμε ότι είναι θέμα διαφάνειας και ευθύνης προς το κοινό. Αυτός που βρίσκεται μέσα στην Κρύπτη είναι ένα από τα σημαντικότερα δημόσια αγαθά που υπάρχουν στον πλανήτη. Χρειάζεται όμως να τα προστατεύουμε, να τα φυλάσσουμε και να εξασφαλίσουμε ότι θα διατηρηθούν για πάντα» τονίζει ο Στέφαν Σμιτς της «Crop Trust».
Στις αρχές Μαρτίου 2023 η Κρύπτη υποδέχθηκε νέα… σοδειά. Σπόρους από την Αλβανία, την Κροατία, τη Βόρεια Μακεδονία και το Μπενίν. Παρέλαβε επίσης ποικιλίες άγριας φράουλας από ένα ινστιτούτο έρευνας στη Γερμανία. «Φυτά σαν κι αυτό μπορεί να αποτελέσουν το κλειδί για να σιτιστεί η μονίμως αυξανόμενη ανθρωπότητα σε έναν πιο ζεστό πλανήτη» αναφέρει ο Σμιτς και προσθέτει: «Αυτές οι άγριες φράουλες είναι εκπληκτικές. Έχουν καταφέρει να επιζήσουν για εκατομμύρια χρόνια στη φύση αποδεικνύοντας την ανθεκτικότητα τους. Μπορούν να αντέξουν κλιματικές αλλαγές, σκληρές συνθήκες και να καλλιεργηθούν σε ελάχιστο χώμα. Είναι ακριβώς τα φυτά τα οποία ενδιαφέρουν τους επιστήμονες. Σήμερα μπορούμε να ξεκινήσουμε να παράγουμε από ποικιλίες που είναι πιο ανθεκτικές σε σκληρότερες συνθήκες».
Μετά την καταστροφή της «Τράπεζας Σπόρων» στο Χαλέπι λόγω του Εμφυλίου στη Συρία, η Κρύπτη του βορρά έδωσε σπόρους για την επανεκκίνηση του Διεθνούς Κέντρου για την Αγροτική Έρευνα στις Ξηρές Περιοχές. Ήταν ένα κέντρο που λειτουργούσε στο Χαλέπί και έκανε έρευνα στις πρώτες καλλιέργειες του πολιτισμού μας. Η έρευνα αφορούσε κυρίως την αντοχή των ειδών και των καλλιεργειών ώστε να επιζήσουν σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες και σκληρότερες συνθήκες, όπως αυτές που αναμένονται στον πλανήτη μας τις επόμενες δεκαετίες.
Η «Τράπεζα» στη Νορβηγία είναι το… Έβερεστ ενός παγκόσμιου δικτύου αποθήκευσης σπόρων. Πάνω από 1.700 μικρότερες κρύπτες υπάρχουν σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η κάθε χώρα διατηρεί την κυριότητα των σπόρων που στέλνει στη Νορβηγία και αν για κάποιο λόγο τους χρειαστεί μπορεί να τους πάρει.
Όπως λένε οι υπεύθυνοι στην Κρύπτη δεν μετρούν πόλεμοι, κακές διπλωματικές σχέσεις και διαμάχες. Το μόνο που μετράει είναι οι σπόροι να είναι ασφαλείς και στη σωστή θερμοκρασία.
ΚΑΝΤΕ ΕΔΩ το εικονικό τουρ της Τράπεζας Σπόρων
Πηγή: janus.gr
📸TOUR CAPTURE