Βαρκελώνη. Περιμετρικά του τσιμεντένιου κράσπεδου στη στάση μετρό Plaça Catalunya βλέπεις τουρίστες που τρώνε Big Mac. Δεν μετρώ τις δαγκωνιές τους αλλά μπορώ να διακρίνω πως τρώνε βιαστικά. Είναι φανερό, δεν απολαμβάνουν τη στιγμή. Ποιος θα μπορούσε άλλωστε να απολαύσει γεύμα που δεν θα έχει συζήτηση, δεν θα περιλαμβάνει καρέκλα και τραπέζι να καθίσει, που τρώει σε δημόσια θέα χιλιάδων περαστικών που περνούν από μπροστά του;
Τέλος πάντων, ας επιτρέψουμε στην αρχική σκηνή. Οι τουρίστες που παρατηρώ τώρα, όταν τελειώσουν το φαγητό, θα στοιβάξουν τις πλαστικές συσκευασίες των burger τους, τη μια πάνω στην άλλη. Πίσω τους περιμένει μια νέα φουρνιά πεινασμένων που μόλις αγόρασε ένα φτηνό fast food γεύμα και ψάχνει σημείο να το φάει. Μεσημέρι στην καρδιά της Βαρκελώνης. Η ουρά των ανθρώπων που περιμένουν να αγοράσουν φαγητό από το γειτονικό Μc Donalds μεγαλώνει. Λίγο νοτιότερα, στο Burger King, η ίδια εικόνα επαναλαμβάνεται.
Η Plaça Catalunya, το μέρος της που ξεκινά η περίφημη Las Ramblas, γνωρίζει στιγμές αρνητικής δόξας. Το κάποτε κοσμοπολίτικο μέρος συγκέντρωσης των Καταλανών έχει αλλάξει χαρακτήρα. Η επέλαση του τουρισμού δεν αμφισβητείται από κανέναν. Θα μπορούσε ποτέ ένας νορμάλ επισκέπτης με ενδιαφέρον για την πόλη να συμβιώσει με ένα πλήθος που στοιβάζεται σε fast food, στις μπουτίκ της Barca και τις Adidas; Η Βαρκελώνη, ο κάποτε παράδεισος του τουριστικού διαλόγου, το κάποτε παράδειγμα της τουριστικής ανάπτυξης, από εδώ που βρίσκομαι μοιάζει να έχει κυριολεκτικά παραδοθεί σε πλουμιστούς τουρίστες μηδαμινής γνώσης γύρω από τον τόπο που πατούν οι πλαστικές σόλες των παπουτσιών τους.
Η Βαρκελώνη βουλιάζει από τουρίστες. Κάποιοι το γεγονός θα το θεωρούσαν υπέροχο. Οι κάτοικοι της πόλης αντιδρούν στην τουριστική ισοπέδωση
Μπορεί η Βαρκελώνη των 1,6 εκατομμυρίων ανθρώπων να απορροφήσει, χωρίς να αλλάξει ο χαρακτήρας της, τα 32 εκατομμύρια τουρίστες που την επισκέπτονται σε ετήσια βάση; Τα νούμερα είναι συντριπτικά. Τα αεροσκάφη των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους που χρησιμοποιούν τα Terminal 2 και 3 του αεροδρομίου στο El Prat, απογειώνονται και προσγειώνονται σαν κουνούπια σε έλος.
Οι εργασίες συντήρησης του καθεδρικού ναού της Βαρκελώνης έχουν χορηγό τη Samsung
Η Αρασέλι Μπελτράν είναι δικηγόρος. Η νομική φίρμα που εργάζεται βρίσκεται στο κέντρο της Βαρκελώνης. Είναι μία από τις πρώην κατοίκους της πόλης που αναζήτησε στέγη εκτός των ορίων της. Γιατί άραγε; Μας λέει: “Το πρόβλημα της στέγασης έχει αναδειχτεί ως μείζον ζήτημα για τους ανθρώπους που θέλουν να ζήσουν και εργάζονται στη Βαρκελώνη. Πολλοί Καταλανοί χωρίς ιδιόκτητα σπίτια αναζητούν, πια, στέγη στα προάστια. Είμαι μία από εκείνους. Δεν θέλω να πληρώσω 700 ή 800 ευρώ για ένα διαμέρισμα 30 τετραγωνικών στη Γοτθική Συνοικία, στη γειτονιά El Born ή, έστω, κοντά τους. Είναι σαν το μέρος που μεγάλωσα να μη μου ανήκει πλέον. Τα μικρά, τόσο χαρακτηριστικά πολύχρωμα μαγαζάκια στο Barrio Gótico, πια πουλούν μόνο μαγνητάκια με το όνομα της πόλης, κινέζικα αμπανίκο, ντόνατς και μπλούζες με ονόματα ποδοσφαιριστών. Η Βαρκελώνη που μεγάλωσα εγώ δεν ήταν μόνο η Barça”.
Κατηφορίζοντας τη Las Ramblas με πορεία το άγαλμα του Κολόμβου, λίγο πριν την τεχνητή παραλία της πόλης, συναντάς πλήθος κόσμου που κυκλοφορεί χωρίς νοιάξιμο στις ομορφιές της πόλης. Όταν χιλιάδες το πατούν δεν έχεις την ευκαιρία να δεις το περίφημο μωσαϊκό του Joan Miró έξω από τη φρουταγορά – ψαραγορά – κρεαταγορά La Boqueria. Και αν θέλεις να μπεις μέσα θα δεις το παράδοξο. Μια μειονότητα κατοίκων να αγοράζουν αγαθά για το σπίτι και την πλειοψηφία των νεαρών τουριστών να ποζάρουν για σέλφι έχοντας ως φόντο τροπικούς ανανάδες.
Η Βαρκελώνη των καλλιτεχνών δεν υπάρχει πια. Πίσω από τις φαινομενικά γενναίες αποφάσεις της Δημάρχου της πόλης, Ada Colau, η φόρα του μαζικού, βαθιά απρόσωπου, τουρισμού φαντάζει ασταμάτητη. Άραγε, υπάρχουν περιθώρια η πόλη έστω να θυμηθεί τον χαρακτήρα της πριν γίνει περιζήτητη από τους τουρίστες που τρώνε κατεψυγμένες παέγιες και φτηνή παγωμένη Σανγκρία;
