“Αν το βραβείο του Condé Nast Traveller ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, τότε όντως ζούμε στο καλύτερο νησί της Ευρώπης και τα προβλήματά μας πρέπει να τα αφήσουμε ανέγγιχτα, αφού η συνταγή είναι πετυχημένη. Πειράζεις μια πετυχημένη συνταγή που σε βγάζει Νο1 στην Ευρώπη; Μήπως τελικά τα προβλήματά μας είναι στρατηγικά πλεονεκτήματα ή στρατηγικές του σχεδιασμού για τον τουρισμό που έχει η Δημοτική Αρχή;” γράφει ο Αλέξανδρος Φραντζέσκος που δραστηριοποιείται επαγγελματικά στον τουρισμό από το 1998 ως ιδιοκτήτης μικρών ξενοδοχειακών και τουριστικών μονάδων.
Αφορμή για το σχόλιο του η είδηση πως η Νάξος κατέκτησε την πρώτη θέση ως το καλύτερο νησί της Ευρώπης στα φετινά Readers’ Choice Awards του κορυφαίου βρετανικού περιοδικού Conde Nast Traveller.
Τα Readers’ Choice Awards συγκαταλέγονται στους πιο αναγνωρισμένους θεσμούς του διεθνούς τουρισμού, με χιλιάδες ταξιδιώτες να συμμετέχουν κάθε χρόνο στην ψηφοφορία. Στην 28η διοργάνωση, η Νάξος ξεχώρισε ανάμεσα σε 20 δημοφιλείς ευρωπαϊκούς προορισμούς, συγκεντρώνοντας εντυπωσιακή βαθμολογία 95,71/100.
Το σχόλιο του αντιδημάρχου τουρισμού Βαγγέλη Κατσαρά γι’ αυτή την σημαντική-ομολογουμένως- βράβευση ήταν η εξής: «Η διάκριση αυτή δεν είναι τυχαία. Είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας από επαγγελματίες του τουρισμού, τοπικούς φορείς και τον Δήμο, που εργάζονται για να προσφέρουν αυθεντικές εμπειρίες σε ένα περιβάλλον έντονου ανταγωνισμού και υπερτουρισμού. Η αναγνώριση μας τιμά, αλλά μας υπενθυμίζει την ευθύνη να συνεχίσουμε με συνέπεια και σεβασμό προς τις αξίες και το περιβάλλον μας».
Ο Αλέξανδρος Φραντζέσκος συνεχίζει το σχόλιό του αιχμηρά περιγράφοντας την πραγματικότητα ενός ακόμα καλοκαιριού στο νησί:
“Μήπως η αφαλάτωση, ας πούμε για παράδειγμα, όταν την τοποθετείς κάτω από ένα αποδομημένο Δημαρχείο και την κάνεις βιτρίνα της πόλης, αυτό να συνιστά καινοτομία και νέο πρότυπο χωροθέτησης για το πώς πρέπει να είναι το καλύτερο νησί στην Ευρώπη; Μήπως η βρομιά στα στενά του ιστορικού κέντρου μιας πόλης (Κάστρο) και η μπίχλα στους χιλιομπαλωμένους δρόμους είναι μια συνθήκη που πρέπει να βιώνει ένας επισκέπτης σε ένα νησί για να είναι το καλύτερο στην Ευρώπη; Μήπως το ελεύθερο πάρκινγκ παντού είναι μια πολιτική που πρέπει να εφαρμόζει ένα νησί για να είναι το καλύτερο στην Ευρώπη;
Μήπως η αγχωτική συνύπαρξη πεζών, βαρέων οχημάτων, μεταφορικών μέσων και κάθε λογής οχημάτων στο κέντρο της πόλης και ο περιορισμός του ελεύθερου χώρου για τον πεζό, είναι μια εμπειρία που αρέσει περισσότερο στον επισκέπτη από τα μεγάλα ελεύθερα πεζοδρόμια και τους στολισμένους πεζοδρόμους της Ευρωπαϊκής φιλοσοφίας για την ποιότητα ζωής; Πολλά συγκεκριμένα μήπως μπορούμε να συμπληρώσουμε ακόμα, αλλά μήπως τελικά και γενικότερα η βρομιά, ο αχταρμάς, η ανοργανωσιά παντού, οι εικόνες που θυμίζουν λίγο Μπανανία και λίγο Ευρώπη, λίγο γυφτιά και λίγο ντιζαϊνιά, λίγο νησί και λίγο Μενίδι, είναι ένα τουριστικό μοντέλο που αρέσει και φέρνει την πρώτη θέση στην Ευρώπη;
Ένα μοντέλο που δεν απαιτεί ούτε πρόγραμμα, ούτε οργάνωση, ούτε έλεγχο, ούτε καν διοίκηση, και έτσι εξηγείται γιατί είναι τόσο πετυχημένο με τη σημερινή Δημοτική Αρχή;
Ξυπνήστε! Πολύ απλά και ειλικρινά, δεν είμαστε το καλύτερο νησί για τουρισμό στην Ευρώπη!
Αν ήμασταν άλλοι και όχι αυτοί που είμαστε, τότε το νησί μας, επειδή διαθέτει πολύ καλή πρώτη ύλη (φυσικό περιβάλλον, πρωτογενή τομέα και ιστορία), θα μπορούσε πραγματικά μια μέρα, με όραμα και σχεδιασμό, να είναι το καλύτερο νησί για τουρισμό στην Ευρώπη!” καταλήγει.
.
Τα βραβεία από τη φύση τους είναι κάτι ευχάριστο. Σ’ αυτόν που το κερδίζει μένει να το διαχειριστεί. Μπορεί να προσπαθήσει να διορθώσει τα κακώς κείμενα, να δουλέψει πολύ περισσότερο και επί της ουσίας έχοντας ως βάση πως η Νάξος είναι ένα ενιαίο νησί που (πρέπει να) αναπτύσσεται βιώσιμα, ισόρροπα έχοντας ως γνώμονα την ποιότητα ζωής των μόνιμων κατοίκων και στη συνέχεια την υψηλή παροχή υπηρεσιών στους επισκέπτες του νησιού με όρους βιωσιμότητας, αυθεντικότητας και ανθεκτικότητας. Μπορεί όμως και να επαναπαυτεί ικανοποιημένος και να μην κάνει τίποτα. “Το νησί πλημμύρισε από κόσμο”, αυτό πρέπει να μας αρκεί.
Αυτή η υπενθύμιση της ευθύνης “να συνεχίσουμε με συνέπεια και σεβασμό προς τις αξίες και το περιβάλλον μας” είναι σωστή, αλλά ποιες είναι οι “αξίες μας” και η σχέση τους με το “περιβάλλον” είναι μια άλλη, μεγάλη κουβέντα. Την οποία δεν κάνουμε επί της ουσίας.
Ακριβώς γιατί η Νάξος δεν είναι ένα ανθρώπινο δημιούργημα, ένα “τεχνητό νησί” που κάποιοι αποφάσισαν πως θα γίνει με συγκεκριμένο τρόπο, αλλά ένα νησί των Κυκλάδων με βαρύ αποτύπωμα στην Ιστορία, στον Πολιτισμό και στην Οικονομία, στη Βιοποικιλότητα, στα περιπατητικά μονοπάτια και διαδρομές πολιτιστικού ενδιαφέροντος, με ιδιαίτερη κουλτούρα, με σημαντικό πρωτογενή τομέα και γαστρονομία τα οποία ακόμα δεν έχουν συνδεθεί με το τουριστικό της προϊόν από κάποια σοβαρή και πραγματικά αναπτυξιακή πολιτική.
“Το τοπίο της Νάξου – από τις ψηλές κορυφές μέχρι τα χωριά με τα μαρμάρινα δάπεδα – την βοήθησε να νικήσει τους επτά Έλληνες αντιπάλους της και να κατακτήσει την πρώτη θέση στην Ευρώπη”.
The best islands in the world: 2025 Readers’ Choice Awards–Condé Nast Traveller
.
.
Το Cyclades Open σχολιάζοντας το περσινό βραβείο στα Greek Travel Awards όπου “η Νάξος αναδείχθηκε σε κορυφαίο βιώσιμο προορισμό μέσα από συγκεκριμένη ποιοτική διαδικασία αξιολόγησης, ψηφοφορίας και επιλογής που επιμελείται ο ΕΟΤ“ έγραφε τα εξής:
“Κανείς δεν διαφωνεί ότι η Νάξος αξίζει όχι ένα, αλλά πολλά βραβεία για τον φυσικό πλούτο και την ομορφιά που διαθέτει. Και σ’ αυτό το σημείο ακριβώς είναι που ξεκινάει το πρόβλημα.
Πράγματι η Νάξος έχει υπέροχες παραλίες, συγκλονιστική ενδοχώρα, σπουδαία πολιτιστικά μνημεία, έθιμα, παραδόσεις, περιοχές Natura 2000 με πλούσια βιοποικιλότητα, που (θα έπρεπε να) είναι προστατευόμενες και για να μην μακρηγορούμε διαθέτει έναν σπάνιο πλούτο φυσικό και πολιτιστικό, που την καθιστά θεωρητικά ένα βιώσιμο τουριστικό προορισμό πρώτου μεγέθους. Έχει δηλαδή όλα τα προσόντα να αποτελέσει έναν κορυφαίο βιώσιμο τουριστικό προορισμό στις Κυκλάδες.
Είναι όμως έτσι;
Στην πράξη το πρόβλημα ξεκινά από τη στιγμή που μπερδεύουμε αυτό που πραγματικά ΘΑ μπορούσε να είναι η Νάξος, μ’ αυτό που επιχειρούμε στην πραγματικότητα να την καταστήσουμε, γιατί έτσι μας βολεύει. Πρόκειται για την τέλεια παρεξήγηση μεταξύ “πόρου” και “προϊόντος”. Πόρος είναι η Νάξος με όλα τα χαρακτηριστικά που έχει ως τόπος, προϊόν είναι η προώθηση και εκμετάλλευση του πόρου και ο τρόπος με τον οποίο το επιχειρούμε.
Τα χαρακτηριστικά του νησιού δεν αποτελούν έργο κάποιου ανθρώπου ή μιας ομάδας ανθρώπων, δηλαδή δεν είναι δημιουργήματα του ανθρωπογενούς παράγοντα που τα έφτιαξε “εδώ και τώρα”. Τα μνημεία, οι παραδόσεις, το φυσικό περιβάλλον προϋπήρχαν, είναι των προγόνων μας και εμείς, οι σύγχρονοι Ναξιώτες, έχουμε καθήκον όλα αυτά, μαζί με τον φυσικό πλούτο του νησιού, να τα διαχειριστούμε με σύνεση, αναδεικνύοντάς τα προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας και ταυτόχρονα, προστατεύοντάς τα και εμπλουτίζοντάς τα με σεβασμό, να τα παραδώσουμε στους επόμενους». (Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο ΕΔΩ).
.
Η αλήθεια είναι πως ζούμε στο καλύτερο νησί της Ευρώπης. Τον αγαπάμε τον τόπο μας και ναι, θα μπορούσε να αποτελεί παράδειγμα, έχει όλες τις προδιαγραφές. Όμως πασχίζουμε να παραμείνει νησί με τα χαρακτηριστικά που το ορίζουν ως τέτοιο μέσα στο μοναδικής ομορφιάς σύμπλεγμα των Κυκλάδων, όπου τα νησιά του απειλούνται με την ισοπέδωση των χαρακτηριστικών που άλλοτε τα έκαναν περιζήτητα: από την άναρχη δόμηση και την υπερδόμηση, τις φαραωνικές εκτός νησιωτικής κλίμακας επενδύσεις, την αλλοίωση της αισθητικής, την κατασπατάληση των φυσικών πόρων τους, την ισοπέδωση των παραλιών τους από την άκρατη εμπορευματοποίηση και την πλημμελή-έως ανύπαρκτη σε πολλές περιπτώσεις προστασία- του ευθραύστου φυσικού τους περιβάλλοντος…τα νησιά εκπέμπουν σήμα κινδύνου μ’ ένα “SAVE” να συνοδεύει, πολύ συχνά, το όνομά τους. Τα καμπανάκια κινδύνου χτυπούν διαρκώς
Τα ρεκόρ και τα βραβεία θα έχουν πραγματικό νόημα μόνο όταν συνοδεύονται από πράξεις που διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα, την αυθεντικότητα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Όταν στοχεύουν στην ανθεκτικότητα, χωρίς ν’ απειλείται η κοινωνική συνοχή. Αλλιώς μένουν απλώς τίτλοι χωρίς περιεχόμενο, με βραχυπρόθεσμα οφέλη, ενώ οι κίνδυνοι συνεχίζονται. Χρειάζεται επομένως όραμα και συντονισμός.
.
Δυο γραμμές κι ένας κατάλογος
«Το τοπίο της Νάξου – από τις ψηλές κορυφές μέχρι τα χωριά με τα μαρμάρινα δάπεδα – την βοήθησε να νικήσει τους επτά Έλληνες αντιπάλους της και να κατακτήσει την πρώτη θέση στην Ευρώπη», γράφει το Condé Nast Traveller. Και αυτές οι δύο γραμμές, αν αναλογιστεί κανείς ποιοι ήταν οι «Έλληνες αντίπαλοι» της Νάξου, μοιάζουν να αποτελούν το κλειδί, την πυξίδα και τον χάρτη για τον προσανατολισμό μας στο μέλλον.
Η Νάξος είναι ένας ευλογημένος τόπος, με μοναδική φυσική και πολιτιστική ταυτότητα. Είναι αυτός ο αυθεντικός τόπος που οφείλουμε να προστατεύσουμε και να αναδείξουμε συνολικά, αποφεύγοντας την πεπατημένη και τις εύκολες λύσεις. Το ερώτημα είναι αν είμαστε έτοιμοι -και τολμηροί της γνώσης-να το αποφασίσουμε πριν είναι πολύ αργά.
The best islands in Europe
20. Azores, Portugal. Score: 78.57
19. Malta. Score: 82.38
18. Santorini, Greece. Score: 83.27
17. Folegandros, Greece. Score: 84.29
16. Sardinia, Italy. Score: 84.76
15. Cyprus. Score: 85.71
14. Mykonos, Greece. Score: 88.57
13. Corsica, France. Score: 89.17
12. Skiathos, Greece. Score: 89.52
11. Rhodes, Greece. Score: 90.86
10. Corfu, Greece. Score: 90.95
9. Madeira, Portugal. Score: 90.99
8. Crete, Greece. Score: 91.42
7. Sicily, Italy. Score: 91.43
6. Mallorca, Spain. Score: 91.67
5. Canary Islands, Spain. Score: 92.06
4. Hvar, Croatia. Score: 92.38
3. Capri, Italy. Score: 92.86
2. Ibiza, Spain. Score: 93.06
1. Naxos, Greece. Score: 95.71
.
📸Cyclades Open