Αυτή την ώρα στην Αλυκή της Νάξου το Γεωλογικό Μουσείο Απειράνθου και το Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών διοργανώνουν εκπαιδευτική δράση με τίτλο «Μυστικά της Λαγκούνας – Ένα Παιχνίδι Εξερεύνησης».
Στο πλαίσιο της δράσης, ο μεγαλύτερος υδροβιότοπος των Κυκλάδων η Αλυκή Νάξου μετατρέπεται σε σκηνικό εξερεύνησης. Μέσα από γρίφους και δραστηριότητες, μικροί και μεγάλοι θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα τον τόπο τους, ν’ ανακαλύψουν κρυμμένες ιστορίες του τοπίου και να «διαβάσουν» τη γεωμορφολογία μέσα από μια διαδραστική, παιγνιώδη εμπειρία.
Αλυκή Νάξου, το απειλούμενο και προστατευόμενο είδος Pancratium maritimum (κρινάκι της θάλασσας) που φύεται στις αμμοθίνες έχει ρίξει τα σπόρια του. Στο βάθος εκτείνεται το αμμοθινικό σύστημα και πιο πέρα η πόλη της Νάξου/φωτ. Cyclades Open
Η γνωριμία με τα «μυστικά» της Αλυκής γεννά την ανάγκη προστασίας: του περιβάλλοντος αλλά και του πολιτισμού χιλιάδων χρόνων, που κουβαλά ιστορίες αλλαγών και μετασχηματισμών. Με τη βοήθεια της επιστήμης μπορούμε να κατανοήσουμε τι συνέβη στο παρελθόν και τι να περιμένουμε στο μέλλον, ώστε να διαφυλάξουμε αυτόν τον πολύτιμο θησαυρό – το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της Νάξου.
Αλυκή Νάξου, ο χώρος που θα φιλοξενηθεί το πείραμα για τον επόμενο ενάμιση χρόνο, φωτ. Cyclades Open
Την Παρασκευή, το Cyclades Open βρέθηκε στην Αλυκή για να παρακολουθήσει από κοντά την εφαρμογή ενός πρωτοποριακού ερευνητικού πειράματος. Με πρωτοβουλία του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, υπό την επιστημονική καθοδήγηση της καθηγήτριας Νίκης Ευελπίδου και με την υποστήριξη του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, ξεκίνησε μια δράση που θα διαρκέσει ενάμιση χρόνο.
Στόχος είναι η τεχνητή δημιουργία αμμοθινών στην Αλυκή, ώστε να μελετηθούν οι μηχανισμοί σχηματισμού και εξέλιξής τους, αλλά και η αποτελεσματικότητά τους ως φυσικό «τείχος» προστασίας απέναντι στη διάβρωση και την παράκτια κατάκλυση.
Η καθηγήτρια Νίκη Ευελπίδου, που δραστηριοποιείται στη Νάξο από το 1997, εξηγεί με απλό και κατανοητό τρόπο τη σημασία των αμμοθινικών σχηματισμών και τον ρόλο τους στην προστασία του περιβάλλοντος.
Τη συνέντευξη μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ:
Η εγκατάσταση του πειράματος
Την Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου, η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Νίκη Ευελπίδου, μαζί με τον συνεργάτη και συνάδελφό της, Γεωλόγο–Γεωμορφολόγο Ερευνητή Γιάννη Σαϊτή και με τη βοήθεια δημοτικών υπαλλήλων, εγκατέστησαν το πείραμα στην Αλυκή με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην επηρεάσει η παρουσία μας την βλάστηση.
Την εγκατάσταση παρακολούθησαν μέλη και η πρόεδρος της τοπικής επιτροπής της ΕΛΛΕΤ, Νίκη Κεφαλά, καθώς και ο πρόεδρος και η αντιπρόεδρος του Συλλόγου Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου, Γιάννης Ορφανός και Σοφία Λυκουροπούλου.
Η περιοχή αποτυπώθηκε γεωμορφολογικά, ώστε οι επερχόμενες αλλαγές να μπορούν να αξιολογηθούν και επιστημονικά.
«Εμείς το μόνο τεχνητό που θα κάνουμε», εξηγεί η Ευελπίδου στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Cyclades Open, «είναι να φτιάξουμε το τεχνητό εμπόδιο, ώστε να πούμε στον άνεμο μέχρι που του επιτρέπουμε να πάει και μειώνοντας τη δύναμή του, που ν’ αφήσει την άμμο. Μπορεί ν’ ακούγεται απλοϊκό, όμως πίσω απ’ αυτό υπάρχει βαριά Φυσική και Μαθηματικά για να βρούμε που ακριβώς πρέπει να πάει, πόση είναι η δύναμή του, τι σχέση έχει η δύναμη του ανέμου με τον κόκκο της άμμου που κουβαλάει, πόση η απόσταση από την παραλία κλπ. Ήδη έχουμε επιλύσει τις εξισώσεις μας, έχουμε τρέξει τα πρώτα μοντέλα και θέλουμε να πιστεύουμε ότι αυτό θα λειτουργήσει στην πράξη, γι’ αυτό το λέμε “πείραμα”. Αυτό είναι κάτι που δεν έχει ξαναγίνει πουθενά στην Ελλάδα, γίνεται πρώτη φορά και γίνεται στη Νάξο».
Στο φωτορεπορτάζ που ακολουθεί παρουσιάζεται το στήσιμο του τεχνητού εμποδίου: 17 σανίδες καρφωμένες στο σημείο που οι επιστήμονες έχουν μελετήσει διεξοδικά, ώστε η συνεργασία ανέμου και άμμου να δημιουργήσει μια νέα αμμοθίνη.
Η καθηγήτρια Νίκη Ευελπίδου απευθύνει έκκληση προς όλους τους επισκέπτες της περιοχής:
να προσέχουν το πείραμα κατά τους περιπάτους τους και να μην πατούν μέσα στο ημικύκλιο που δημιουργεί το εμπόδιο, ώστε η διαδικασία να προχωρήσει απρόσκοπτα.
«Αν κάποιος δει πως έχει γίνει κάποια ζημιά, υπάρχει τηλέφωνο και ηλεκτρονική διεύθυνση για να επικοινωνήσει μαζί μας ώστε να το αποκαταστήσουμε», τονίζει η ίδια. Το πείραμα παρακολουθείται από το ΕΚΠΑ και ήδη οι πρώτοι φοιτητές κατέφθασαν το Σάββατο 13/12 στο νησί για να ενημερωθούν.
Το τεχνητό εμπόδιο στήθηκε στον υδροβιότοπο της Αλυκής…για 18 μήνες το πρωτοποριακό πείραμα που εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα θα παρακολουθείται από το το αρμόδιο τμήμα του ΕΚΠΑ και οι αλλαγές που συντελούνται θα καταγράφονται…Φωτογραφίες: Cyclades Open