Εντατικά προχωρούν οι εργασίες κατεδάφισης των ημιτελών και ετοιμόρροπων κτιρίων στο Αλυκό της Νάξου των οποίων η ανέγερση ξεκίνησε πριν από πέντε δεκαετίες, κατά την περίοδο της Χούντας, όταν επιχειρήθηκε η παράνομη πώληση της έκτασης σε Βέλγους επενδυτές, με σκοπό την ανέγερση ξενοδοχειακής μονάδας.
Αεροφωτογραφία των κτιρίων από το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΕΡΗΠΩΜΕΝΟΥ ΗΜΙΤΕΛΟΥΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ‘ΑΛΥΚΟ¨ Ν.ΝΑΞΟΥ [πηγή: Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου]
Οι πρώτες εργασίες ανέγερσης του ξενοδοχείου ξεκίνησαν στην αρχή της Χούντας. Η κατεδάφιση ορίστηκε για τις 17 Νοεμβρίου 2025, ημέρα μνήμης της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973, ωστόσο λόγω της επετείου ξεκίνησε τελικά στις 18 Νοεμβρίου, προσδίδοντας ένα ιδιαίτερο σημειολογικό βάρος στο γεγονός.
Οι δρόμοι που οδηγούν προς την παραλία Χαβάη, αλλά και προς τη Σκάλα -από ένα σημείο και μετά για να εξυπηρετούνται οι ψαράδες- και προς τον χώρο εργασιών είναι κλειστοί [φωτ. Cyclades Open]
Αξίζει να σημειωθεί πως η καταπάτηση της περιοχής είχε ξεκινήσει παλαιότερα. Ο νομικός αγώνας για την αποκατάσταση της περιοχής κράτησε 65 ολόκληρα χρόνια (1946–2010), μέχρι την τελεσίδικη απόφαση του Αρείου Πάγου (1417/2010) που επικύρωσε τη δημόσια και δασική ιδιότητά της. Από τότε, το Αλυκό αποτελεί προστατευόμενο δημόσιο χώρο, ανοιχτό για όλους.
Διαβάστε σχετικά:
Όπως αναφέρει ο Νίκος Λεβογιάννης με άρθρο του στο naxostimes.gr “πρέπει να τονιστεί ότι καταπατητές και διεκδικητές του Αλυκού δεν ήταν μόνο οι Βελγικές εταιρείες που είχαν έδρα το …Λιχτενστάιν, αλλά και δεκάδες ντόπιοι, καθένας απ’ τους οποίους …επέσειε και ένα συμβόλαιο-κουρελόχαρτο, διεκδικώντας μερίδιο από την …πίττα του Αλυκού”. Τις εργασίες σταμάτησε τότε ο αγώνας λίγων κατοίκων και μερικών ευσυνείδητων υπαλλήλων και δικηγόρων, ενώ στη συνέχεια ο ίδιος ο Λεβογιάννης, ως βουλευτής Κυκλάδων πια, ξεκίνησε να ερευνά την υπόθεση με την βοήθεια του Φιλωτίτη δικηγόρου και αγωνιστή της Αριστεράς, του αείμνηστου Αντώνιου Κούρτη.
Στις 21 Ιουλίου 2025 ο δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Δημήτρης Λιανός ανακοίνωσε την υπογραφή της 12μηνης σύμβασης για την κατεδάφιση των ετοιμόρροπων κτισμάτων.
Σήμερα 24 Νοεμβρίου οι εργασίες έχουν προχωρήσει σημαντικά και το μεγαλύτερο μέρος των κτιρίων έχει πλέον κατεδαφιστεί. Το έργο, που ανήκει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 5 μήνες περίπου, βάσει χρονοδιαγράμματος, όπως μας είπε η επιβλέπουσα το έργο από τον ανάδοχο. Την κατεδάφιση παρακολουθεί αρχαιολόγος από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, αλλά και ο δήμος Νάξου για λογαριασμό της Αποκεντρωμένης Διοίκησης τους οποίους συναντήσαμε σήμερα κατά την επίσκεψή μας στο πεδίο.
.
Τεράστιος όγκος από μπετόν και σίδερα οικοδομή στη θέση που άλλοτε στέκονταν το ημιτελές ξενοδοχείο στο Αλυκό
Η δασική έκταση του Αλυκού βρίσκεται νοτιοδυτικά της Νάξου και ξεχωρίζει για το σπάνιο κεδρόδασος και τις μοναδικές αμμοθίνες της, ένα περιβαλλοντικό στολίδι για ολόκληρη τη Μεσόγειο. Η περιοχή εντάσσεται στο δίκτυο Natura 2000 και φιλοξενεί δύο από τις επτά απάτητες παραλίες του νησιού (Ν. 5092/2024) με ξεχωριστή οικολογική αξία.
Δείτε:
Η Σταθούλα Μανδηλαρά, επιβλέπουσα το έργο για τον ανάδοχο μας εξηγεί πως τα κτίρια ήταν τόσο σαθρά που έπεσαν με ευκολία. Η μελέτη προβλέπει τα κτίρια να γκρεμιστούν από τα θεμέλια. Γύρω μας απλώνονται τεράστιοι όγκοι από μπετόν και πέτρες από τα κτίσματα. Όπως μας επισημαίνει η κ. Μανδηλαρά οι πέτρες θα χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση της περιοχής, ενώ τα τσιμέντα, αφού διαχωριστούν από τα σίδερα και σπάσουν σε μικρότερα κομμάτια, θα οδηγηθούν στην ανακύκλωση για να επαναχρησιμοποιηθούν κάπου αλλού, ενδεχομένως σε κάποιο άλλο έργο.
Όπως μας επισημαίνει “η Νάξος διαθέτει ανακύκλωση μπάζων και πλέον είναι υποχρεωτικό για να βγει η οποιαδήποτε άδεια να υπάρχει η σχετική σύμβαση που να προβλέπει την ανακύκλωσή τους”.
Ένα από τα έργα του καλλιτέχνη WD. Δυστυχώς δεν μπόρεσε να διασωθεί, καθώς ο τοίχος έπεσε
Κατά την κατεδάφιση έγιναν προσπάθειες να κρατηθεί κάποιο από τα γκράφιτι-έργα τέχνης- που είχαν δημιουργηθεί πριν από χρόνια τους τοίχους όπως αυτό του πολύ γνωστού WD, ως τοπόσημο. Ωστόσο ήταν τόσο σαθροί οι τοίχοι που κάποιοι απ’ αυτούς του τα φιλοξενούσαν έπεσαν ακόμα και με τους κραδασμούς των μηχανημάτων, όπως μας λέει. “Χάρτινα εντελώς” παρατηρεί, ενώ ο χειριστής του μηχανήματος τονίζει πως δυστυχώς είναι καταπονημένα τόσο πολύ από τον καιρό και την αλμύρα της θάλασσας αυτά τα κτίρια, που υπήρχε ζήτημα ασφάλειας από καιρό.
Το μπετόν θα πρέπει να ξεχωρίσει από τα σίδερα και να οδηγηθεί στην ανακύκλωση για επαναχρησιμοποιηθεί
Γύρω μας υπάρχουν τόνοι υλικού, ενώ συνειδητοποιώ πως για πρώτη φορά υπάρχει ανεμπόδιστη θέα στη θάλασσα παρ’ όλη την “ακαταστασία” γύρω. Η προμέτρηση του αναδόχου δείχνει πως περίπου 7 χιλιάδες κυβικά μπετόν θα απομακρυνθούν από την περιοχή. Οι πέτρες θα χρησιμοποιηθούν ως υλικό που θα καλύψει τα υπόγεια του μισοτελειωμένου ξενοδοχείου και τα υπόγεια κανάλια, προκειμένου μαζί με το χώμα που θα συμπληρωθεί και τις σχετικές εργασίες αποκατάστασης, η περιοχή να μπορέσει να αναδασωθεί. Για την αναδάσωση θα εκπονηθεί ξεχωριστή μελέτη από τον ανάδοχο στη συνέχεια, η οποία αποτελεί τμήμα του έργου περιλαμβάνεται δηλαδή στην συγκεκριμένη σύμβαση.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων παρακολουθεί τις εργασίες κατεδάφισης και είναι σε διαρκή επαφή με τον αρχαιολόγο που βρίσκεται καθημερινά στο πεδίο, ο οποίος ενημερώνει την υπηρεσία και όπως μας λέει, μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει λόγος επέμβασης από πλευράς της.
.
.
Ατελείωτοι όγκοι από μπετόν παντού…
Στο χρονικό διάστημα που βρεθήκαμε στην περιοχή ήρθε και η τεχνική υπηρεσία του δήμου προκειμένου να ελέγξει την πρόοδο των εργασιών. Το έργο ανήκει μεν στην Αποκεντρωμένη, ωστόσο ο οικείος δήμος επιβλέπει για λογαριασμό της, όπως επιβλέπουν ακόμα η ανάδοχος εταιρεία και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.
Κατά τη συνομιλία μας με τον δημοτικό υπάλληλο συζητάμε για την αποκατάσταση της περιοχής μετά την απομάκρυνση των μπάζων όπου αναζητούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες αεροφωτογραφίες της περιοχής πριν από το 1960 προκειμένου αυτές να συνδυαστούν, να εξεταστούν και να γίνει επεξεργασία, ώστε να προκύψει το ανάγλυφο της περιοχής όπως ήταν πριν χτιστεί η ξενοδοχειακή μονάδα, προκειμένου η αποκατάσταση να γίνει όσο το δυνατόν πιο ακριβής.
.
Ρωτάμε σχετικά για την μελέτη αναδάσωσης της περιοχής: “Θα γίνει μια μελέτη δασοτεχνικής αποκατάστασης από δασολόγο με ευθύνη του αναδόχου η οποία θα πάρει την έγκριση όλων των αρμόδιων φορέων. Οι αεροφωτογραφίες θα μας φέρουν πιο κοντά στο τότε την περιοχή, ώστε να διαμορφωθεί με τρόπο που δεν θα αποκλίνει” μαθαίνουμε. Δεδομένου πως η περιοχή είναι προστατευόμενη ο ΟΦΥΠΕΚΑ ως καθ’ ύλην αρμόδιος φορέας θα κάνει τις προτάσεις τους και θα καταλήξουμε στην διαμόρφωση. Οπωσδήποτε αυτό που προκύπτει ήδη είναι πως τα φυτά που θα χρησιμοποιηθούν δεν μπορεί παρά να είναι ενδημικά της συγκεκριμένης περιοχής.
Σημειώνεται πως η εκπόνηση μελέτης αναδάσωσης δεν μπορούσε να προβλεφθεί ακριβώς, πριν από την πλήρη αποκατάσταση της περιοχής από την Αποκεντρωμένη, κι έτσι θα γίνει με ευθύνη του αναδόχου και εφ’ όσον εγκριθεί, θα υλοποιηθεί άμεσα.
.
Στο Αλυκό οι εργασίες προχωρούν με γοργό ρυθμό. Το έργο χρηματοδοτείται από το “Πράσινο Ταμείο”, ενώ το τελικό κόστος της σύμβασης ανέρχεται σε 458.535 ευρώ.
Παρά την αισιοδοξία για την αποκατάσταση, οι πολίτες εκφράζουν ανησυχία μήπως στο μέλλον η περιοχή ξαναγίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης και στην ίδια θέση εμφανιστεί μια νέα ξενοδοχειακή μονάδα, με τις ανάλογες υποδομές να τη συνοδεύουν σε στεριά και θάλασσα, αλλάζοντας το φυσικό τοπίο της προστατευόμενης περιοχής, όπως έγινε και στο παρελθόν. Τότε οι κάτοικοι πάλεψαν και αντιστάθηκαν σθεναρά σε δύσκολους καιρούς. Η ιστορία του Αλυκού, ωστόσο, υπενθυμίζει ότι η προστασία του δημόσιου χώρου απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση.
.
Γκράφιτι στα χαλάσματα, 2020
.
Φωτογραφίες: Cyclades Open