Την ίδια στιγμή που μιλάμε για κλιματική κρίση και τη σωτηρία του πλανήτη, για βιώσιμη ανάπτυξη και περιβαλλοντικό αποτύπωμα, δίνονται παράλληλα μάχες από πολίτες και φορείς προκειμένου το περιβάλλον να μην υποβαθμιστεί περαιτέρω και να μην τρωθεί η ήδη ταλαιπωρημένη βιοποικιλότητα. Να μην γίνει στη θέση ενός ακόμα υγρότοπου, ενός ακόμα δάσους, λίμνης άλλο ένα έργο “ανάπτυξης” που υπόσχεται από “νέες θέσεις εργασίας” και “τουριστικές ροές” μέχρι πράσινα άλογα, πολλές φορές υπό τον μανδύα της πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης.
Οι παράκτιοι υγρότοποι του ποταμού Ανθεμούντα με απόφαση του ΣτΕ θα παραμείνουν υγρότοποι κι αυτό δεν μπορεί παρά να αποτελεί μια ευχάριστη είδηση που δημιουργεί ένα καλό προηγούμενο και για επόμενες παρόμοιες υποθέσεις.
Τώρα, αν διαβάζοντας το άρθρο που έχει αναρτήσει στην σελίδα της η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία για τους υγροτόπους του Ανθεμούντα σας φανούν γνωστά όσα αναφέρονται, μάλλον δεν θα είναι σύμπτωση.
Η ανάρτηση προέρχεται από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και αναφέρει τα εξής:
Την ώρα που δεκάδες υγρότοποι απειλούνται με υποβάθμιση ή και εξαφάνιση, συχνά στο όνομα μιας κακώς νοούμενης “ανάπτυξης”, υπάρχουν ευτυχώς και περιπτώσεις που μας κάνουν να αισιοδοξούμε!
Οι παράκτιοι υγρότοποι του ποταμού Ανθεμούντα (Τσαΐρια ή Παράκτιο Έλος Περαίας και Παράκτιο Έλος Μίκρας) εξακολουθούν να αντιστέκονται, όσο σκληρά κι αν προσπάθησαν να τους αποξηράνουν από το 1940 ως σήμερα.
Πρόσφατα σχέδια για δημιουργία «Βιομηχανικού-Τεχνολογικού Πάρκου» εντός της υγροτοπικής περιοχής, προκάλεσαν την κινητοποίηση πολιτών και φορέων που οδήγησε σε μια ιστορική γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) με την οποία αποφεύχθηκε η εξαφάνιση ενός σημαντικού ενδιαιτήματος για το απειλούμενο Νεροχελίδονο, και άλλων προστατευόμενων ειδών, που αποτελεί κριτήριο για την ένταξη του υγρότοπου στις περιοχές #Natura2000.
Στο σκεπτικό της γνωμοδότησης τονίζεται ότι τόσο το Σύνταγμα όσο και οι ισχύοντες νόμοι και Συμβάσεις προστατεύουν τους υγρότοπους ανεξάρτητα εάν αυτοί έχουν υπαχθεί σε ειδικά θεσμοθετημένο προστατευτικό καθεστώς, και άρα η απόφαση του ΣτΕ ανοίγει τον δρόμο για τη διατήρηση ΟΛΩΝ των υγροτόπων που δεν έχουν ενταχθεί σε κάποιο καθεστώς προστασίας.
Οι παράκτιοι υγρότοποι του ποταμού Ανθεμούντα (Τσαΐρια ή Παράκτιο Έλος Περαίας και Παράκτιο Έλος Μίκρας) εξακολουθούν να αντιστέκονται, όσο σκληρά κι αν προσπάθησαν να τους αποξηράνουν από το 1940 ως σήμερα, αφού είναι οι χαμηλότερες εκτάσεις που πλημμυρίζουν κάθε χρόνο.
Είναι ότι απέμεινε από τις δύο λιμνοθάλασσες των εκβολών του Ανθεμούντα, όπως μαρτυρούν παλιοί χάρτες και αεροφωτογραφίες.
| Απόσπασμα χάρτη του 1890 | Αεροφωτογραφία 1945 Ελληνικό Κτηματολόγιο |
Παράκτια έλη εκβολών Ανθεμούντα Δορυφορική εικόνα Google-earth 6.7.2007
Παρά το δίκτυο αποστραγγιστικών καναλιών (>4300 μ.) που έγιναν το 1950 για να γίνουν οι εγκαταστάσεις της Φωνής της Αμερικής (μετέπειτα ΕΡΤ), τα Τσαΐρια συνεχίζουν να καλύπτονται από υγροτοπική βλάστηση και πλημμυρίζουν κάθε χειμώνα και άνοιξη, φιλοξενώντας πάνω από 190 είδη πουλιών.
Σύμφωνα με την αξιολόγηση που έκαναν πρόσφατα δύο Ορνιθολόγοι, μέλη της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας, οι παράκτιοι υγρότοποι του ποταμού Ανθεμούντα έχουν μεγάλη ορνιθολογική σημασία και πληρούν τα κριτήρια ένταξής τους στο δίκτυο των Ζωνών Ειδικής Προστασίας του δικτύου Natura 2000, καθώς φιλοξενούν σημαντικό σε Ευρωπαϊκό επίπεδο πληθυσμό των απειλούμενων στην Ελλάδα Νεροχελίδονων που μειώνεται ο πληθυσμός τους τα τελευταία 40 χρόνια, αλλά και άλλων προστατευόμενων ειδών (Καλαμοκανάς, Βαρβάρα, Στρειδοφάγος, κ.ά.).
Νεροχελίδονα στα Τσαΐρια δίπλα στο αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης (Φωτ. Ζήσης Αντωνόπουλος) και Πετροτουρλίδα (Φωτ. Πάρης Καμπάκης)
Η επαπειλούμενη καταστροφή 760 στρεμμάτων του υγροτόπου στα Τσαΐρια για την κατασκευή Τεχνολογικού Πάρκου, φαίνεται ότι έχει αποτραπεί προσωρινά μετά τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας επί του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για το σχετικό Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο.
Η διατήρηση του υγροτόπου, θα αποτελέσει κρίσιμη καμπή στη διατήρηση όλων των υγροτόπων που έχουν απογραφεί από το ΕΚΒΥ και δεν έχουν ενταχθεί σε κάποιο καθεστώς προστασίας. Τυχόν υπαναχώρηση της διατυπωμένης θέσης του ΣτΕ για την προστασία των υγροτόπων, θα θέσει σε κίνδυνο όλους τους υγροτόπους της Ελλάδας που δεν προστατεύονται από άλλο εξειδικευμένο καθεστώς προστασίας.
Τα Τσαΐρια Περαίας και οι εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις της ΕΡΤ μπορούν να μετατραπούν σε μοναδικό χώρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και παρατήρησης της ορνιθοπανίδας προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και των κατοίκων της ανατολικής Θεσσαλονίκης. Αυτό θα έρχεται απόλυτη συμφωνία και με την χθεσινή έκκληση για αποκατάσταση των υγροτόπων του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.
Είναι κατάντια μετά από τόσες δεκαετίες με εορτασμούς Παγκόσμιων Ημερών Υγροτόπων, μεγάλα λόγια και ψήφιση νομοθετημάτων και στρατηγικών για τους υγροτόπους, σειρά προγραμμάτων πολλών εκατομμυρίων για την προστασία τους, η ίδια η διοίκηση να συνεργεί στα σχέδια καιροσκόπων που εποφθαλμιούν τις τελευταίες ελεύθερες εκτάσεις φιλέτα, όπως αυτή δίπλα στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης! Όλα μεθοδεύτηκαν συντονισμένα, υπό την επιτελική καθοδήγηση κύκλων κοντά στην κυβέρνηση, με την προώθηση των σχεδίων από τα μεγάλα ΜΜΕ.
Οι μελετητές απέκρυψαν με πολύ προσοχή να αναφέρουν την ύπαρξη υγροτόπου και της ορνιθοπανίδας στις μελέτες για το Τεχνολογικό Πάρκο. Οι υπηρεσίες της κεντρικής, περιφερειακής και τοπικής διοίκησης δήλωσαν άγνοια, παρότι ο υγρότοπος έχει απογραφεί από το ΕΚΒΥ και είναι γνωστή σε όλους τους κατοίκους της περιοχής η ύπαρξη του. Μόνο ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευομενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου (νυν Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας – Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.), αναφέρθηκε στην παρουσία του υγροτόπου και τη σημασία του για την ορνιθοπανίδα στην περιοχή, στοιχεία που οδήγησαν στη γνωστή γνωμοδότηση του ΣτΕ.
Η υπόθεση αυτή δείχνει πόσο εύκολο είναι να καταστρατηγηθεί η εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας από όλους και να γίνουν απίθανες παρανομίες αν δεν αντιδράσουν οι πολίτες.
Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήσουμε να χαθεί ούτε ένα ακόμα στρέμμα υγροτόπου, γι’ αυτό απαιτούμε να σταματήσουν τα σχέδια καταστροφής των υγροτόπων αυτών και να αναιρεθούν οι δραστηριότητες – έργα που τους υποβαθμίζουν.
Οι παράκτιοι υγρότοποι της Περαίας και της Μίκρας, όπως τους έχει απογράψει το ΕΚΒΥ, αποτελούν αναπόσπαστο πολύτιμο τμήμα των υγροτόπων του Θερμαϊκού κόλπου, όπου αναπαράγονται και τρέφονται κατά τη μετανάστευση σημαντικοί πληθυσμοί προστατευόμενων ειδών της ορνιθοπανίδας, μέρος του ενιαίου πληθυσμού τους που επικοινωνεί με τις γειτονικές ΖΕΠ (GR1220005, GR1220010, GR1220011). Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία οι παράκτιοι υγρότοποι του Ανθεμούντα έχουν ευρωπαϊκή σημασία για το Νεροχελίδονο Glareola pratincola (πληρούν τα κριτήρια ένταξης στο δίκτυο των ΖΕΠ), οι πληθυσμοί του οποίου μειώνονται στην Ελλάδα, καθώς τα ενδιαιτήματά του καταστρέφονται και υποβαθμίζονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
📸 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ