Ο κορωνοϊός είχε πολλαπλές επιπτώσεις στους αρχιτεκτονικούς θησαυρούς της Ευρώπης. Κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας οι διεθνείς διανυκτερεύσεις μειώθηκαν κατά 68%. Λιγότεροι επισκέπτες σημαίνει λιγότερη φθορά στα μνημεία, αλλά και μικρότερο έσοδο για τη συντήρησή τους. Τα γλυπτά δεν αποκολλώνται ακόμα από τους καθεδρικούς ναούς, όμως, ενώ η προσοχή αποσπάστηκε, οι τοπικές αρχές πραγματοποίησαν ορισμένες αμφιλεγόμενες ανακαινίσεις.
Πάρτε την Ακρόπολη. (Ο Ξέρξης το έκανε). Στην Ελλάδα, τον Οκτώβριο του 2020, κατά τη διάρκεια του δεύτερου lockdown στη χώρα, έφτιαξαν γύρω από τα μνημεία φαρδιά τσιμεντένια μονοπάτια. Οι τοπικές αρχές ισχυρίζονται ότι τα μονοπάτια βελτιώνουν την προσβασιμότητα. Οι επικριτές ισχυρίζονται ότι προκαλούν πλημμύρες. Ένας ακαδημαϊκός κατηγόρησε τη διοίκηση του χώρου ότι χρησιμοποίησε το lockdown ως «προπέτασμα καπνού».
Τουλάχιστον τα μονοπάτια προορίζονταν για βελτίωση. Αλλού μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν ισοπεδωθεί. Τον Μάιο του 2020, η κυβέρνηση της Αλβανίας κατεδάφισε το Εθνικό Θέατρο των Τιράνων για να διαθέσει τον χώρο για εμπορική ανάπτυξη. Το θέατρο ήταν ένα τούβλινο μοντερνιστικό κτίριο που χτίστηκε το 1939 και λάτρεψαν οι θεατρόφιλοι. Εδώ και χρόνια η κατεδάφισή του είχε εμποδιστεί με διαδηλώσεις. Το 2020 κατεδαφίστηκε και το y-Block στο Όσλο. Ένα καμπυλωτό μινιμαλιστικό κτίριο της δεκαετίας του 1960 διακοσμημένο με τοιχογραφίες του Πικάσο, οι οποίες αφαιρέθηκαν πρώτα.
Τα δύο τελευταία μνημεία ήταν μεταξύ των «Επτά απειλούμενων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς» που καταγράφονται κάθε χρόνο από την Europa Nostra. Η Γενική Γραμματέας της, Sneska Quaedvlieg-Mihailovic, λέει ότι το 2020 ήταν ιστορικά η μοναδική χρονιά κατά την οποία μνημεία της λίστας κατεδαφίστηκαν. Είτε οι πολεοδόμοι εκμεταλλεύτηκαν την πανδημία είτε όχι, η απόσπαση της προσοχής δεν τους έβλαψε.
Το μεγαλύτερο έργο αποκατάστασης μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη πραγματοποιείται στο Παρίσι. Οι αρχές θέλουν να επισκευάσουν τον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων, ο οποίος καταστράφηκε από την πυρκαγιά του 2019, πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 που θα διεξαχθούν στην πόλη. Η ηλικία και η φήμη της εκκλησίας την καθιστούν λιγότερο ευάλωτη σε άστοχες παρεμβάσεις: οι κυβερνήσεις δεν είναι τόσο αδιάφορες με τις εκκλησίες του 12ου αιώνα, όσο με τα μπλοκ γραφείων της δεκαετίας του 1960.
Το crowdfunding μπορεί επίσης να βοηθήσει. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν κάνει δωρεές για την αποκατάσταση και θέλουν να μάθουν πώς δαπανώνται τα χρήματά τους. Τα σχέδια ανακαίνισης έχουν ήδη προκαλέσει διαμάχες στα ΜΜΕ. Όπως έμαθε η Αθήνα με τον δύσκολο τρόπο, η δημόσια συζήτηση, πριν προχωρήσουν τα σχέδια, είναι κάτι καλό.