Με τα πρώτα υδατοδρόμια στα νησιά των Κυκλάδων να έχουν πάρει το πράσινο φως για τη λειτουργία τους, το κυρίως ζητούμενο παραμένει, όσον αφορά στην δημιουργία ενός δικτύου τέτοιου, που να εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα της ανάληψης του μεταφορικού έργου από ιδιώτες, αλλά και στο πότε αναμένεται η εδραίωσή του.
Ήδη, Σίφνος και Τήνος από τις Κυκλάδες και η Πάτμος από τα Δωδεκάνησα, έχουν προχωρήσει τις διαδικασίες για την ίδρυση και λειτουργία υδατοδρομίων, διασφαλίζοντας αναδόχους για τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις και φτάνοντας στα τελικά στάδια της διαδικασίας. Παρ’ όλα αυτά, όπως έχει αναφερθεί στο πλαίσιο προηγούμενων ρεπορτάζ της εφημερίδας για το θέμα, έως την πρώτη πτήση υδροπλάνου, μεσολαβεί ο στόχος της δημιουργίας ενός δικτύου αρκετών υδατοδρομίων, ώστε να καταστούν βιώσιμες οι επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ που απαιτούνται.
Στο σημείο αυτό, τίθεται το ερώτημα, σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία, που έχει αναλάβει να φέρει σε πέρας η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, σε συνεργασία με κοινοπραξία αναδόχων και η οποία αφορά στην αδειοδότηση της ίδρυσης και της λειτουργίας των περισσότερων εκ των υδατοδρομίων στα νησιά του Ν. Αιγαίου, στο πλαίσιο των προγραμματικών συμβάσεων που έχουν υπογραφεί με κάθε ενδιαφερόμενο Δήμο.
Στην Κοινή Γνώμη μίλησε ο πρόεδρος της εταιρείας «Ελληνικά Υδατοδρόμια Α.Ε.», κ. Τάσος Γκόβας, η οποία ηγείται της κοινοπραξίας εταιρειών που συνεργάζονται με την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, με τον ίδιο, να δίνει ένα ενδεικτικό πλαίσιο, αναφορικά με την εξέλιξη των διαδικασιών για τη συστάδα των υδατοδρομίων που διαχειρίζεται η ΠΝΑΙ.
Νέα τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου για επίσπευση διαδικασιών
Όπως είχε γίνει γνωστό κατά το τέλος του 2021, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, είχε εισαγάγει σχετική τροπολογία επί του νόμου 4663/2020 περί ίδρυσης και λειτουργίας υδατοδρομίων, στην οποία προβλέπεται η έκδοση προσωρινών αδειών λειτουργίας των υδατοδρομίων για ένα έτος, έως και τη συγκέντρωση όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών για την οριστική έγκριση των φακέλων. Το γεγονός αυτό, όπως μάλιστα αποδείχθηκε και στην πράξη, έδωσε την απαραίτητη ώθηση, προκειμένου φορείς που είχαν σχεδόν έτοιμους τους φακέλους για την λειτουργία υδατοδρομίων, να θέσουν σε τροχιά υλοποίησης τις υποδομές.
Ωστόσο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της εφημερίδας, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, σε συνεννόηση και συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, επεξεργάζονται μία ακόμη ρύθμιση, που θα αποτελματώσει κατά πάσα πιθανότητα οριστικά την υπόθεση των υδατοδρομίων και η οποία μάλιστα αναμένεται να έλθει εντός των επόμενων ημερών. Αυτή η ρύθμιση, αφορά στην ένταξη των μη κεντρικών υδατοδρομίων, ήτοι των περιφερειακών υδατοδρομίων, όπως αυτά που προβλέπονται για τα νησιά, στην κατηγορία Β2, όσον αφορά στην περιβαλλοντική τους αδειοδότηση. Αυτό πρακτικά σημαίνει, πως τα περιφερειακά υδατοδρόμια θα μπορούν να αδειοδοτηθούν οριστικά, καταθέτοντας μελέτη Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (ΠΠΔ) και όχι Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθώς πρόκειται για υποδομές που δεν απαιτούν μόνιμες εγκαταστάσεις, παρά μόνο μία πλωτή εξέδρα αποεπιβίβασης επιβατών και πρόσδεσης του υδροπλάνου, καθώς και έναν οικίσκο περίπου 60τ.μ., που υπάρχει η δυνατότητα να είναι και λυόμενος.
Αν ληφθεί υπόψιν, πως για την έκδοση μίας Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ο χρόνος που απαιτείται κατά μέσο όρο αφορά σε 12-14 μήνες, ενώ για την έκδοση των ΠΠΔ, ο απαιτούμενος χρόνος κυμαίνεται περίπου στις 20 ημέρες με έναν μήνα, μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτή η σημαντική επίσπευση της σχετικής διαδικασίας.
Ερωτηθείς ο κ. Γκόβας, σχετικά με την εξέλιξη αυτή, ο ίδιος σημείωσε, πως στην περίπτωση που τα αρμόδια Υπουργεία συμφωνήσουν στην ιδιαίτερα ευνοϊκή αυτή ρύθμιση, τότε ουσιαστικά ανοίγει ο δρόμος για την ολοκλήρωση των φακέλων για τα 22 υδατοδρόμια που για τα οποία έχει προκηρύξει διαγωνισμό η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου σε συνεργασία με την κοινοπραξία, καθώς το μεγάλο χρονικό κώλυμα που υπήρξε, αφορούσε στις υπό σύνταξη μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που η ΠΝΑΙ είχε αναθέσει σε ιδιώτες συνεργάτες. Υπενθυμίζεται, πως προηγούνται ακόμη 8 υδατοδρόμια στο Νότιο Αιγαίο, μεταξύ των οποίων και αυτό της Σύρου, για τα οποία η ΠΝΑΙ είχε προβεί σε απευθείας αναθέσεις.
«Το 92-93% των υδατοδρομίων που σχεδιάζονται αυτή την περίοδο, αφορούν σε περιφερειακά υδατοδρόμια, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που έχει αναλάβει να προωθήσει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Ελάχιστα θα είναι τα κεντρικά υδατοδρόμια, τα οποία θα περιλαμβάνουν και εγκαταστάσεις για καύσιμα και υποδομές συντηρήσεων, για παράδειγμα, για τα οποία θα συνεχίσει να ισχύει η πρόβλεψη για κατάθεση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Αυτό σημαίνει, πως στην περίπτωση που προχωρήσει αυτή η ρύθμιση, ένα περιφερειακό υδατοδρόμιο, του οποίου ο φάκελος είναι καθ’ όλα τα υπόλοιπα έτοιμος, θα μπορεί να λάβει περιβαλλοντική αδειοδότηση σε περίπου ένα μήνα», επισημαίνει.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Γκόβα, από πλευράς της αναδόχου κοινοπραξίας, οι Τεχνικοί Φάκελοι των υδατοδρομίων είναι καθ’ όλα έτοιμοι, ωστόσο για την κατάθεση, την έγκρισή τους και τη λήψη των αδειών ίδρυσης και των αδειών λειτουργίας, είναι απαραίτητη η κατάθεση των ΜΠΕ, των οποίων την εκπόνηση, όπως προαναφέρθηκε, έχει αναλάβει να αναθέσει η ΠΝΑΙ σε ιδιώτες. Ως εκ τούτου, εφόσον μέσω της ρύθμισης απαλλαχθούν οι αρμόδιοι φορείς από την υποχρέωση κατάθεσης ΜΠΕ, η περιβαλλοντική αδειοδότηση των δομών θα γίνει σημαντικά γρηγορότερα, με αποτέλεσμα να κατατεθούν άμεσα οι σχετικοί φάκελοι προς αξιολόγηση και κατ’ επέκταση θα επισπευστεί και η οριστική αδειοδότησή τους.
Σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, οι Τεχνικοί Φάκελοι που κατατίθενται εγκρίνονται εντός χρονικού πλαισίου 30 ημερών, ενώ αν μετά το πέρας της σχετικής προθεσμίας δεν έχει υπάρξει καμία ανταπόκριση από την αρμόδια υπηρεσία, θα τεκμαίρονται εγκεκριμένοι. Πρόκειται για ένα αίτημα, που έχει τεθεί, εκ μέρους των επιχειρηματιών του κλάδου και επιτακτικά από τον ίδιο τον κ. Γκόβα προς τα πολιτικά και υπηρεσιακά στελέχη των υπουργείων, προκειμένου να αποφευχθεί νέο κώλυμα στο ζήτημα, λόγω γραφειοκρατίας, ή υποστελέχωσης των αρμόδιων υπηρεσιών.
Αμέσως μετά την έγκριση της άδειας ίδρυσης των υδατοδρομίων, βάσει των τεχνικών φακέλων που θα κατατεθούν, γίνεται η ανάθεση της λειτουργίας τους σε ιδιώτες, οι οποίοι αναλαμβάνουν την προμήθεια όλων των απαραίτητων κατασκευών και εξοπλισμού, (πλωτή εξέδρα, λυόμενο οικίσκο αναμονής και ελέγχου επιβατών, ασφάλεια, πυροπροστασία κλπ), ώστε μετά την έγκριση και αυτών, να ληφθεί και η άδεια λειτουργίας τους. Σύμφωνα δε με τον κ. Γκόβα, το σύνολο της προμήθειας, αφενός αφορά σε σχετικά χαμηλό κόστος και αφετέρου δεδομένου ότι πρόκειται για πολύ μικρής έκτασης παρεμβάσεις, η παραλαβή και τοποθέτησή του μπορεί να γίνει σε περίπου δύο μήνες.
Συνοψίζοντας και σύμφωνα και με τα όσα ανέφερε ο πρόεδρος της «Ελληνικά Υδατοδρόμια Α.Ε.», στην περίπτωση που τα Υπουργεία Υποδομών & Μεταφορών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας προχωρήσουν και στην επίσπευση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, δεν αποκλείεται μία συστάδα τεχνικών φακέλων για υδατοδρόμια σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα να έχει κατατεθεί εγκαίρως, προκειμένου η άδεια λειτουργίας τους να εγκριθεί ακόμη και εντός της θερινής σεζόν του 2022.
Αυτό, θα βοηθήσει τα μέγιστα, σύμφωνα και με τον κ. Γκόβα, να δημιουργηθεί ένα δίκτυο υδατοδρομίων αρκετά ευρύ, ώστε να μπορέσει να διατηρήσει βιώσιμες τις επενδύσεις που θα γίνουν, τόσο σε ό,τι αφορά στις εγκαταστάσεις, όσο – και σημαντικότερο – όσον αφορά στην αγορά του εξοπλισμού (ενδεικτικά ο κ. Γκόβας ανέφερε, πως κάθε υδροπλάνο 19 θέσεων που θα αγοραστεί έχει κόστος περί τα 8 εκατομμύρια ευρώ), αλλά και στην πρόσληψη έμπειρων πιλότων, οι οποίοι κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει να προέλθουν από το εξωτερικό, μιας και στην Ελλάδα δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη ο κλάδος.
Μάλιστα, εφόσον ξεκινήσει η λειτουργία των υποδομών αυτών άμεσα και όσο προστίθενται περισσότερα υδατοδρόμια στο δίκτυο, μετά και την κάμψη των γραφειοκρατικών κωλυμάτων, τόσο περισσότερο προσιτές για τους επιβάτες θα γίνονται οι μεταφορές με υδροπλάνα, προκειμένου να καλυφθεί, σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό το έλλειμα της διασύνδεσης μεταξύ των νησιών, αλλά και να αναπτυχθούν νέες ευκαιρίες και στον τουριστικό τομέα. Χαρακτηριστικά, ο κ. Γκόβας αναφέρθηκε στην προοπτική διαμόρφωσης συνεργασιών, μεταξύ των κλάδων της κρουαζιέρας και των υδατοδρομίων, ώστε να εμπλουτιστεί ακόμη περισσότερο το τουριστικό προϊόν της Περιφέρειας.
Κλείνοντας, ο ίδιος τόνισε, πως υπάρχει μία πολύ καλή και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των επιχειρηματιών του κλάδου, των υπουργών και υφυπουργών, αλλά και του Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου, κ. Γ. Χατζημάρκου, καθώς από την πλευρά τους τα κυβερνητικά στελέχη έχουν αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του εγχειρήματος και υποστηρίζουν την όσο το δυνατόν ταχύτερη υλοποίησή του, τείνοντας ευήκοον ους στους ανθρώπους της αγοράς, ενώ και ο Περιφερειάρχης επιδεικνύει μεγάλο ενδιαφέρον για το ζήτημα, επικοινωνώντας σχεδόν καθημερινά με τους εμπλεκόμενους φορείς, αποδεικνύοντας τη βούλησή του για δημιουργία επιτέλους ενός δικτύου εναλλακτικών μεταφορών, που θα ενώσει πρωτίστως μεταξύ τους τα νησιά.