Η Σουηδία και η Φινλανδία, που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ, υπολογίζουν στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίπτωση στρατιωτικής επίθεσης, δήλωσε την Τρίτη η πρωθυπουργός της Σουηδίας, εν μέσω αυξημένων εντάσεων μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης.
Ενόψει της συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βερσαλλίες την Πέμπτη και την Παρασκευή, οι δύο χώρες έγραψαν κοινή επιστολή για να «υπενθυμίσουν στα υπόλοιπα κράτη μέλη τη δήλωση αλληλεγγύης της ΕΕ στη Συνθήκη της Λισαβόνας», δήλωσε η πρωθυπουργός Μαγκνταλένα Άντερσον στους δημοσιογράφους.
Η Σουηδή πρωθυπουργός ανέφερε συγκεκριμένα την ρήτρα στο Άρθρο 42 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά την οποία, σε περίπτωση που κάποιο κράτος μέλος της ΕΕ «δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεση τους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Η ακριβής φύση της στρατιωτικής αλληλεγγύης της ΕΕ – η οποία είναι παρόμοια με το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ και πιο πρόσφατη από αυτό – παραμένει ασαφής.
Το κατά πόσον είναι υποχρεωτική αποτελεί αντικείμενο συζήτησης.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει προκαλέσει ανησυχίες και στη Φινλανδία, η οποία από τη μία πλευρά της συνορεύει με τη Ρωσία.
Οι δύο χώρες δεν αποτελούν επισήμως μέλη του ΝΑΤΟ, ωστόσο θεωρούνται επίσημοι εταίροι του από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, όπου και γύρισαν σελίδα στην ουδετερότητά τους μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία έχουν αποκλείσει την υποβολή αίτησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ προς το παρόν, αν και οι κοινοβουλευτικές συζητήσεις για το θέμα αυτό έχουν αρχίσει στο Ελσίνκι.
«Μια (σουηδική) αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ τώρα θα αποσταθεροποιούσε ακόμη περισσότερο αυτό το τμήμα της Ευρώπης», δήλωσε την Τρίτη η Άντερσον.
Ο Φινλανδός πρόεδρος Σάουλι Νιινίστο επισκέφθηκε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στο Ουάσιγκτον το Σαββατοκύριακο και εκεί οι ΗΠΑ, η Φινλανδία και η Σουηδία συμφώνησαν να αυξήσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της ασφάλειας.
Οι ΗΠΑ πιθανότατα θα υποστηρίξουν τις δύο σκανδιναβικές χώρες σε περίπτωση επίθεσης, προβλέπουν οι περισσότεροι αναλυτές, αν και δεν έχουν υπογραφεί επίσημες εγγυήσεις.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, η σουηδική και η φινλανδική η υποστήριξη για την ένταξη στο ΝΑΤΟ έχει εκτοξευθεί στα ύψη.
Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, και στις δύο χώρες πλέον, η πλειοψηφία του κόσμου τάσσεται υπέρ της ένταξης στη συμμαχία.
Ωστόσο, ένα αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ θα εξοργίσει τη Μόσχα.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Φινλανδία στις αρχές Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπενθύμισε την ύπαρξη της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας της ΕΕ, τονίζοντας την «πλήρη αλληλεγγύη» του οργανισμού.