Ένα πρωτοποριακό ερευνητικό πείραμα πρόκειται να πραγματοποιηθεί αύριο στη Νάξο, με πρωτοβουλία του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, υπό την επιστημονική καθοδήγηση της καθηγήτριας Νίκης Ευελπίδου και με την υποστήριξη του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.
Στόχος της δράσης είναι η τεχνητή πρόκληση δημιουργίας αμμοθινών στην Αλυκή Νάξου (Λαγκούνα), ώστε να μελετηθούν λεπτομερώς οι μηχανισμοί σχηματισμού και εξέλιξής τους, καθώς και η αποτελεσματικότητά τους ως φυσικό «τείχος» προστασίας απέναντι στη διάβρωση και την παράκτια κατάκλυση.
Το Cyclades Open συνομίλησε με την καθηγήτρια Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, Νίκη Ευελπίδου, με αφορμή το πρωτοποριακό πείραμα δημιουργίας τεχνητών αμμοθινών στη Νάξο. Η ερευνήτρια, που δραστηριοποιείται στο νησί από το 1997, μας εξήγησε απλά και κατανοητά γιατί επέλεξε τη Νάξο, ποια είναι η σημασία των αμμοθινικών σχηματισμών και ποιος ο ρόλος τους στην προστασία του περιβάλλοντος.
Η αλήθεια είναι πως με την Ευελπίδου μπορείς να μιλάς πολλές ώρες για το αντικείμενό της. Η ικανότητά της να μεταδίδει επιστημονική γνώση με απλά λόγια, χωρίς να χάνεται το βάθος και η ακρίβεια, είναι συναρπαστική. Σε κάνει κοινωνό μιας διαδικασίας που είναι περίπλοκη στην πραγματικότητα, αλλά παρουσιάζεται με τρόπο που σε κερδίζει.
«Πρώτη φορά γίνεται αυτό το πείραμα και γίνεται στη Νάξο. Θέλω και ο κόσμος να ξέρει τι κάνουμε, να μην ανησυχεί. Το πείραμα έχει σαν στόχο να φτιάξουμε αμμοθίνες με φυσικό τρόπο. Το μόνο τεχνητό θα είναι η πρόκληση, δηλαδή να προκαλέσουμε τον αέρα να αποθέσει την άμμο που κινεί σ’ ένα συγκεκριμένο σημείο.
Η Νίκη Ευελπίδου μας εξηγεί την δημιουργία αμμοθινών που είναι μια συνεργασία άμμου και ανέμου. Ο αέρας είναι τόσος, ώστε να μπορεί να σηκώσει τον κόκκο της άμμου που έχει κάποιο συγκεκριμένο βάρος. «Αν ο άνεμος είναι λιγότερο δυνατός ή ο κόκκος της άμμου βαρύτερος απ’ αυτό που μπορεί να σηκώσει ο άνεμος, τότε δεν μπορεί να υπάρξει θίνη», μας λέει.
Πως επιτυγχάνεται αυτό;
«Το που θα αφήσει ο άνεμος την άμμο για ν’ αρχίσει η δημιουργία μιας θίνης είναι και λίγο θέμα τύχης, για να το πούμε απλά. Δηλαδή στη διαδρομή θα υπάρξει κάποιο εμπόδιο στον άνεμο μια πετρούλα, ένα ξυλαράκι, κάτι, που θα μειώσει τη δύναμη του, δεν θα μπορεί άλλο να κρατήσει και να κουβαλάει τον κόκκο της άμμου που σήκωσε και θα την αφήσει.
Για παράδειγμα έχουμε δει πως συσσωρεύεται η άμμος στην πλευρά μιας βάρκας που είναι αφημένη στην παραλία. Ο άνεμος βρίσκει εμπόδιο στη βάρκα και τους κόκκους άμμου που κουβαλάει τους αποθέτει στην πλευρά της βάρκας που τον εμποδίζει να την πάει παραπέρα. Έτσι λοιπόν ξεκινά να σχηματίζεται μια θίνη, όπου καινούργια άμμο προστίθεται σ’ αυτή που έχει μαζευτεί ξανά και ξανά με φυσικό τρόπο.
«Εμείς, λοιπόν, το μόνο τεχνητό που θα κάνουμε» λέει η Ευελπίδου «είναι να φτιάξουμε το τεχνητό εμπόδιο, ώστε να πούμε στον άνεμο μέχρι που του επιτρέπουμε να πάει και μειώνοντας τη δύναμή του, που ν’ αφήσει την άμμο. Μπορεί ν’ ακούγεται απλοϊκό, όμως πίσω απ’ αυτό υπάρχει βαριά Φυσική και Μαθηματικά για να βρούμε που ακριβώς πρέπει να πάει, πόση είναι η δύναμη του, τι σχέση έχει η δύναμη του ανέμου με τον κόκκο της άμμου που κουβαλάει, πόση η απόσταση από την παραλία κλπ. Ήδη έχουμε επιλύσει τις εξισώσεις μας, έχουμε τρέξει τα πρώτα μοντέλα και θέλουμε να πιστεύουμε ότι αυτό θα λειτουργήσει στην πράξη, γι’ αυτό το λέμε «πείραμα». Αυτό είναι κάτι που δεν έχει ξαναγίνει πουθενά στην Ελλάδα, γίνεται πρώτη φορά και γίνεται στη Νάξο».
Αν το πείραμα πετύχει τότε ανοίγονται πάρα πολλοί δρόμοι για την επιστήμη στην πράξη. Όπως μας εξηγεί η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ το πρώτο είναι πως θα μπορούμε να επισκευάσουμε περιπτώσεις όπου οι θίνες καταστράφηκαν για διάφορους λόγους.
Το δεύτερο είναι πως σε περιοχές που οι θίνες έχουν υποστεί διάβρωση, είτε από έντονο κυματισμό είτε από άλλους λόγους να πούμε πως μπορούμε να φτιάξουμε τις αμμοθίνες ώστε να μπορούμε να προστατεύσουμε τις περιοχές που βρίσκονται πίσω απ’ αυτές. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό και για τη Νάξο και για άλλες περιοχές της χώρας.
Αμμοθίνες στο Καστράκι, δυτική Νάξος. Ένας δρόμος που δεν θα έπρεπε να υπάρχει τις απειλεί…περιοχή Natura
Γιατί οι αμμοθίνες είναι τόσο σημαντικές;
«Σε όλες τις θέσεις που έχουμε υδροβιότοπους, τα lagoons, όπως η Αλυκή της Νάξου, του Αγ. Προκοπίου, της Μικρής Βίγλας, της Γλυφάδας κλπ, αυτές οι λιμνοθάλασσες είναι πιο χαμηλά από την στάθμη της θάλασσας. Το μόνο που σταματάει τη θάλασσα να μπει μέσα και να «κατασπαράξει» την παραλία, τη λιμνοθάλασσα και ό,τι βρίσκεται πίσω απ’ αυτήν είναι το ανάγλυφο των αμμοθινών που φτιάχνουν ένα φυσικό εμπόδιο.
Αυτό το φυσικό εμπόδιο λειτουργεί προστατευτικά και σε περίπτωση τσουνάμι, καθώς αποκρούει το κύμα και διαχέει την κυματική ενέργεια. Βοηθάει και σε περίπτωση έντονου κυματισμού γιατί μειώνει την κυματική ενέργεια, κρατώντας τη θάλασσα πιο πίσω σώζοντας στην πραγματικότητα την παραλία» μας εξηγεί.
Πέρα από την ομορφιά που προσφέρει το ανάγλυφό τους το σύνθετο σύστημα των αμμοθινών έχει μεγάλη σημασία και ως οικότοπος και παίζει κεντρικό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος: «Είμαστε πραγματικά πολύ τυχεροί που έχουμε αυτό το σύστημα στη Νάξο» λέει η Νίκη Ευελπίδου η οποία συνδέει αυτή την ομορφιά με τον τουρισμό:
«Ακόμα κι αν το δούμε με νούμερα, το περιβάλλον είναι αυτό που έχει φέρει την τουριστική ανάπτυξη στη Νάξο…αν αυτό χαλάσει οι επισκέπτες θα πάνε άλλου» λέει χαρακτηριστικά.
Ο ανθρωπογενής παράγοντας και το μαγικό ραβδάκι της Φύσης
Εμείς αντιλαμβανόμαστε τις αμμοθίνες ως έναν σχηματισμό που πολλές φορές αποτελεί εμπόδιο στην δραστηριότητά μας, όταν δεν μας αφήνει αδιάφορους η ύπαρξή τους. Κι όμως οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, γιατί η διάλυσή τους, πέρα από τον τραυματισμό του τοπίου επιφέρει εξαιρετικά σημαντικά προβλήματα με επικίνδυνες προεκτάσεις για το περιβάλλον.
«Ο κόσμος νομίζει πως δεν έχει σημασία τι θα κάνουμε εμείς ως άνθρωποι…πως ό,τι χαλάει, η φύση έχει ένα μαγικό ραβδάκι και το ξαναφτιάχνει, δεν είναι έτσι όμως. Γιατί όταν χαλάμε κάτι αυτή η ζημιά έχει μια απίστευτη κατρακύλα συνεπειών» λέει η Ευελπίδου.
Μέρος της Αλυκής Νάξου (Λαγκούνα), στο βάθος η Χώρα Νάξου
Γιατί επιλέχθηκε η Νάξος και ειδικά η Αλυκή;
«Η Νάξος επιλέχθηκε για τους εξής λόγους: πρώτα απ’ όλα γιατί στη Νάξο η Φύση το κάνει ήδη: δημιουργεί αμμοθίνες. Εγώ έχω μάθει να μιμούμαι τη Φύση, μ’ αρέσει να την μιμούμαι και να την ακούω, γιατί είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος.
Ο δεύτερος λόγος είναι γιατί τη Νάξο τη γνωρίζω πάρα πολύ καλά, άρα μπορώ να την καταλάβω και μπορώ πολύ εύκολα να φανταστώ πως θα είναι το αποτέλεσμα.
Και ο τρίτος λόγος είναι είναι γιατί το έχει ανάγκη.
Είναι πολλές οι περιπτώσεις που τις έχουμε καταστρέψει ηθελημένα, άθελά μας, όπως θέλετε πείτε το, και χρειάζεται ένας τρόπος για να επαναφέρουμε το τοπίο στην προηγούμενη κατάστασή του.
Ποια είναι η χρονική διάρκεια του πειράματος;
Η Νίκη Ευελπίδου απαντά πως η χρονική διάρκεια του πειράματος θα είναι 18 μήνες. «Γι’ αυτό και διάλεξα αυτή τη συγκεκριμένη θέση. Θα μπορούσα να έχω επιλέξει μια άλλη θέση στη Νάξο, αλλά διάλεξα αυτή τη θέση, γιατί δεν θα ενοχλήσουμε καμία δραστηριότητα τουριστική, περιπατητική ή άλλη. Η διάταξη θα έχει περίπου 5 μέτρα πλάτος και δεν θα ενοχλήσει σε καμιά άλλη δραστηριότητα.
Μηδενική περιβαλλοντική επιβάρυνση στην περιοχή και πλήρης αδειοδότηση
Δεδομένου πως η περιοχή της Αλυκής αποτελεί Καταφύγιο Άγριας Ζωής ζητάμε να μάθουμε αν το πείραμα αυτό θα έχει κάποιες επιπτώσεις στην άγρια πανίδα που φιλοξενείται στο Καταφύγιο ή αν θα επηρεάσει την είσοδο του νερού στη λιμνοθάλασσα, βασική προϋπόθεση για τον εμπλουτισμό της Αλυκής και το ενδιαίτημα των πουλιών.
«Πολύ καλή ερώτηση» παρατηρεί η Νίκη Ευελπίδου. «Πριν φτάσουμε στη εφαρμογή του πειράματος, έχει γίνει μια πάρα πολύ προσεκτική μελέτη με όλα όσα αφορούν την περιοχή» μας εξηγεί. «Η απάντηση επομένως είναι όχι, δεν θα ενοχλήσουμε. Η μελέτη για να γίνει πήρε ενάμιση χρόνο προκειμένου να μην ενοχληθεί ούτε το φυσικό περιβάλλον, ούτε η βιοποικιλότητα, ούτε ν’ αλλάξει κάτι στο τοπίο. Η μελέτη παραδόθηκε στους αρμόδιους φορείς προκειμένου να εγκριθεί… στο ΥΠΕΝ, στον ΟΦΥΠΕΚΑ, ακόμα και στην Αρχαιολογία και όχι μόνο, ώστε ο κάθε φορέας από τη δική του σκοπιά να ελέγξει ότι πράγματι δεν ενοχλούμε σε κάτι και πως το πείραμα αυτό είναι ασφαλές για όλους και για το περιβάλλον. Για μένα άλλωστε είναι βασικό να μην έχει καμία αρνητική επίπτωση» καταλήγει.
Όπως εξηγεί η τοποθέτηση των τεχνητών εμποδίων (ξύλινοι πάσσαλοι μικρού μήκους) θα τοποθετηθούν σε σημεία που υπάρχει στεγνή άμμος και όχι νερό, γιατί η βρεγμένη άμμος είναι βαριά και δεν μετακινείται από τον άνεμο.
Το πείραμα επομένως έχει μηδενική περιβαλλοντική επιβάρυνση δεν ενοχλεί βλάστηση, πτηνά, τη ροή του νερού και συνολικά το ιδιαίτερο περιβάλλον του υδροβιότοπου.
«Είμαι πολύ κατά σε αυτό. Ούτε καν σαν δοκιμή δεν θα μπορούσε αυτό το πείραμα να έχει την οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση γιατί θα ήταν λίγο σαν το ρητό «δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτιες» λέει γελώντας. «Αυτό που διδάσκω στα αμφιθέατρα είναι πως μια δική μας δράση μπορεί να δημιουργήσει μια αντίδραση στο οικοσύστημα, οπότε ήταν το πρώτο που εξέτασα πριν μπω σ’ αυτή την διαδικασία».
Επέμβαση σε αμμοθίνη στο Πυργάκι με πρόσχημα τον καθαρισμό του δρόμου, 2024
Η ίδια πραγματοποιεί έρευνες στη Νάξο 28 χρόνια τώρα. «Αυτό που συνάντησα το 1997 δεν υπάρχει πια…έχω δει όλη την εξέλιξη και ειλικρινά στεναχωριέμαι. Αν μπορούσαμε να περάσουμε την πληροφορία ίσως να μην συνέβαινε, προσπαθώ κι εγώ να επικοινωνήσω με διάφορους τρόπους τα θέματα του περιβάλλοντος. Να εξηγήσω τι προκαλεί η διέλευση μιας γουρούνας μέσα σε μια τέτοια περιοχή. Στις αμμοθίνες ακόμα και με τα πόδια περνώντας από πάνω τους προκαλούμε ζημιά, καθώς δεν περνά ένας, αλλά πολλοί την καλοκαιρινή περίοδο, στο τέλος είναι σαν να έχει περάσει τρακτέρ» λέει.
Μας μιλά για την πολυπλοκότητα του τοπίου και τις χιλιάδες χρόνων που πήρε για να διαμορφωθεί το αμμοθινικό σύστημα. Τα υπερυψωμένα ξύλινα μονοπάτια, είναι μια ενδεδειγμένη λύση σε τέτοιες περιοχές, μας λέει, ώστε το σύστημα από κάτω να μπορεί να κινείται και να χαιρόμαστε αυτό το πανέμορφο τοπίο που θα το βρουν και οι επόμενοι. «Έτσι όπως το συζητάμε και μ’ αυτά που γίνονται υπάρχει φόβος να μην μπορούμε να το βλέπουμε έτσι ούτε εμείς, όχι οι επόμενοι»
Μας εξηγεί πως μια σειρά απίστευτα πολλών συγκυριών οδήγησαν να δημιουργηθεί αυτό το σύστημα των αμμοθινών που έχει η δυτική Νάξος και είναι δύσκολο να δημιουργηθεί αλλού: «Αρκεί μια απ’ αυτές να πειράξουμε για να διαλυθεί» λέει χαρακτηριστικά. «Κάθε ερευνητής έχει ένα ηθικό καθήκον. Όσα μαθαίνει από την έρευνα του να τα μοιράζεται με τον κόσμο».
Αύριο στην Αλυκή η Νίκη Ευελπίδου κι ένας ακόμα συνεργάτης της θα τοποθετήσουν τους πασσάλους. «Όσοι επιθυμούν μπορεί να έρθουν και να παρακολουθήσουν την διαδικασία» Το Σάββατο 12 φοιτητές του ΕΚΠΑ θα έρθουν στην περιοχή για να ενημερωθούν, ενώ την Κυριακή 14/12 όλοι μαζί θα μάθουμε σε μια εκδήλωση όπου η ίδια θα μας ξεναγήσει στην Αλυκή “παίζοντας οι μικρότεροι…θεωρώ πως είναι ο καλύτερος τρόπος για να περάσω όλες τις πληροφορίες μ ένα απλό και ευχάριστο τρόπο. Ας έρθουν την Κυριακή όσοι περισσότεροι μπορούν μικροί και μεγάλοι…παίζοντας μαθαίνουμε τον τόπο μας…κι αν τον μάθουμε τότε θα τον αγαπήσουμε ακόμα πιο πολύ». Η Νίκη Ευελπίδου έχει ήδη δυο παραμύθια που υπογράφει σαν συγγραφέας προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά σχετικά με το περιβάλλον, αυτή όμως την αναφορά θα την κάνουμε αργότερα.
Διαβάστε σχετικά:
Στις αμμοθίνες υπάρχει τεράστια βιοποικιλότητα, πολλή ζωή μέσα τους. «Δεσμεύουν νερό και προστατεύουν τις λιμνοθάλασσες που κι αυτές δεσμεύουν νερό και διοξείδιο του άνθρακα. Προστατεύουν από τα τσουνάμι διαχέοντας την κυματική ενέργεια και «πιστέψτε με τσουνάμι έχουν γίνει πολλά στο παρελθόν και θα γίνουν κι άλλα. Η Μεσόγειος είναι επικίνδυνη περιοχή κι αυτή τη φορά οι ακτές κατοικούνται, δεν είναι όπως στο παρελθόν» λέει η Ευελπίδου.
Η ιδέα για το τεχνητό εμπόδι και την φυσική δημιουργία αμμοθινών την ανακάλυψε, όπως μας λέει, πριν πολλά χρόνια “μια φορά που ταξίδευα στην Σαχάρα…όταν φυσάει ο αέρας εκεί μετακινεί την άμμο σε τεράστιες ποσότητες και μπορεί να καλύψει ολόκληρα χωριά. Για να μην συμβεί αυτό έβαζαν φράχτες που προστάτευαν το χωριό. Η απόθεση της άμμου είχε φτιάξει ολόκληρη αμμοθίνη. Κι εκεί σκέφτηκα πως θα μπορούσε αυτό να λειτουργήσει μ’ ένα εμπόδιο και μετα ν αναλάβει η Φύση”.
Η Ευελπίδου δηλώνει πάντα ανοιχτή στην επικοινωνία με φορείς που θέλουν να ενημερωθούν, κάτι που η ίδια της θεωρεί καθήκον της σ’ έναν τόπο που δουλεύει. «Δεν υπάρχουν μαγικά ραβδάκια…χρειάζεται ενημέρωση του κόσμου ώστε να κατανοήσει ποια είναι η συνέπεια των δράσεων μας ως άνθρωποι. Κάθε δράση στη Φύση έχει και μια αντίδραση. Τουλάχιστον αν κάνουμε κάτι, να γνωρίζουμε τι συνεπάγεται η δράση μας».
Το πείραμα θα παρακολουθείται στενά από το ΕΚΠΑ, ωστόσο χρειάζεται και η βοήθεια των πολιτών: «Στο περίπατό τους, αν δουν κάτι θα υπάρχει εκεί το τηλέφωνό μου και το email ώστε να επικοινωνήσουν μαζί μου, προκειμένου να διορθωθεί και το πείραμα να συνεχιστεί απρόσκοπτα”.
Τελικά αν το πείραμα πετύχει υπάρχει περίπτωση να βρεθούν κάποιοι που θα πουν «δεν πειράζει που χάλασε η αμμοθίνη, θα τη φτιάξει η Ευελπίδου!», τί απαντάμε σ’ αυτό;
Η ίδια γελώντας σχολιάζει: «Δεν το είχα σκεφτεί αυτό! Όχι δεν θέλουμε κάτι τέτοιο! Η Φύση είναι χιλιάδες φορές καλύτερη από εμάς. Εμείς θα την μιμηθούμε, εκείνη το κάνει πολύ καλύτερα χιλιάδες φορές. Επομένως δεν μπορούμε να πούμε πως θα τις χαλάμε και θα τις φτιάχνουμε ξανά, γιατί αυτό πρακτικά κοστίζει. Θέλει μελέτη, θέλει άδειες, μετρήσεις και χρόνο. Πρακτικά αν κάποιος θέλει το φτιάξει θα πρέπει να το πληρώσει αδρά με πολλές χιλιάδες ευρώ. Δεν είναι τόσο απλό λοιπόν, να χαλάμε και να φτιάχνουμε αμμοθίνες».
Συνεχίζουμε τη συζήτηση με αφορμή το πείραμα στη Νάξο για την βιωσιμότητα των ακτών, την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, την ορθή διαχείριση του περιβάλλοντος με λύσεις φιλικές προς το περιβάλλον κι όχι με τσιμέντα. Για την καινοτόμο λύση ενός βραβευμένου ερευνητικού προγράμματος Ελλήνων επιστημόνων για την αντιμετώπιση της διάβρωσης των ακτών στο οποίο η ίδια είναι επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που αντικαθιστά τα τσιμεντένια εμπόδια με υφάλους που γίνονται με τον τρόπο που η ίδια η φύση τούς δημιουργεί. Για τον εγκληματικό εκβραχισμό του βυθού και πως αυτός προκαλεί διάβρωση στις ακτές. Για την περιβαλλοντική νομοθεσία που δεν αρκεί να υπάρχει, πρέπει και να εφαρμόζεται σε κάθε περίπτωση, από την αδειοδότηση έργων μέχρι την επιβολή του νόμου στις παράνομες ενέργειες εναντίον του περιβάλλοντος.
Κι όλα είναι τόσο αυτονόητα, τόσο απλά που απορεί κανείς γιατί είναι τόσο δύσκολο να γίνουν συνείδηση σε όλους μας.
«Αν όλοι σαν κοινωνία φωνάζαμε από λίγο δεν θα χρειαζόταν κάποιοι να μιλάνε συνέχεια γι’ αυτά τα θέματα και να φαίνονται γραφικοί σε κάποιους άλλους. Μικρά βήματα και πάρα πολλά, αυτά χρειάζονται…υπάρχει απίστευτη άγνοια που πρέπει να θεραπευτεί ώστε να μπορέσουν να μας ακούσουν οι άλλοι. Το περιβάλλον είναι κληρονομιά μας…μια κληρονομιά με μεγάλη αξία, μην το κατασπαράξουμε, πρέπει να την αφήσουμε στους επόμενους» λέει η Ευελπίδου.
Οι αμμοθίνες δεν είναι εμπόδιο. Είναι η φυσική ασπίδα που προστατεύει το νησί μας με τον πιο απλό και ανέξοδο τρόπο. Κι εμείς έχουμε χρέος να τις γνωρίσουμε, να τις σεβαστούμε και να τις υπερασπιστούμε, υπερασπιζόμενοι στην πραγματικότητα την αρμονική συνύπαρξη με το μοναδικό αυτό περιβάλλον που διαμόρφωσε τη ζωή μας. Κάθε δράση μας έχει και μια αντίδραση…κι όταν η δράση στρέφεται εναντίον της φύσης τότε η αντίδραση που θα εισπράξουμε γυρνά σε μας. Δυστυχώς τα παραδείγματα πια είναι πολλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Το να παριστάνουμε πως δεν υπάρχουν δυστυχώς χειροτερεύει τα πράγματα εις βάρος μας.
Η Νίκη Ευελπίδου είναι Καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι ενθουσιώδης γεωλόγος και ασχολείται ενεργά με τη γεωμορφολογία, τις μεταβολές στάθμης θάλασσας, την παλαιογεωγραφία, τα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών και τη μελέτη και μοντελοποίηση φυσικών κινδύνων. Το ερευνητικό της έργο περιλαμβάνει περισσότερες από 370 δημοσιεύσεις σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, 32 συγγράμματα με τη μορφή βιβλίων ή πανεπιστημιακών σημειώσεων, ενώ έχει δώσει πλήθος διαλέξεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Έχει διοργανώσει περισσότερα από 40 εκπαιδευτικά σεμινάρια, συνέδρια και ημερίδες, εθνικού αλλά και διεθνούς ενδιαφέροντος. Είναι δύο φορές βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά της στη γεωλογική γνώση του ελληνικού χώρου. Έχει λάβει το 1ο βραβείο σε διαγωνισμό καινοτομίας δύο φορές. Έχει διατελέσει επόπτρια στο Γνωστικό Πεδίο «Φυσικές Επιστήμες, Τεχνολογία και Μαθηματικά», στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Είναι εμπνεύστρια και δημιουργός του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών «Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών» που υλοποιείται υπό την επίβλεψη και καθοδήγησή της στο ΕΚΠΑ καθώς και εμπνεύστρια της Παγκόσμιας Ημέρας Γυναικών στη Γεωμορφολογία. Η Νίκη Ευελπίδου αγαπά τη γνώση, τη μάθηση, την προσφορά και τα παιδιά και η σειρά Περιβαλλοντικές Ιστορίες είναι το επιστέγασμα όλων αυτών.
Φωτογραφία εξωφύλλου: Evelpidou Niki/Facebook
Φωτογραφίες: Cyclades Open