Οι θηλυκές δερματοχελώνες είναι από τα πιο ατρόμητα πλάσματα στον κόσμο, καθώς μετά την ωοτοκία τους ταξιδεύουν έως και 10.000 μίλια για να βρουν τροφή σε μακρινές θάλασσες. Είναι γνωστό ότι ξεκινούν από την τροπική Νοτιοανατολική Ασία μέχρι τα κρύα νερά της Αλάσκας, όπου υπάρχουν άφθονες μέδουσες.
Όμως, το να ταξιδεύουν τόσο μακριά σημαίνει ότι αντιμετωπίζουν απειλές που μπορεί να αποβούν μοιραίες: αλιευτικά δίχτυα που προορίζονται για άλλα είδη, λαθροθήρες, ρύπανση και νερά που θερμαίνονται λόγω της κλιματικής κρίσης, τα οποία αναγκάζουν τις χελώνες να ταξιδεύουν ακόμη πιο μακριά για να βρουν τη λεία τους.
Ανησυχητικά στοιχεία
Αυτές οι χελώνες είναι ένα μόνο από τα εκατοντάδες αποδημητικά είδη -εκείνα που πραγματοποιούν εκπληκτικά ταξίδια κάθε χρόνο σε ξηρά, ποτάμια και ωκεανούς- τα οποία απειλούνται με εξαφάνιση εξαιτίας της ανθρώπινης παρέμβασης, σύμφωνα με μια έκθεση-ορόσημο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα.
Από τα 1.189 πλάσματα που περιλαμβάνονται στη Σύμβαση για τη Διατήρηση των Αποδημητικών Ειδών Άγριων Ζώων (CMS), περισσότερα από ένα στα πέντε απειλούνται.
Περιλαμβάνουν είδη από όλες τις ομάδες ζώων, μεταξύ άλλων φάλαινες, καρχαρίες, ελέφαντες, αγριόγατες, αρπακτικά, πουλιά και έντομα, όπως γράφει το CNN.
Σύμφωνα με την έκθεση, περίπου το 44% των ειδών που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της Σύμβασης (CMS) υφίστανται μείωση του πληθυσμού τους. Η πιο ανησυχητική είναι η κατάσταση των μεταναστευτικών ψαριών του κόσμου: Σχεδόν όλα, το 97%, από αυτά που περιλαμβάνονται στον κατάλογο απειλούνται με εξαφάνιση.
Οι μεγαλύτερες απειλές
Η έκθεση είναι η πρώτη απογραφή που αξιολογεί την κατάσταση των μεταναστευτικών ειδών και τον τρόπο με τον οποίο προσπαθούν να επιβιώσουν σε έναν κόσμο που έχει αλλάξει δραματικά από τον άνθρωπο. Διαπιστώνεται ότι οι δύο μεγαλύτερες απειλές είναι η υπερεκμετάλλευση και η καταστροφή των βιοτόπων λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως η εκχέρσωση της γης για γεωργικές καλλιέργειες, δρόμους και υποδομές. Οι δραστηριότητες αυτές κατακερματίζουν επίσης τις διαδρομές των μεταναστευτικών ειδών, καθιστώντας μερικές φορές αδύνατη την ολοκλήρωση των ταξιδιών τους.
Περίπου το 58% των υπό παρακολούθηση περιοχών που έχουν αναγνωριστεί ως σημαντικές για τα μεταναστευτικά είδη αντιμετωπίζουν, σύμφωνα με την CMS, μη βιώσιμα επίπεδα ανθρώπινης δραστηριότητας.
Η κλιματική αλλαγή και η ρύπανση αποτελούν επίσης σημαντικές απειλές. Οι θερμότερες θερμοκρασίες όχι μόνο αναγκάζουν ορισμένα είδη να ταξιδεύουν πιο μακριά, αλλά μπορούν επίσης να οδηγήσουν τα ζώα να ταξιδεύουν διαφορετικές εποχές του έτους. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι χάνουν θήραμα ή σύντροφο για αναπαραγωγή.
Δεκάδες χιλιάδες νεκρά πουλιά που πέφτουν πάνω σε κτίριο
Ένα ιδιαίτερα σκληρό παράδειγμα είναι η φάλαινα μονόκερος. Αυτά τα θαλάσσια πλάσματα με τη μυθική εμφάνιση, διάσημα για τους σπειροειδείς χαυλιόδοντές τους, περνούν τα καλοκαίρια σε παράκτιες περιοχές χωρίς πάγο, πριν μεταναστεύσουν νότια σε βαθύτερα αρκτικά ύδατα.
Ωστόσο, καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται και η διεύρυνση των θαλάσσιων πάγων γίνεται όλο και αργότερα μέσα στον χρόνο, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ορισμένες φάλαινες καθυστερούν το ταξίδι τους, κινδυνεύοντας να παγιδευτούν στους θαλάσσιους πάγους χωρίς άνοιγμα για να αναπνεύσουν.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί επίσης να προκαλέσει την καταστροφή οικοτόπων, όπως οι κοραλλιογενείς ύφαλοι για τα θαλάσσια πλάσματα.
Και η φωτορύπανση καθιστά τη μετανάστευση επικίνδυνη για ορισμένα είδη, ιδίως για τα πουλιά. Στο McCormick Place Lakeside Center, ένα κτίριο στο Σικάγο στην όχθη της λίμνης Μίσιγκαν, έχουν ανασυρθεί από το 1978 περισσότερα από 40.000 νεκρά πουλιά, σημειώνεται στην έκθεση, τα οποία έπεσαν πάνω του αφού προσελκύστηκαν από το φως που έβγαινε από τα παράθυρά του.
Οι νυχτερίδες απειλούνται ενώ έχουν σημαντικό ρόλο στο οικοσύστημα
Η έκθεση ρίχνει φως στο πώς τα πλάσματα που πραγματοποιούν αυτά τα συχνά θεαματικά ταξίδια διαδραματίζουν επίσης ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της ευαίσθητης οικολογικής ισορροπίας της Γης.
«Αυτά τα ζώα είναι, πρώτα απ’ όλα, μέρος των οικοσυστημάτων όπου βρίσκονται», δήλωσε στο CNN η εκτελεστική γραμματέας της CMS Amy Fraenkel. «Και έχουμε πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι αν απομακρύνουμε αυτά τα είδη, αν μειωθούν, αυτό θα έχει επιπτώσεις στα οικοσυστήματα όπου βρίσκονται, και όχι με θετικό τρόπο».
Πάρτε για παράδειγμα τις νυχτερίδες. Μπορεί να είναι δύσκολο να τις σκεφτούμε ως πλάσματα που κάνουν τον κόσμο ένα πιο όμορφο μέρος. Όμως αυτές που μεταναστεύουν έχουν κρίσιμο ρόλο ως επικονιαστές για ένα τεράστιο φάσμα φρούτων και λουλουδιών -επικονιάζουν περισσότερα από 500 είδη ανθοφόρων φυτών, αναφέρει η έκθεση.
Οι νυχτερίδες διασπείρουν σπόρους, οι οποίοι συμβάλλουν στη διατήρηση υγιών δασών, και ρυθμίζουν την εξάπλωση των εντόμων καταναλώνοντας τεράστιες ποσότητες από αυτά.
Όμως οι νυχτερίδες απειλούνται από την αποψίλωση των δασών, η οποία καταστρέφει το βιότοπό τους, καθώς και από το κυνήγι – το κρέας τους θεωρείται λιχουδιά σε ορισμένες χώρες… Η ηχορύπανση αποσπά επίσης την προσοχή των νυχτερίδων που αναζητούν τροφή, καθιστώντας τις λιγότερο αποτελεσματικές κυνηγούς.