Η ομάδα «218» δεν είναι απλώς ένα κινηματογραφικό συνεργείο. Είναι μια κοινότητα ανθρώπων που στηρίζουν ο ένας τον άλλον και μοιράζονται ένα κοινό όραμα. Το όνομά της προέρχεται από το λεωφορείο που συνδέει την Ιερουσαλήμ με τη Ραμάλα, περνώντας από το μεγαλύτερο σημείο ελέγχου στη Δυτική Όχθη, το Καλάντια. Στην Αθήνα, τα μέλη της είχαν ήδη εμπλακεί σε πολιτικά ντοκιμαντέρ και κινήσεις αλληλεγγύης για την Παλαιστίνη. Η επιθυμία τους είναι ξεκάθαρη: να συνεχίσουν να δημιουργούν έργα πολιτικού περιεχομένου με επίκεντρο την Παλαιστίνη, μέχρι την απελευθέρωσή της.
Συνομιλήσαμε με ένα από τα 7 μέλη της ομάδας τον Νίκο την ώρα που οι δρόμοι της Αθήνας μετατρέπονταν σε υδατοδρόμιο και η Πατησίων βούλιαζε από κίνηση και χάνονταν μέσα στο νερό. Πέτυχα τον Νίκο στο διάλειμμα, ανάμεσα στις καθημερινές του υποχρεώσεις.
Το ντοκιμαντέρ «48» γυρισμένο το καλοκαίρι του 2022 στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη προκαλέσει το ενδιαφέρον καθώς, εν αντιθέσει με τις ζοφερές εικόνες που έφταναν όλο τον προηγούμενο καιρό σε μας από την Γάζα τους τελευταίους μήνες, διακατέχονταν από μια ηρεμία γεμάτη αποφασιστικότητα μέσα από τις αφηγήσεις των παλαιστινίων που αγωνίζονται για το αυτονόητο: την ελευθερία τους. Αν αφεθείς, αυτό το μέρος θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε σε μια επαρχία στα Βαλκάνια, στην Ελλάδα ή στην Ιταλία. Όταν αρχίσεις να προσέχεις όμως και αρχίσουν οι αφηγήσεις της καθημερινότητας των Παλαιστινίων, τότε όλα αλλάζουν…
Το πρώτο ταξίδι, που αποτέλεσε και το έναυσμα γι’ αυτό το ντοκιμαντέρ, που σήμερα στις 18: 30 θα προβληθεί από την Πρωτοβουλία Νάξου για την Παλαιστίνη, έγινε το 2018, όταν ο Νίκος και η Ευγενία βρέθηκαν στην Παλαιστίνη έπειτα από προτροπή του Βαγγέλη Πισία. Εκεί γνώρισαν ανθρώπους που έγιναν γι’ αυτούς οικογένεια, όπως τον Άχμεντ. Η εμπειρία τους συγκλόνισε τόσο πολιτικά, όσο και κοινωνικά, ώστε να επιστρέψουν ξανά και ξανά. Συνολικά πραγματοποίησαν τέσσερα ταξίδια, χτίζοντας στενές σχέσεις με οικογένειες εκεί όπως με τους Ταμίμι, που εμφανίζονται στο ντοκιμαντέρ «48».
«Πήγαμε στη Χεβρώνα όπου εξελίσσεται και ένα μέρος του ντοκιμαντέρ” μας λέει ο Νίκος. «Όταν βρεθείς εκεί, μέσα σε 5 λεπτά καταλαβαίνεις τι σημαίνει απαρτχάϊντ. Μέσα από τις συζητήσεις μας μ’ αυτούς τους ανθρώπους νιώσαμε την ανάγκη να προσφέρουμε κι εμείς κάτι σ’ αυτούς, να βάλουμε ένα λιθαράκι στον αγώνα τους. Όταν ρωτήσαμε τι θα μπορούσε να είναι αυτό, μας είπαν πως αυτό που ζητούν είναι να βγάλουμε την εικόνα προς τα έξω…ν’ ακουστεί η φωνή τους, να καταλάβουν όλοι τι σημαίνει Παλαιστίνη, κατοχή, απαρτχάϊντ, check point μιλώντας σε πολιτικές οργανώσεις, σε φίλους, παντού, να μάθει ειδικά ο δυτικός κόσμος τι συμβαίνει στην Παλαιστίνη».
Στην επιστροφή δημιουργήθηκε η ομάδα «218» και το 2022 έχοντας πλέον ως μέλη της ανθρώπους με την γνώση των τεχνικών μέσων που χρειάζονται, γυρίστηκε το «48».
Τα γυρίσματα οργανώθηκαν μεθοδικά ήδη από την Ελλάδα. Είναι εύκολο όμως να τραβήξεις πλάνα, μέσα σε μια σκληρά στρατοκρατούμενη περιοχή, γεμάτη εποίκους;
«Φτάσαμε εκεί σαν τουρίστες…” μας λέει ο Νίκος, «κάναμε κανονικά την κράτησή μας για όσες μέρες χρειάστηκαν…εξοπλιστήκαμε με 2 μικρές φωτογραφικές μηχανές που τραβούν και βίντεο, ένα μικρόφωνο hands free και με αυτά πήγαμε. Φυσικά δεν μπορούσαμε να έχουμε τα εξωτερικά γυρίσματα που θα θέλαμε, γιατί είναι πολύ εύκολο εκεί να σου κατασχεθεί το υλικό. Γι’ αυτό και τα γυρίσματα είναι κυρίως σε εσωτερικούς χώρους, μέσα σε σπίτια, αλλά και πάλι είναι μια χαρά σαν αποτέλεσμα».
Τα εξωτερικά πλάνα όπου φαίνονται τα τείχη, σημεία ελέγχου κλπ τραβήχτηκαν με την κάμερα κρυμμένη σε τσάντα, μέσα απ’ το αυτοκίνητο. «Πέσαμε και σε μέρες που ήταν σχετικά ήρεμες» λέει ο Νίκος. «Έτσι δεν πέσαμε πάνω σε κάποιον έλεγχο ώστε να χρειαστεί να μας ψάξουνε τα πράγματα μας. Κάθε φορά που τελειώναμε το γύρισμα στέλναμε το υλικό στην Ελλάδα ώστε αν γίνει κάποιος έλεγχος να μην κατασχεθεί. Στείλαμε έναν σκληρό δίσκο με το υλικό ταχυδρομικά, αφήσαμε στο φίλο μας τον Άχμεντ ένα ακόμα σκληρό, ώστε να εξασφαλίσουμε πως το υλικό δεν θα χαθεί». Το γεγονός βέβαια πως το ίντερνετ ήταν πολύ αργό σε ταχύτητα σήμαινε πως απαιτούνταν 48 ώρες συνεχούς προσπάθειας για να μεταφερθεί ένα αρχείο ηλεκτρονικά.
Η φιλοξενία των Παλαιστινίων ήταν συγκλονιστική. «Είναι ένας τόπος με ανθρώπους που δεν υπάρχουν αλλού στον πλανήτη κι αυτό δεν το λέμε εμείς, αλλά και όποιος άλλος έχει επισκεφτεί την Παλαιστίνη» λέει ο Νίκος. «Η φιλοξενία των ανθρώπων είναι κάτι απίστευτο. Θα σου ανοίξουν το σπίτι τους, την καρδιά τους, θα σου πουν ιστορίες…θα σε βοηθήσουν παντού και πάντα, που να πας, που να μην πας…θα σε συνοδέψουν μέχρι εκεί, σ’ ένα σπίτι για παράδειγμα για να μιλήσεις με κάποιον… θα χτυπήσουν την πόρτα…είναι απίστευτοι άνθρωποι, πραγματικά. Πήγαμε εκεί και θέλουμε να ξαναπάμε, αν και είναι δύσκολο λόγω των ελέγχων είτε πας από Ιορδανία είτε από Ισραήλ …κάναμε αυτό το ντοκιμαντέρ αφ’ ενός γιατί το χρωστούσαμε στους Παλαιστίνιους και στις Παλαιστίνιες και αφ’ ετέρου γιατί θέλαμε να επιστρέψει το Παλαιστινιακό μέσα στο κίνημα στην Ελλάδα μέσω του ντοκιμαντέρ που είναι μια κινηματική δουλειά, χωρίς χορηγούς, ούτε χρήματα να τρέχουν πίσω…ενας μεγάλος αριθμός ανθρώπων βοήθησε, ώστε αυτό το ντοκιμαντέρ να βγεί στις αίθουσες».
Η πρώτη προβολή έγινε την 1η Δεκεμβρίου 2023 στον «Μικρόκοσμο». Από τότε, το «48» έχει ταξιδέψει σε στέκια, κινηματογραφικές λέσχες, φεστιβάλ, μετρώντας πάνω από 150 προβολές. Βραβεύτηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Πελοποννήσου ως καλύτερο ντοκιμαντέρ, απέσπασε το βραβείο κοινού στη Νάπολι και συμμετείχε/συμμετέχει σε διοργανώσεις σε Λονδίνο, Βερολίνο, Τουλούζη. Προβλήθηκε και στη Τζενίν μια από τις πόλεις που περιλαμβάνεται μέσα στο ντοκιμαντέρ, αλλά και στην Βηρυτό.
Η ανταπόκριση του κοινού είναι εντυπωσιακή. Το ντοκιμαντέρ δεν έχει σταματήσει να προβάλλεται και η συζήτηση γύρω από την Παλαιστίνη συνεχίζεται. Κάθε προβολή γίνεται αφετηρία για διάλογο, ενώ δημιουργεί την ανάγκη να ψάξεις το Μεσανατολικό, να διαβάσεις, να μάθεις, να δεις. “Ακόμα κι αν ξέρεις, έχεις διαβάσει είναι αλλιώς να βλέπεις την κατάσταση εκεί, να δεις αυτό που συμβαίνει, βλέπεις πως έχεις κάποιο κενό κι ας έχεις μελετήσει πολύ” λέει ο Νίκος.
Το 2025, ο Νίκος και η Ευγενία από την ομάδα «218» συμμετείχαν στο Global Sumud Flotilla, επιβαίνοντας στο πλοίο «Ahed Tamimi» με στόχο να σπάσουν τον αποκλεισμό της Γάζας. Την εμπειρία της απαγωγής τους από τον ισραηλινό στρατό και την φυλάκισή τους στη συνέχεια, θα τη δούμε σε επόμενο άρθρο.
Προβολή του ντοκιμαντέρ “48 – Αντίσταση στον Μεγάλο Εποικισμό” από την Πρωτοβουλία Νάξου για την Παλαιστίνη
Η εκεχειρία στην Παλαιστίνη αποτέλεσε προκάλυμμα, για να σταματήσει η παγκόσμια κατακραυγή, καθώς παραβιάζεται μονομερώς και συστηματικά. Η ανθρωπιστική βοήθεια εισέρχεται με το σταγονόμετρο, οι βομβαρδισμοί αμάχων συνεχίζονται και η Παλαιστίνη γίνεται θυσία στο βωμό των γεωπολιτικών συμφερόντων των ισχυρών.
Η Πρωτοβουλία Νάξου για την Παλαιστίνη οργανώνει προβολή του ντοκιμαντέρ “48 η αντίσταση στον μεγάλο επικοισμό” την Παρασκευή 5/12 στις 18:30, σε κλειστό χώρο απέναντι από το 1ο δημοτικό.
Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση.
«48 | Αντίσταση στον μεγάλο εποικισμό» 2022 κατεχόμενη Δυτική Όχθη
Αποτελεί μια προσπάθεια να εκφραστεί η εμπειρία της καθημερινότητας ανθρώπων αποκλεισμένων από το καθεστώς απαρτχάιντ, περιγράφοντας διαφορετικές όψεις της ισραηλινής κατοχής. Η ιδέα αυτού το ντοκιμαντέρ γεννήθηκε μετά από δύο ταξίδια στην κατεχόμενη Παλαιστίνη και μέσα από τη γνωριμία μας με ντόπιους αγωνιστές και ντόπιες αγωνίστριες.
«Βγάλτε τη φωνή μας προς τα έξω» ήταν η απάντηση στο ερώτημα «τι μπορούμε εμείς να κάνουμε ως κίνηση αλληλεγγύης στην παλαιστινιακή αντίσταση;».
Καταγράφουμε ιστορίες από 4 περιοχές της Παλαιστίνης, που καταλήγουν σε μια συλλογική αφήγηση της παλαιστινιακής αντίστασης ως καθημερινής πρακτικής. Μέσα από συνεντεύξεις γυναίκες, άνδρες και παιδιά από το Νάμπι Σάλεχ, τη Χεβρώνα, τη Τζενίν και το Σέιχ Τζαράχ μάς μιλούν για τις απαγορεύσεις στις ελεύθερες μετακινήσεις, τις αρπαγές σπιτιών, τους εξευτελιστικούς ελέγχους στα checkpoints, τις φυλακίσεις και τις δολοφονίες.
Μετά την 7η Οκτώβρη, τα πρόσωπα του ντοκιμαντέρ δέχονται νέες επιθέσεις από εποίκους και το ισραηλινό κράτος. Ο Ίσα από τη Χεβρώνα απήχθη, χτυπήθηκε και φυλακίστηκε, ο Μπασέμ Ταμίμι και η κόρη του Αχέντ από το Νάμπι Σάλεχ συνελήφθησαν, στον καταυλισμό της Τζενίν βασικές υποδομές βομβαρδίστηκαν ενώ στο Σέιχ Τζαράχ οι αρπαγές σπιτιών και οι επιθέσεις από τους εποίκους εντάθηκαν.
Σήμερα, ενώ συντελείται γενοκτονία στη Γάζα, το αίτημα «βγάλτε τη φωνή μας προς τα έξω» για τους Παλαιστινίους και Παλαιστίνιες σε Γάζα και Δυτική Όχθη είναι περισσότερο επιτακτικό από κάθε άλλη στιγμή.