Το «Υιοθέτησε μια παραλία» δεν αποτελεί ένα απλό πρόγραμμα μεμονωμένων καθαρισμών παραλίας, αλλά ένα σύστημα παρακολούθησης της παράκτιας ρύπανσης, όπως επιτάσσουν τα επιστημονικά πρωτόκολλα, με πρωταγωνιστές τους πολίτες.
Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα επιλέγουν την παραλία που επιθυμούν και σε ένα δείγμα 100 μέτρων συλλέγουν και καταγράφουν τα απορρίμματα. Αυτό είναι κάτι που δεν γίνεται άπαξ, αλλά δύο με τέσσερις φορές τον χρόνο, ώστε να δημιουργηθούν οι αναγκαίες «χρονοσειρές» που θα μας δώσουν πολύτιμα δεδομένα. Παρατηρώντας τα ευρήματα μέσα από την ιστοσελίδα του προγράμματος adoptabeach.wwf.gr βλέπουμε ότι ο όγκος των απορριμμάτων σε μια παραλία αυξομειώνεται συνεχώς, ανάλογα με την εποχή, την επισκεψιμότητα και τον εκβρασμό απορριμμάτων στις ακτές.
“Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας είναι πρόθυμο να ενημερωθεί, να κινητοποιηθεί και αναλάβει ενεργό δράση, προκειμένου να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης. Χωρίς εκείνους, η συλλογή τόσο σημαντικών δεδομένων για την εθνική διάσταση του προβλήματος θα ήταν αδύνατη”
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, υπεύθυνος του προγράμματος «Υιοθέτησε μια παραλία»
Συμμετοχικό πρόγραμμα παρακολούθησης της παράκτιας ρύπανσης
«Αφήσαμε την παραλία πιο καθαρή από ότι τη βρήκαμε» μας είπαν εθελοντές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Υιοθετήσε μια παραλία». Και είναι πάρα πολλοί όλοι όσοι συνέβαλαν στο να περισυλλεγούν περίπου 186.000 απορρίμματα, από 149 παραλίες, που καταλαμβάνουν συνολική έκταση 15.000 τμ.
130 εθελοντικές ομάδες σε όλη τη χώρα παρακινήθηκαν από το τεράστιο πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης, δήλωσαν συμμετοχή αποδεχόμενοι το κάλεσμά μας, εξοπλίστηκαν με τα απαραίτητα και πέτυχαν το εντυπωσιακό αυτό αποτέλεσμα.
«Η αίσθηση της προσφοράς στη φύση και της ομαδικής δουλειάς για ένα σκοπό, μας έκανε να περάσουμε πολύ όμορφα και να θέλουμε να συνεχίσουμε να συνεισφέρουμε με όρεξη και χαρά, στη διατήρηση της δική μας παραλίας καθαρής» μας μετέφερε μια από τις συμμετέχουσες στη δράση.
Μαθητές, πρόσκοποι, ομάδες πολιτών αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή το πρόγραμμα «Υιοθέτησε μια παραλία» μετατρέποντάς το σε μια από τις σημαντική ιστορία επιτυχίας. Όσο για τα δεδομένα που συγκεντρώνονται , είναι διαθέσιμα ψηφιακά και εύκολα προσβάσιμα σε όλους.
Θησαυρός γνώσης τα απορρίμματα στις ακτές
Δυστυχώς η πανδημία του κορονοϊού έχει φέρει μαζί της και ένα νέο κύμα πλαστικής ρύπανσης. Μάσκες μιας χρήσης, γάντια και υλικά αυτοδιάγνωσης απαντώνται πια στις θαλάσσιες ακτές πλάι σε πλαστικές συσκευασίες, ξεχασμένα προσωπικά αντικείμενα, αποτσίγαρα και φελιζόλ.
Μέσα από τις καταγραφές που πραγματοποιήσαμε με τους εθελοντές, προέκυψαν χρήσιμα δεδομένα που συνθέτουν -για πρώτη φορά -μια αρκετά ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης της πλαστικής ρύπανσης σε έναν μεγάλο αριθμό παράκτιων περιοχών της χώρας.
- Το 85%, που είναι φυσικά και το μεγαλύτερο ποσοστό των ευρημάτων στις ελληνικές παραλίες, είναι τα πλαστικά.
- Πάνω από το 50% των συνολικών απορριμμάτων που καταγράφηκαν αποτελούν μόλις 4 συγκεκριμένα αντικείμενα: τα αποτσίγαρα-φίλτρα, κομμάτια πλαστικών (από 2,5 έως 50 εκ.), τα πλαστικά καπάκια ποτών και νερού, καθώς και τα καλαμάκια. Μάλιστα, τα συγκεκριμένα υλικά, μαζί με τα μικρά κομμάτια διογκωμένης πολυστερίνης (φελιζόλ) αποτελούν τα πέντε πιο συχνά ευρήματα στις «υιοθετημένες» παραλίες εντός της χώρας.
Τεράστιο το πρόβλημα της ρύπανσης
«Ενώ αρχικά η παραλία έδειχνε καθαρή ο τελικός όγκος των αντικειμένων που μαζέψαμε μας εξέπληξε» δήλωσε ένας από τους εθελοντές της δράσης. Σύμφωνα με τις έως τώρα μετρήσεις, σε πολλές παραλίες ο αριθμός των ευρημάτων ανά 100 μέτρα ακτογραμμής είναι συχνά τετραπλάσιος από όσο ορίζει η ελάχιστη τιμή των 130 απορριμμάτων (τεμάχια) ανά 100 μέτρα (ανώτατη οριακή τιμή για τον αριθμό των παράκτιων απορριμμάτων προκειμένου να θεωρείται μια ακτή καθαρή).
Ακόμα, όμως, και στην παραλία όπου καταγράφηκαν τα λιγότερα απορρίμματα, ο αριθμός των ευρημάτων ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος από το ελάχιστο αυτό όριο (σχεδόν διπλάσιος), κάτι που αποδεικνύει το μέγεθος της πλαστικής ρύπανσης στις ελληνικές ακτές.
Οι καταγραφές των εθελοντών στο πρόγραμμα που συνεχίζουμε να υλοποιούμε δείχνουν πως έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε προκειμένου να έχουμε πραγματικά καθαρές παραλίες, απαλλαγμένες από την πλαστική ρύπανση. Χωρίς τους εθελοντές μας, μικρούς και μεγάλους, δεν θα ήταν δυνατή η απόκτηση αυτής της γνώσης για την ρύπανση στις ακτές μας .
Το πρόγραμμα «Υιοθέτησε μια παραλία», μετά τη μεγάλη επιτυχία στη χώρα μας, υλοποιείται πλέον και στην Τουρκία και την Τυνησία, ώστε να έχουμε μια αντιπροσωπευτική εικόνα της Μεσογείου.