Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Europa Nostra ανακοίνωσαν σήμερα τους νικητές των Ευρωπαϊκών Βραβείων
Πολιτιστικής Κληρονομιάς / Βραβείων Europa Nostra 2024, που συγχρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα
«Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φέτος, τα κορυφαία βραβεία της Ευρώπης στον τομέα της
πολιτιστικής κληρονομιάς απονέμονται σε 26 εξαιρετικά επιτεύγματα από 18 χώρες σε όλη την ήπειρο (δείτε την πλήρη λίστα των νικητών παρακάτω).
Τα Bραβεία 2024 διαθέτουν ένα εντυπωσιακό φάσμα νικητών στις πέντε κατηγορίες τους: από ένα μοναδικό έργο
αποκατάστασης με επικεφαλής πρώην ανθρακωρύχους στην Πολωνία, μέχρι ένα καινοτόμο ερευνητικό έργο
Τεχνητής Νοημοσύνης για τη βελτίωση της πρόσβασης στην ευρωπαϊκή κληρονομιά των εφημερίδων, από ένα
επιτυχημένο πρόγραμμα κατάρτισης που αναζωογονεί την παραδοσιακή χειροτεχνία για τις σύγχρονες
κατασκευαστικές ανάγκες στην Ελλάδα, μέχρι μια οραματική κοινοτική προσπάθεια ανάκτησης της αστικής
κληρονομιάς στη Γάνδη (Βέλγιο), και μια ένωση της κοινωνίας των πολιτών που ευαισθητοποιεί για τη σημασία της
πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης Ντουμπρόβνικ/World Heritage City (Κροατία), για περισσότερα από 70 χρόνια.
Οι φετινοί νικητές αποτελούν παράδειγμα του δυναμισμού, της ποικιλομορφίας και της καινοτομίας σε όλη την
Ευρώπη στις προσπάθειες για τη διαφύλαξη και την προώθηση της πλούσιας κληρονομιάς μας.
Ανάμεσα στους φετινούς νικητές είναι η ομάδα «Μπουλούκι» – Περιοδεύον Εργαστήριο για τις
Παραδοσιακές Τεχνικές Δόμησης (Ελλάδα), η οποία τιμάται συνολικά για το υποδειγματικό έργο της στην
κατηγορία “Εκπαίδευση, Κατάρτιση & Δεξιότητες”.
ΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ X2| Συνάντηση στο παλιό μονοπάτι που οδηγεί στο γεφύρι της Πλάκας [φωτ. Το Μπουλούκι]
Το Μπουλούκι είναι ένας πρωτοποριακός μη-κερδοσκοπικός φορέας που συνδυάζει την πρακτική εκπαίδευση στις παραδοσιακές οικοδομικές τέχνες με πραγματικά έργα, με στόχο την ενσωμάτωση της παραδοσιακής γνώσης στη σύγχρονη δόμηση.
Οι νικητές επιλέχθηκαν από την κριτική επιτροπή που αποτελείται από 12 ειδικούς της πολιτιστικής κληρονομιάς από όλη την Ευρώπη, μετά από αξιολόγηση των αιτήσεων από ειδικές επιτροπές. Ένα σύνολο 206 έγκυρων αιτήσεων υποβλήθηκαν στα φετινά Βραβεία από οργανισμούς και φυσικά πρόσωπα από 38 ευρωπαϊκές χώρες.
Με αφορμή την ανακοίνωση των νικητών, η Iliana Ivanova, Ευρωπαία Επίτροπος για την Καινοτομία, την Έρευνα, τον Πολιτισμό, την Εκπαίδευση και τη Νεολαία, είπε: “Η πολιτιστική μας κληρονομιά είναι ο κοινός μας πλούτος, μια γέφυρα που συνδέει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Διατηρεί μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά και την καθημερινότητά μας, και ενισχύει το αίσθημα της ταυτότητας και του ανήκειν. Τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς / Βραβεία Europa Nostra αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο των υποδειγματικών έργων ή ατόμων που αφοσιώνονται στην διατήρηση και προώθηση της πλούσιας κληρονομιάς μας. Συγχαίρω θερμά τους φετινούς νικητές για τα εξαιρετικά επιτεύγματά τους!”
MΙΚΡΟΦΡΑΓΜΑΤΑ στον Καβουροπόταμο της Πάρου | Ξερολιθικές υποδομές για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας [φωτ. Το Μπουλούκι]
Η Cecilia Bartoli, η παγκοσμίου φήμης mezzo-soprano και Πρόεδρος της Europa Nostra, δήλωσε: “Εκφράζω τα
εγκάρδια συγχαρητήρια μου στους φετινούς νικητές των Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς /
Βραβείων Europa Nostra για την επάξια αναγνώρισή τους. Τιμώντας αυτά τα θαυμάσια δημιουργικά έργα,
δηλώνουμε έμπρακτα τη δέσμευσή μας για την προστασία της κοινής πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η οποία είναι
ουσιώδους σημασίας για την οικοδόμηση μιας πιο όμορφης, βιώσιμης και ενωμένης Ευρώπης. Εύχομαι να
λειτουργήσουν ως παράδειγμα και πηγή έμπνευσης και για άλλους πολίτες – επαγγελματίες, εθελοντές και εν γένει
ένθερμους υποστηρικτές της πολιτιστικής κληρονομιάς-, καθώς και για δημόσιους οργανισμούς και ιδιωτικές
εταιρείες σε όλη την Ευρώπη, και πέρα από αυτήν.
Οι νικητές θα τιμηθούν στην Τελετή Απονομής των Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2024 στις 7 Οκτωβρίου στο Romanian Athenaeum, το περίφημο μέγαρο μουσικής του Βουκουρεστίου (Ρουμανία), στο οποίο πρόσφατα απονεμήθηκε το Σήμα Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς (European Heritage Label) προς
αναγνώριση της σημασίας του.
Την εκδήλωση υψηλού επιπέδου θα συντονίσουν από κοινού η Ευρωπαία Επίτροπος Iliana Ivanova και ο Εκτελεστικός Πρόεδρος της Europa Nostra Hermann Parzinger.
Κατά τη διάρκεια της τελετής, θα ανακοινωθούν οι νικητές του «Grand Prix» και ο νικητής του Βραβείου Κοινού / «Public Choice» Award, που επιλέχθηκαν μεταξύ των φετινών νικητών και θα λάβουν 10.000 ευρώ ο καθένας.
Η τελετή θα είναι το επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής για την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Κληρονομιά 2024, και θα λάβει χώρα στις 6-8 Οκτωβρίου στο Βουκουρέστι. Η Σύνοδος, η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, διοργανώνεται από την Europa Nostra σε στενή συνεργασία με οργανισμούς πολιτιστικής κληρονομιάς και εταίρους, ιδιωτικούς και δημόσιους, στη Ρουμανία.
Οι υποστηρικτές και οι λάτρεις της πολιτιστικής κληρονομιάς μπορούν να ανακαλύψουν τους νικητές και να
ψηφίσουν διαδικτυακά για να αποφασίσουν τον νικητή του Βραβείου Κοινού / Public Choice Award 2024, που θα λάβει χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ. Η ψηφοφορία θα παραμείνει ανοιχτή έως τις 22 Σεπτεμβρίου.
ΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ X2| Συνάντηση στο παλιό μονοπάτι που οδηγεί στο γεφύρι της Πλάκας [φωτ, Το Μπουλούκι]
Μπουλούκι – Περιοδεύον Εργαστήριο για την Παραδοσιακή Δόμηση, ΕΛΛΑΔΑ
Το Μπουλούκι είναι μια συλλογικότητα που αποτελείται από αρχιτέκτονες, μηχανικούς και μελετητές της
πολιτιστικής κληρονομιάς. Σκοπός του είναι η αναζωογόνηση της παραδοσιακής γνώσης γύρω από τις τεχνικές και
τα υλικά δόμησης. Όραμα του είναι να αναπτύξει μια νέα οικοδομική κουλτούρα στην Ελλάδα και διεθνώς, που να
αντλεί ισχυρά από την παραδοσιακή γνώση και να στοχεύει σε μια σύγχρονη, βιώσιμη δόμηση.
Από την ίδρυση του το 2018 το Μπουλούκι δραστηριοποιείται γύρω από τέσσερις άξονες: εκπαίδευση, έρευνα,
πρακτική και δημόσιος διάλογος. Είναι ο μόνος μη-κερδοσκοπικός οργανισμός στην Ελλάδα μέχρι σήμερα που
σχεδιάζει και υλοποιεί επαγγελματικές μαθητείες, οι οποίες συνδυάζουν έργα αποκατάστασης με τεχνική κατάρτιση.
Αντλώντας έμπνευση από το παράδειγμα των παλιών μαστόρων, το Μπουλούκι ταξιδεύει ανά την Ελλάδα
διοργανώνοντας συμμετοχικά και εκπαιδευτικά έργα που αντλούν ισχυρά από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε
τόπου.
Σήμερα, το Μπουλούκι αναπτύσσει το πρώτο κέντρο έρευνας και κατάρτισης πάνω στις παραδοσιακές οικοδομικές
τέχνες, στην ορεινή περιοχή της Ηπείρου, στο κτίριο ενός παλιού δημοτικού σχολείου που παραχωρήθηκε από τις
τοπικές αρχές.
Η προσέγγιση της παραδοσιακής γνώσης από το Μπουλούκι αξιοποιεί τα εξής εκπαιδευτικά σχήματα: βιωματικά
εργαστήρια ειδικά σχεδιασμένα για φοιτητές και νέους επαγγελματίες στα πεδία της κατασκευής, της τέχνης και
της πολιτιστικής κληρονομιάς· επαγγελματικές μαθητείες που στοχεύουν στην ανάδειξη μιας νέας γενιάς
μαστόρων· και δράσεις που ενεργοποιούν την κοινότητα. Με άξονα τη διατομεακότητα και τη συνεργασία, τα
εκπαιδευτικά προγράμματα φέρνουν κοντά μάστορες και ακαδημαϊκούς, φοιτητές και ντόπιους κατοίκους,
επαγγελματίες και ερασιτέχνες όλων των ηλικιών. Σε αυτή την κατεύθυνση, το Μπουλούκι πλαισιώνει κάθε του έργο
με ένα πλούσιο πρόγραμμα δημόσιων, ανοικτών δράσεων που περιλαμβάνουν περιηγήσεις, υπαίθριες συζητήσεις,
ομιλίες, δράσεις πολιτιστικής χαρτογράφησης και γιορτές που ενθαρρύνουν την εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών
και τον διαγενεακό διάλογο.
Το «Κάτω από το Τοπίο» υπήρξε ένα υποδειγματικό έργο που ξεκίνησε το 2021 και συνδύασε όλες τις εκπαιδευτικές
και κοινοτικές δράσεις που έχει αναπτύξει το Μπουλούκι. Επικεντρώθηκε στη συμμετοχική αποκατάσταση ενός
λιθόστρωτου καλντεριμιού και δύο υπόσκαφων στέρνων, που αποτελούν μια σημαντική (αν και συχνά
παραγνωρισμένη) έκφραση της λαϊκής αρχιτεκτονικής και του πολιτιστικού τοπίου της Θήρας και της Θηρασιάς. Το
έργο αποτελεί ένα παράδειγμα για το πώς μικρές νησιωτικές κοινότητες μπορούν να λειτουργήσουν ως πυρήνες
κοινωνικής συνοχής, ενδυνάμωσης και δημιουργικότητας, μέσα από τη συλλογική φροντίδα της κληρονομιάς τους.
Συνεργαζόμενο με την τοπική κοινωνία, το «Κάτω από το Τοπίο» απέδειξε έμπρακτα πως η πολιτιστική κληρονομιά
συνιστά ένα πολύτιμο κοινό αγαθό και ένα δυναμικό πεδίο δημιουργικής πράξης. Ανέδειξε κρίσιμα ζητήματα στα
πεδία της συντήρησης και της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και της σύγχρονης δόμησης σε εθνικό
επίπεδο. Κατέδειξε ελλείψεις και αντιφάσεις που προκύπτουν από την υπέρμετρη τουριστική ανάπτυξη και την
ανεξέλεγκτη δόμηση πολλών νησιωτικών περιοχών· αναζήτησε απαντήσεις σε μια νέα στροφή στα τοπικά υλικά και τους παραδοσιακούς τρόπους δόμησης, ανιχνεύοντας πως αυτοί μπορούν να τροφοδοτήσουν βιώσιμες
οικοδομικές πρακτικές στην Ελλάδα σήμερα.
MΙΚΡΟΦΡΑΓΜΑΤΑ στον Καβουροπόταμο της Πάρου | Ξερολιθικές υποδομές για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας [φωτ. Το Μπουλούκι]
“Οι δράσεις του Μπουλουκιού δείχνουν μια αξιοσημείωτη αφοσίωση στη διατήρηση του μοναδικού τοπίου των
Κυκλάδων, το οποίο βρίσκεται κάτω από ολοένα και αυξανόμενη πίεση λόγω της τουριστικής ανάπτυξης, και που
πλέον συγκαταλέγεται ανάμεσα στα “7 Πιο Απειλούμενα Τοπία 2024”. Η υποδειγματική προσέγγιση του
Μπουλουκιού, που συνδυάζει την έρευνα, την καταγραφή, την εκπαίδευση, και την κοινωνική εμπλοκή, επιδεικνύει
μια ισχυρή δέσμευση για τη βιωσιμότητα στο πεδίο της επαναχρησιμοποίησης της κληρονομιάς. Η ομάδα Μπουλούκι έχει εκπαιδεύσει επιτυχώς μια πληθώρα ανθρώπων στην τέχνη της ξερολιθιάς, μια τέχνη που έχει εγγραφεί στον Κατάλογο της UNESCO ως στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς”, σχολίασε μέλος της επιτροπής.
«Το έργο του Μπουλουκιού βασίζεται σε ένα ισχυρό σύστημα κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών αξιών.
Προωθεί την κοινωνική συνοχή συνδέοντας ανθρώπους από διαφορετικές ηλικίες και καταβολές, προασπίζει τη
χρήση τοπικών υλικών και υποστηρίζει την συντήρηση του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος. Το Μπουλούκι
θέτει ένα ισχυρό παράδειγμα για τα επόμενα έργα αποκατάστασης, αναδεικνύοντας την μεταμορφωτική δύναμη της
κληρονομιάς στην προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης», ανακοίνωσε η επιτροπή.
Επικοινωνία: Πάνος Κωστούλας, Μπουλούκι “Περιοδεύον Εργαστήριο για τις Παραδοσιακές Τεχνικές Δόμησης”
info@boulouki.org | www.boulouki.org
Για να δείτε τους νικητές των Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς πατήστε ΕΔΩ
📸MΙΚΡΟΦΡΑΓΜΑΤΑ στον Καβουροπόταμο της Πάρου | Ξερολιθικές υποδομές για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας [φωτ. Το Μπουλούκι]