Κύτταρο γνώσης και πολιτισμού για την Αμοργό

απο Cyclades Open

Προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για το έργο μετατροπής του παλαιού Σχολαρχείου της Αμοργού σε Δημοτική Βιβλιοθήκη, για την δημιουργία ενός χώρου παιδείας, ιστορικής μνήμης, αλλά και πολιτισμού στη Χώρα της Αμοργού.

Ένα πολυαναμενόμενο έργο για την τοπική κοινωνία της Αμοργού τίθεται σε τροχιά υλοποίησης, καθώς προκηρύχθηκε ο σχετικός διαγωνισμός για την εκτέλεση των απαραίτητων δομικών και ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών, που θα καταστήσουν το κτήριο του παλαιού Σχολαρχείου σε μία σύγχρονη Δημοτική Βιβλιοθήκη και χώρο πολιτισμού στην «καρδιά» του νησιού.

Το έργο χρηματοδοτείται από πιστώσεις του Προγράμματος «ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ» και αποπληρώνεται από πόρους του ΠΔΕ του Υπουργείου Εσωτερικών, ενώ ο προϋπολογισμός δημοπράτησης του έργου ανέρχεται σε 423.387,12 ευρώ, συν ΦΠΑ 24%.

Η διάρκεια του έργου έχει οριστεί σε 12 μήνες, ενώ οι προσφορές των υποψήφιων αναδόχων αναμένεται να αποσφραγιστούν στις 4 Μαρτίου.

Η διαμόρφωση του κύριου χώρου

Το έργο περιλαμβάνει τη μετατροπή των τεσσάρων αιθουσών συνολικού ωφέλιμου εμβαδού 165,53 τ.μ. του Ιστορικού Γυμνασίου Αμοργού σε Δημοτική Βιβλιοθήκη με την ενοποίηση των χώρων και τη λειτουργική διαμόρφωσή του με οικοδομικές και ηλεκτρομηχανολογικές επεμβάσεις. Το κτήριο αποτελείται από έναν όροφο(ισόγειο) ενώ για επαύξηση και εκμετάλλευση του χώρου προβλέπεται η κατασκευή παταριού. Ο χώρος θα λειτουργεί ως βιβλιοθήκη αλλά και ως χώρος για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων πολιτιστικού περιεχομένου. Στόχος του έργου είναι η δημιουργία μεγάλων χώρων πέραν των βιβλιοστασίων ώστε να εξυπηρετείται η σχεδιαζόμενη διττή λειτουργία του κτηρίου.

Το κτήριο του Παλιού Σχολαρχείου Αμοργού βρίσκεται στην ανατολική είσοδο της Χώρας στην περιοχή «Πηγάδια», όπου μέχρι σχεδόν τα τέλη του 20ου αιώνα ήταν η βασική θέση υδροδότησης του οικισμού. Ο αρχικός πυρήνας του κτηρίου χρονολογείται το 1829, σύμφωνα με την καλλιγραφική επιγραφή, που τώρα είναι τοποθετημένη επάνω από την μία από τις πόρτες του. Στο εν λόγω σχολικό κτήριο δίδαξε και ο Αμοργινός Σχολάρχης Αμοργού Εμμανουήλ Ιωαννίδης (1823-1906). Το κτήριο μέχρι πρόσφατα λειτουργούσε ως εκπαιδευτήριο (Γυμνάσιο – Λύκειο) ενώ σήμερα στεγάζει σε τμήμα του την μικρή βιβλιοθήκη του ΕΠΑΛ Αμοργού, το οποίο λειτουργεί σε τμήμα του κτηριακού συνόλου του.

Λόγω της χρήσης του η συχνή συντήρηση ήταν δεδομένη και συνεπώς το κτήριο βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση, με μόνο τμήμα που χρίζει στοιχειώδους συντήρησης επιπλέον, μόνο τα ξύλινα κουφώματα.

Από τα τέλη του 2018 είχαν διατυπωθεί στον ανάδοχο μελετητή από την τότε Δημοτική Αρχή οι βασικοί στόχοι της βιβλιοθήκης οι οποίοι ήταν:

  • Συγκέντρωση σε μία βιβλιοθήκη του διασκορπισμένου πλήθους βιβλίων στο νησί σε δημοτικές ή σχολικές βιβλιοθήκες..
  • Στέγαση της αρχειακής συλλογής βιβλίων Ιωαννίδη καθώς και άλλων που προτίθενται να δωρίσουν στο νησί τις συλλογές βιβλίων τους.
  • Δημιουργία κατάλληλου χώρου προστασίας και διατήρησης των παλαιών βιβλίων.
  • Δυνατότητες ψηφιακής προσέγγισης και μελέτης των αρχειακών βιβλίων.
  • Δημιουργία ψηφιακού κέντρου διασύνδεσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Χώρας με «ψηφιακά» παραρτήματά της στου άλλους οικισμούς του νησιού (Αιγιάλη, Κατάπολα, Αρκεσίνη κτλ)
  • Γενικά δημιουργία ενός χώρου που θα προσελκύει πνευματικά και πολιτιστικά την νεολαία και όχι μόνο του νησιού.

Με βάση αυτούς τους σκοπούς που είχαν συζητηθεί τότε, η μελέτη περιέλαβε κτηριολογικό πρόγραμμα το οποίο παράλληλα με όλα τα προαναφερθέντα, δίνει την δυνατότητα στο υφιστάμενο κέλυφος να εξυπηρετεί και πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως ομιλίες, προβολές, και άλλες πολιτιστικές δράσεις (λχ μουσικές) τόσο στο εσωτερικό του όσο και στον αύλειο χώρο του.

Σημειώνεται ωστόσο, πως δεν έχουν περιληφθεί εργασίες κελύφους, ώστε να μην απαιτείται ανάλογη αδειοδότηση.

Η επίτευξη όλων των παραπάνω μελετήθηκε με την προϋπόθεση της ελάχιστης επέμβασης στο κτήριο, και κυρίως στον ιστορικό του πυρήνα.

Σύμφωνα με την τεχνική περιγραφή που συνοδεύει τα τεύχη του σχετικού διαγωνισμού, η βασική ιδέα ήταν αυτή της δημιουργίας μεγάλων χώρων πέραν των βιβλιοστασίων ώστε να εξυπηρετείται η σχεδιαζόμενη διττή λειτουργία του κτηρίου. Για αυτό τον λόγο σχεδιάσθηκε διάταξη βιβλιοστασίων σε δύο στάθμες, εκμεταλλευόμενη το μεγάλο εσωτερικό ύψος του κελύφους , τόσο στον αρχικό πυρήνα του, όσο και δευτερευόντως στην προσθήκη.

Παράλληλα εξασφαλίσθηκαν χώροι για αποθήκευση στοιχείων (λχ καθίσματα κ.α) της παράλληλης λειτουργίας.

Τέλος, η υφιστάμενη παρουσία έκκεντρα του πρώην γραφείου διδασκόντων έδωσε την δυνατότητα προστατευμένης και ελεγχόμενης χωροθέτησης της αρχειακής συλλογής.

Διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου

Προβλέπεται οριοθετημένος από το ΕΠΑΛ με μεταλλικό κιγκλίδωμα με δυνατότητα επικοινωνίας (πόρτα δίφυλλη) κυρίως για πρόσβαση ΑΜΕΑ μέσω εισόδου του προαύλειου ΕΠΑΛ.

Η επιφάνεια με το μπετόν θα αποξεσθεί κατά 4-5 εκ. και θα εφαρμοστεί σκυρόδεμα με εμφανή τα γαιώδη σκύρα. Σκοτίες – αρμοί από προφίλ αλουμινίου ηλεκτροστατικά βαμμένα, οργανώνουν την επιφάνεια, ενεργώντας παράλληλα ως αρμοί διακοπής σκυροδέτησης που συμβάλλουν και στην αποτροπή ρηγματώσεων.

Με ίδιας απόχρωσης σκύρα αλλά λίγο μεγαλύτερης κοκκομετρίας θα καλυφθεί η επιφάνεια των παρτεριών (ώστε αποθαρρύνονται τα αδέσποτα ζώα από τη ρύπανση του χώρου) συνεπίπεδα με το εμφανές ξεπλυμένο σκυρόδεμα του υπόλοιπου χώρου. Κάτω από αυτά απλό γεωύφασμα θα καλύπτει το κηπευτικό χώμα, ενώ 15 εκ βαθύτερα θα έχει τοποθετηθεί αντιριζικό υδατοπερατό υφαντό γεωύφασμα προς αποφυγή μεγάλής βλάστησης ζιζανίων.

Η διάταξη διατηρεί τα υφιστάμενα φυτά και αισθητικά -αλλά και λειτουργικά – μεγαλώνει τον χώρο, χωρίς τα άτεχνα τοιχάρια των υφιστάμενων παρτεριών.

«Ανάδειξη υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς»

Με την ένταξη του έργου στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», ο Δήμαρχος Αμοργού είχε τονίσει, πως «η μετατροπή του παλαιού Σχολαρχείου της Αμοργού σε Δημοτική Βιβλιοθήκη εντάσσεται στο πλαίσιο ανάδειξης της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Αμοργού και αποτελεί όραμα της Δημοτικής Αρχής».

Μάλιστα είχε ευχαριστήσει όλους τους φορείς και τα στελέχη που συνέβαλαν στην εξέλιξη του έργου, «ώστε το όραμα να πάρει σύντομα σάρκα και οστά και να γίνει ένα κύτταρο γνώσης και πολιτισμού για τον τόπο μας, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, αλλά και ένας τόπος μελέτης για τον ιστορικό του μέλλοντος».

Σύμφωνα με τον Δήμαρχο, η Δημοτική Βιβλιοθήκη θα φιλοξενήσει μεταξύ άλλων και την τεράστιας αξίας βιβλιοθήκη του ελληνοδιδασκάλου Εμμανουήλ Ιωαννίδη η οποία διατηρήθηκε από τον θάνατό του μέχρι σήμερα, στην κατοικία του, από τους συγγενείς του, κάτω από αντίξοες συνθήκες και παρά τις συνεχείς προσπάθειες ιδιωτών και φορέων εκτός Αμοργού να την αποκτήσουν. Με την ευγενική χορηγία της οικογένειας της κα Καλλιόπης Ιωαννίδη Βασσαράμβα η σπάνια αυτή βιβλιοθήκη θα στεγαστεί σε ειδικό χώρο στην Δημοτική Βιβλιοθήκη εκπληρώνοντας έτσι ένα όνειρο εκατό και πλέον χρόνων της Αμοργιανής κοινωνίας.

Πηγή: Κοινή Γνώμη/Ευαγγελία Κορωναίου

Δείτε επίσης