Ο Βιολογικός Καθαρισμός προϋπολογισμού €1.325.038 που παραδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2009 στην κοινότητα Κουφονησίου ήταν εξαρχής πρωτόλειος και σίγουρα δεν επαρκεί για έναν τόσο δημοφιλή τουριστικό προορισμό.
Στις 3 Απριλίου οι «Βιώσιμες Κυκλάδες» δέχονται μια καταγγελία από αναγνώστη για τον βιολογικό καθαρισμό Κουφονησίου στην περιοχή Κλαδαριά, στο δυτικό τμήμα του νησιού, περίπου 1,2 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από τα όρια του οικισμού. «Ο βιολογικός καθαρισμός των Κουφονησίων δεν λειτουργεί», γράφει ο αναγνώστης, «τα λύματα μάλλον καταλήγουν ανεπεξέργαστα στη θάλασσα».
Οι φωτογραφίες που μας στέλνει παρουσιάζουν μια παραμελημένη εγκατάσταση, με σκουριασμένες μεταλλικές πόρτες και δεξαμενές, σκουριασμένες αντλίες και πεταμένα στο έδαφος συρματοπλέγματα που κάποτε αποτελούσαν περίφραξη στον χώρο του Βιολογικού Καθαρισμού Κουφονησίων.
Το έργο «Εγκαταστάσεις Βιολογικού Καθαρισμού και Υποβρύχιου Αγωγού Διάθεσης Λυμάτων κοινότητας Κουφονησίου» προϋπολογισμού €1.325.038 παραδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2009 στην κοινότητα Κουφονησίου. Σύμφωνα με τον κανονισμό, η εταιρία που τον κατασκεύασε έχει την υποχρέωση μια φορά τον χρόνο να συντηρεί τα μηχανήματα, κάτι που δεν φαίνεται να τηρείται.
Προς έκπληξη μας, ο αντιδήμαρχος Κουφονησίων Αντώνης Κωβαίος –και, σύμφωνα με την τεχνική υπηρεσία της κοινότητας, υπεύθυνος για τον ΒΙΟΚΑ– δεν δέχεται να επικοινωνήσει μαζί μας για το θέμα, παρά μόνο μέσω γραπτών μηνυμάτων sms. Σε αυτήν τη σύντομη επικοινωνία μας αναφέρει: «Δεν έχω να πω κάτι. Είμαστε σε φάση, μετά από έτη, να γίνει αναβάθμιση του έργου».
Στο ερώτημα αν ο βιολογικός δουλεύει κανονικά και αν τα λύματα επεξεργάζονται επιτυχώς πριν απορριφθούν στη θάλασσα, η απάντηση του αντιδημάρχου είναι πως «ο βιολογικός δουλεύει, όπως και το σύστημα προεπεξεργασίας HUBER». Συμπληρώνει επίσης ότι «δεν τίθεται κανένα θέμα ρύπανσης» και μας κατευθύνει να μιλήσουμε με τον επικεφαλής της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Δημήτρη Γρυλλάκη.
Σύμφωνα με τον κ. Γρυλλάκη, το HUBER είναι ένα σύστημα προεπεξεργασίας των λυμάτων και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ΒΙΟΚΑ. Αφορά στον καθαρισμό των εισερχομένων λυμάτων από τα διάφορα στερεά και ημιστερεά απόβλητα, δηλαδή το στάδιο στο οποίο πραγματοποιείται η ιζηματοποίηση μέσω της οποίας ανεβαίνουν στην επιφάνεια βαρέα λύματα (κόπρανα, λάσπη), τα οποία και αφαιρούνται. Στην εύλογη ερώτηση πού καταλήγουν αυτά τα λύματα, η απάντηση του κ. Γρυλλάκη ήταν «στη θάλασσα».
Κι αυτός μας ενημερώνει ότι ετοιμάζεται η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την αναβάθμιση του υφιστάμενου βιολογικού στο Κουφονήσι.
| Ο Βιολογικός Καθαρισμός αφορά στην επεξεργασία λυμάτων, δηλαδή τη διαδικασία μέσω της οποίας διαχωρίζονται οι μολυσματικές ουσίες από το νερό των λυμάτων. Τα κύρια στάδια της διαδικασίας είναι τρία: 1. Πρωτοβάθμια επεξεργασία: Αφαίρεση αιωρούμενου (οργανικού και ανόργανου) υλικού με σχάρες όπου κατακρατούνται τα στερεά υλικά, για να αποφευχθούν καταστροφές στις εγκαταστάσεις και το μηχανολογικό εξοπλισμό κατά τη μετέπειτα επεξεργασία. Έπειτα πραγματοποιείται η ιζηματοποίηση μέσω της οποίας ανεβαίνουν στην επιφάνεια βαρέα λύματα (κόπρανα, λάσπη), τα οποία και αφαιρούνται. 2. Δευτεροβάθμια επεξεργασία: Αφαίρεση οργανικών ουσιών μέσω οξυγόνωσης (βιολογικός καθαρισμός). Στο στάδιο αυτό απομακρύνονται βιολογικά απόβλητα, όπως ανθρώπινα απόβλητα, απορρυπαντικά κ.ά. Αυτό γίνεται συνήθως μέσω αερόβιας αποικοδόμησης. Οι αποικοδομητές, δηλαδή οργανισμοί όπως βακτήρια και πρωτόζωα που πραγματοποιούν την αποικοδόμηση, χρειάζονται οξυγόνο και ένα υπόστρωμα για να ζήσουν. 3. Τριτοβάθμια επεξεργασία: Αφαίρεση παθογόνων ουσιών μέσω χημικής επεξεργασίας. Στο στάδιο αυτό αφαιρούνται από το νερό παθογόνες ουσίες, συνήθως αμμωνία (άζωτο) που είναι τοξική για τα ψάρια και άλατα (ενώσεις φωσφόρου) που προκαλούν ευτροφισμό σε λίμνες ή θάλασσες. Λόγω υψηλού κόστους η διαδικασία εφαρμόζεται σε λύματα με αυξημένη παρουσία βιομηχανικών αποβλήτων, με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων αυτών (π.χ. στη βιομηχανία, για άρδευση ή για χώρους αναψυχής). |
Σύμφωνα με τα στάδια λειτουργίας, ο βιολογικός καθαρισμός επιτυγχάνεται από το δεύτερο στάδιο και μετά, όταν γίνεται η οξυγόνωση όπου οργανισμοί όπως βακτήρια και πρωτόζωα πραγματοποιούν την αποικοδόμηση, την αφαίρεση δηλαδή των οργανικών ουσιών. Μόνο στο τρίτο στάδιο έχουμε χημική επεξεργασία μέσω της οποίας αφαιρούνται οι παθογόνες ουσίες, όπως η αμμωνία (άζωτο) που είναι τοξική για τα ψάρια. Καταλαβαίνουμε συνεπώς ότι η πρωτοβάθμια επεξεργασία των λυμάτων δεν επαρκεί για τον επιτυχή καθαρισμό λυμάτων.
Ακόμη κι αν η πρωτοβάθμια επεξεργασία ήταν αρκετή για έναν οικισμό 500 κατοίκων, κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην περίπτωση του Κουφονησίου που κάθε καλοκαίρι δέχεται χιλιάδες τουρίστες και οι ανάγκες είναι πολύ υψηλότερες. Δημοσίευμα του 2021 στο travel.gr, αναφέρει: «Εφέτος, οι τζίροι ξεπερνούν αυτούς του 2019. Σύμφωνα με τον μόνιμο την τελευταία δεκαετία πρόεδρο της κοινότητας Κουφονησίου Αντώνη Κωβαίο, το νησί έχει απόλυτη πληρότητα μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, πράγμα που μεταφράζεται σε 4.500 άτομα και 100 περίπου σκάφη και γιοτ καθημερινά». Το άρθρο χαρακτηρίζει δε το Κουφονήσι, «το μικρότερο ελληνικό νησί με τη μεγαλύτερη τουριστική επιτυχία». Είναι επαρκείς οι υφιστάμενες υποδομές για να δεχθούν τις αυξημένες ροές επισκεπτών κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου;
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα Κουφονήσια δεν περιλαμβάνονται στη λίστα των οικισμών που συμμορφώνονται με τις διατάξεις της οδηγίας της ΕΟΚ για την επεξεργασία και διάθεση αστικών λυμάτων. Η οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου, απαιτεί δευτεροβάθμια επεξεργασία όλων των απορρίψεων από αστικές περιοχές άνω των 2.000 ατόμων και πιο προηγμένη επεξεργασία για αστικές περιοχές άνω των 10.000 ατόμων σε λεκάνες απορροής με ευαίσθητα ύδατα.
Η Οδηγία έχει ως στόχο την προστασία του περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της διάθεσης ανεπεξέργαστων ή ανεπαρκώς επεξεργασμένων αστικών και ορισμένων βιομηχανικών λυμάτων και των παραπροϊόντων τους. Τα αστικά λύματα αποτελούν μία από τις κύριες πηγές ρύπανσης των υδάτων εάν δεν συλλέγονται και δεν υποβάλλονται σε επεξεργασία σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ. Περιέχουν οργανική ύλη, άζωτο και φώσφορο. Όλα αυτά αφαιρούνται όταν υποβάλλονται σε κατάλληλη επεξεργασία, διαφορετικά μπορούν να οδηγήσουν σε ευτροφισμό. Μπορούν επίσης να προκαλέσουν μόλυνση με επιβλαβείς χημικές ουσίες, βακτήρια και ιούς που, όταν απορρίπτονται στο περιβάλλον χωρίς να υποβάλλονται σε επεξεργασία, επηρεάζουν την υγεία μας και βλάπτουν τα παράκτια ύδατα.
.
Οι αναρτηθείσες αποφάσεις στη Διαύγεια, υποδεικνύουν ότι από το 2009 δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν γίνει αναθέσεις για αναβάθμιση και συντήρηση του υφιστάμενου ΒΙΟΚΑ. Σύμφωνα με δημοσίευμα στο naxospress, το 2020 είχε προηγηθεί και πάλι η δημοπράτηση μελέτης συντήρησης-αναβάθμισης αξίας €24.000. «Να θυμίσουμε πως αυτή η σπουδαία απόφαση, ακολουθεί την προηγούμενη ανάθεση το έτος 2018, σε μελετητικό γραφείο, με το ποσό των €24.520 για την αναγκαία Ανανέωση Περιβαλλοντικών Όρων ΒΙΟΚΑ Κουφονησίου» δηλώνει στη δημοσίευση ο Αντώνης Κωβαίος που διατελούσε πρόεδρος της κοινότητας.
Σήμερα ο κ. Κωβαίος προέβη σε ανάρτηση με την οποία ανακοινώνει τον χθεσινό έλεγχο ρύθμισης και συντήρησης του αυτόνομου συστήματος πρωτοβάθμιας επεξεργασίας HUBER. Το ερώτημα κατά πόσο αυτή η πρωτοβάθμια επεξεργασία, είναι αρκετή για τον ουσιώδη καθαρισμό των λυμάτων που καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα παραμένει.
Πηγή: Βιώσιμες Κυκλάδες
.
«Βιώσιμες Κυκλάδες-Sustainable Cyclades», είναι το νέο εγχείρημα της «Πρωτοβουλίας για τη Δημοσιογραφία» που υποστηρίζεται από το inside story. Το project θα αναδείξει τα πολλαπλά ζητήματα βιωσιμότητας που αντιμετωπίζουν οι Κυκλάδες, από την αδυναμία ζωτικών υποδομών για να ανταπεξέλθουν στην πληθυσμιακή έκρηξη του καλοκαιριού ως την αλλοίωση του τοπίου και τις ελλιπείς δημόσιες υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες στους νησιώτες.