Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα απόλυτου πένθους για όλη την χριστιανοσύνη. Είναι η μέρα που κορυφώνεται το Θείο Δράμα των Παθών του Χριστού. Οι ακολουθίες, των Μεγάλων Ωρών, η Αποκαθήλωση, ο επιτάφιος θρήνος αποτελούν την κορυφαία στιγμή της χριστιανικής πίστης μαζί με την Ανάσταση που έπεται.
Είναι ο θρήνος της μάνας που μοιρολογά το νεκρό παιδί της, που το νήμα της ζωής του κόπηκε απότομα και βίαια πάνω στον ανθό της νιότης του…θρηνεί την απώλεια και τη ζωή που δεν πρόλαβε να μεσουρανήσει. Ένας πόνος αβάσταχτος και οικουμενικός όπου γης και άνθρωπος, ένας πόνος οικείος, όπου το δίκιο των ανθρώπων είναι χαμένο και ζητούμενο στον κόσμο, διαχρονικά.
Μετά τον στολισμό του Επιταφίου, το βράδυ, ακολουθεί ο Επιτάφιος θρήνος και η περιφορά του στους δρόμους κάθε ενορίας.
Περιφορά του Επιταφίου στο Καστράκι της Νάξου
Τα τελευταία χρόνια στο Καστράκι της Νάξου (περιοχή Πολύχνι), στην Παναγία Γρηγορούσα, συμβαίνει κάτι ιδιαίτερα ξεχωριστό που συνηγορεί τα μέγιστα στην κατάνυξη, της ιδιαίτερης αυτής τελετουργίας και των ισχυρών συμβολισμών που περιέχει ο εορτασμός του Πάσχα.
Η Παναγία η Γρηγορούσα χτισμένη κοντά στη θάλασσα (το Καστράκι είναι παραθαλάσσιος οικισμός) στολίζει κάθε χρόνο τον πιο λαμπρό Επιτάφιο. Κι αυτό γιατί είναι φτιαγμένος από ξύλα που ξέβρασε η θάλασσα, σμιλεμένα απ’ την αλμύρα, λιτός, όπως λιτός και ταπεινός ήταν ο Χριστός. Στολίζεται δε με αγριολούλουδα της Άνοιξης που προσφέρουν πλήθος σε χρώματα και ευωδιές οι αγροί της περιοχής.
Ο Κυριάκος Σαλτερής, κάτοικος της περιοχής, με πολλή φροντίδα και μεράκι ταίριαξε τα ξύλα της θάλασσας κομμάτι-κομμάτι με μαεστρία και τέχνη, φτιάχνοντας στην πραγματικότητα ένα κόσμημα απόλυτα ταιριαστό. Τα αγριολούλουδα της πλούσιας χλωρίδας της περιοχής, πολύτιμα πετράδια, με φόντο τη γαλάζια θάλασσα και τον ουρανό.
Μια ακόμα ιδιαιτερότητα είναι ο Εσταυρωμένος, φτιαγμένος εξ ολοκλήρου από ξύλα της θάλασσας, που βρίσκεται τοποθετημένος πάνω σε λοφίσκο στην αμμουδιά πάνω στη θάλασσα.
Η περιφορά του Επιταφίου ξεκινά από την Παναγία τη Γρηγορούσα (πατήστε εδώ για να δείτε τον χάρτη) και περνώντας μπροστά απ’ το σταυρό καταλήγει στην αμμουδιά, συνεχίζοντας μέσα στη θάλασσα για αρκετά μέτρα και σε βάθος συνοδεία ενός πνευστού, ένα είδος φλογέρας που στη Νάξο ονομάζουμε «σουβλιάρι».
Καθώς ο ήλιος έχει κατέβει χαμηλά, το μπλε του ουρανού βάφεται με τα χρώματα του δειλινού συνηγορώντας στην μυσταγωγία.
Φέτος, όπως ενημερώνει από τη σελίδα του στο facebook o Πολιτιστικός-Εξωραϊστικός Σύλλογος Πολυχνίου «Η Αγία Παρασκευή», “στις 15:00 Μεγάλη Παρασκευή ξεκινάει η ακολουθία του Επιτάφιου θρήνου στον Ιερό Ναό Παναγίας Γρηγορούσης και περι τις 17:00 η περιφορά του στην παραλία Καστρακίου .*για τον στολισμό του επιταφίου όσοι/-ες επιθυμούν μπορούν να προσέλθουν στον προαύλιο χώρο του Ναού από τις 10:00″.
“Η κάθε στιγμή του Χριστού είναι αγώνας και νίκη. Νίκησε την ακαταμάχητη γοητεία της απλής ανθρώπινης χαράς, νίκησε όλους τους πειρασμούς, μετουσίωνε ολοένα τη σάρκα τη σάρκα σε πνέμα, κι ανηφόριζε. Κάθε εμπόδιο στην πορεία του γινόταν αφορμή κι ορόσημο νίκης’ έχουμε πια ένα πρότυπο μπροστά μας που μας ανοίγει το δρόμο και μας δίνει κουράγιο.
Φυσάει ουρανού και γης και μέσα στην καρδιά μας και στην καρδιά του κάθε ζωντανού μια γιγάντια πνοή, που τη λέμε Θεό. Μια Κραυγή μεγάλη. Το φυτό ήθελε ασάλευτο να κοιμάται δίπλα στα λιμνασμένα νερά’ μα η Κραυγή τινάζουνταν μέσα του, του ταρακουνούσε τις ρίζες: »Φεύγα, αμόλα τη γης, περπάτα!» Αν το δέντρο μπορούσε να στοχαστεί και να κρίνει, θα φώναζε: »Δε θέλω, που με σπρώχνεις; Ζητάς τ’ αδύνατα!» Μα η Κραυγή ταρακονούσε τις ρίζες, ανήλεη, φώναζε: »Φεύγα, αμόλα τη γης, περπάτα!»
Φώναζε χιλιάδες αιώνες’ και να, πεθυμώντας, αγωνιώντας, ηα ζωή ξέφυγε από το ασάλευτο δέντρο, λυτρώθηκε. (σελ.288)…
Αλήθεια το θάνατο δεν μπορούμε να τον νικήσουμε’ το φόβο του θανάτου μπορούμε… (σελ.303)
Ν. Καζαντζάκης, Αναφορά στο Γκρέκο
Καλή Ανάσταση!
Φωτογραφίες: Cyclades Open