Ολοκαύτωμα: Σχέδιο «Τελική Λύση» – 80 χρόνια από τη διάσκεψη του Wannsee

απο Cyclades Open

Στις 20 Ιανουαρίου 1942 στο Wannsee, 30χλμ. από το Βερολίνο, ο Reinhard Heydrich, επικεφαλής του Κεντρικού Γραφείου Ασφαλείας των Ναζί, διοργάνωσε διάσκεψη στελεχών του καθεστώτος με θέμα τον συντονισμό του σχεδίου «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος». Στη διάσκεψη αποφασίστηκε η προώθηση του σχεδίου για την μετακίνηση των Εβραίων της Ευρώπης σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και η συστηματική εξόντωσή τους από τα SS. Από τα πρακτικά της διάσκεψης διασώθηκε μόνο ένα αντίγραφο, το οποίο παρουσιάστηκε στις δίκες των εγκληματιών πολέμου στη Νυρεμβέργης.

Πρόσκληση στον Martin Luther, Γ.Γ. του υπουργείου Εξωτερικών, από τον Reinhard Heydrich για την διάσκεψη του Wannsee

Στη διάσκεψη μετείχαν οι:

  • Reinhard Heydrich, Επικεφαλής του Κεντρικού Γραφείου Ασφάλειας [Απότακτος Ανθυποπλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού]
  • Dr. Josef Bühler, εκπρόσωπος του Hans Frank, Γενικού Κυβερνήτη Πολωνίας [Νομικός – ο Hans Frank ήταν Νομικός]
  • Adolf Eichmann, Συνταγματάρχης των SS στο Κεντρικό Γραφείο Ασφάλειας [Περιοδεύων Αντιπρόσωπος Λιπαντικών]
  • Dr. Roland Freisler, Γ.Γ. του υπουργείου Δικαιοσύνης [Νομικός, Δικαστής]
  • Otto Hofmann, Αντιστράτηγος των SS, ως εκπρόσωπος του Κεντρικού Γραφείου Φυλετικών Εκκαθαρίσεων [Έμπορος Κρασιού]
  • Gerhard Klopfer,  Συνταγματάρχης των SS, εκ μέρους της Καγκελαρίας, εκπρόσωπος του Martin Bormann, ιδιαίτερου γραμματέα του Χίτλερ [Δικαστής – ο Martin Bormann ήταν Αγρότης]
  • Friedrich Kritzinger, Γενικός Διευθυντής της Καγκελαρίας [Νομικός]
  • Dr. Rudolf Lange, Ταγματάρχης των SS, Διοικητής της Ασφάλειας και της SD στη Γενική Επιτροπεία της Λετονίας, εκπρόσωπος της Ασφάλειας και της SD της Γενικής Επιτροπείας της Λιθουανίας, της Εσθονίας και της Λευκορωσίας [Νομικός]
  • Dr. Georg Leibbrandt, Γ.Γ. του υπουργείου Ανατολικών Εδαφών [Θεολόγος, Ιστορικός] 
  • Martin Luther, Γ.Γ. του υπουργείου Εξωτερικών [Έμπορος Επίπλων, Διακοσμητής]
  • Dr. Alfred Meyer, ως εκπρόσωπος του Dr. Alfred Rosenberg, υπουργού Ανατολικών Εδαφών [Νομικός – ο Alfred Rosenberg ήταν Αρχιτέκτονας]
  • Heinrich Müller, Αντιστράτηγος των SS στο Κεντρικό Γραφείο Ασφάλειας [Αστυνομικός]
  • Dr. Erich Neumann, πληρεξούσιος του Γραφείου του Τετραετούς Σχεδίου [Οικονομολόγος]
  • Dr. Eberhard Schöngarth, Συνταγματάρχης των SS, Διοικητής της Ασφάλειας και της SD στη Γενική Διοίκηση Πολωνίας [Νομικός]
  • Dr. Wilhelm Stuckart, εκ μέρους του υπουργείου Εσωτερικών [Νομικός] 

Τα ονόματα και οι ιδιότητες των συνέδρων της διάσκεψης του Wannsee αναφέρονται γιατί αν η ανθρωπότητα δεν θέλει να επαναληφθούν τα ναζιστικά εγκλήματα, δεν θα πρέπει να ξεχάσει ότι αυτά έγιναν από ανθρώπους, οι οποίοι, σε μια χρονική και πολιτική συγκυρία, ασπάστηκαν την εγκληματική κοσμοθεωρία του αρχηγού τους και βρέθηκαν σε θέσεις εξουσίας.

Οι Ναζί κατέφευγαν συχνά σε ευφημισμούς για να κρύψουν την πραγματική φύση των εγκλημάτων τους. Αναφερόμενοι στο σχέδιο για την εξολόθρευση του Εβραϊκού έθνους χρησιμοποίησαν τον όρο «Τελική Λύση». Η γενοκτονία, ή μαζική εξόντωση, των Εβραίων ήταν το αποκορύφωμα μιας δεκαετίας στη διάρκεια της οποίας επιβλήθηκε μια κλιμακούμενη σειρά μέτρων εις βάρος των Εβραίων.

Υπό την ηγεσία του Αδόλφου Χίτλερ, ο διωγμός και η απομόνωση των Εβραίων εφαρμόστηκε σταδιακά. Μετά την άνοδο του Ναζιστικού Κόμματος στην εξουσία στη Γερμανία το 1933, ο ρατσισμός που καλλιεργήθηκε από το κράτος, οδήγησε στην αντισημιτική νομοθεσία, τον οικονομικό αποκλεισμό και τα βίαια πογκρόμ της Kristallnacht («Νύχτας των Κρυστάλλων»). Όλα αυτά τα μέτρα είχαν ως στόχο τη συστηματική απομόνωση των Εβραίων από την υπόλοιπη κοινωνία και τον εκτοπισμό τους από τη χώρα.

Η αντισημιτική πολιτική κλιμακώνεται

Μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία το Σεπτέμβριο του 1939 (που σηματοδότησε την αρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) η αντι-εβραϊκή πολιτική κλιμακώθηκε, οδηγώντας εντέλει στον εγκλεισμό και τη δολοφονία των Εβραίων της Ευρώπης. Αρχικά, οι Ναζί ίδρυσαν μια σειρά από γκέτο (περιφραγμένες περιοχές για την απομόνωση και τον έλεγχο των Εβραίων) στις περιοχές Generalgouvernement (τα κεντρικά και ανατολικά εδάφη της Πολωνίας που τελούσαν πλέον υπό γερμανική διοίκηση) και Warthegau (μια περιοχή στη δυτική Πολωνία που είχε προσαρτηθεί στη Γερμανία). Εβραίοι από την Πολωνία και τη δυτική Ευρώπη απελάθηκαν σε αυτά τα γκέτο, όπου ήταν αναγκασμένοι να ζουν συνωστισμένοι σε περιορισμένο χώρο με ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης και ανεπαρκή σίτιση.

Εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας

Η έναρξη των μαζικών επιχειρήσεων εξόντωσης

Μετά την εισβολή της Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση τον Ιούνιο του 1941 τα SS και μονάδες της αστυνομίας (που λειτουργούσαν ως κινητές μονάδες εξόντωσης) επιδόθηκαν σε μαζικές επιχειρήσεις εκτελέσεων με στόχο ολόκληρες εβραϊκές κοινότητες. Το φθινόπωρο του 1941, τα SS και η αστυνομία άρχισαν να χρησιμοποιούν φορτηγά-θαλάμους αερίων. Η εξάτμιση αυτών των φορτηγών είχε τροποποιηθεί ειδικά ώστε να διοχετεύει δηλητηριώδες μονοξείδιο του άνθρακα στους αεροστεγείς χώρους του, δολοφονώντας τα άτομα που είχαν εγκλειστεί εκεί. Η χρήση των φορτηγών αυτών γινόταν παράλληλα με τις συνεχιζόμενες εκτελέσεις με πυροβόλα όπλα.

Στις 17 Ιουλίου 1941, τέσσερις εβδομάδες μετά την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση, ο Χίτλερ ανέθεσε στον αρχηγό των SS, Heinrich Himmler, την ευθύνη για όλα τα ζητήματα ασφαλείας στην κατεχόμενη Σοβιετική Ένωση. Ο Χίτλερ εξουσιοδότησε τον Himmler να εξοντώσει με κάθε τρόπο όλες τις απειλές ενάντια στη μόνιμη γερμανική κυριαρχία. Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 31 Ιουλίου 1941, το ηγετικό στέλεχος των Ναζί Hermann Göring εξουσιοδότησε τον στρατηγό των SS Reinhard Heydrich να θέσει σε εφαρμογή μια «ολοκληρωτική λύση για το θέμα των Εβραίων».

Κέντρα εξόντωσης

Το φθινόπωρο του 1941, ο επικεφαλής των SS Heinrich Himmler ανάθεσε στον Γερμανό στρατηγό Odilo Globocnik (επικεφαλής των δυνάμεων των SS και της αστυνομίας για την περιφέρεια του Lublin) την εφαρμογή ενός σχεδίου για τη συστηματική δολοφονία των Εβραίων της περιοχής Generalgouvernement. Η επιχείρηση ονομάστηκε Επιχείρηση Reinhard, από το όνομα του Heydrich (ο οποίος δολοφονήθηκε από Τσέχους αντάρτες το Μάιο του 1942). Στο πλαίσιο της Επιχείρησης Reinhard, οι ηγέτες των Ναζί ίδρυσαν τρία κέντρα εξόντωσης στην Πολωνία – Μπέλζεκ, Σόμπιμπορ και Τρεμπλίνκα – με αποκλειστικό στόχο τη μαζική δολοφονία των Εβραίων.

Το στρατόπεδο του Μαϊντάνεκ χρησιμοποιήθηκε επίσης περιστασιακά ως κέντρο εξόντωσης για τους Εβραίους που κατοικούσαν στην περιοχή Generalgouvernement. Στους θαλάμους αερίων του στρατοπέδου, βρήκαν το θάνατο δεκάδες χιλιάδες Εβραίοι, κυρίως εργάτες συνεργείων καταναγκαστικής εργασίας που ήταν πλέον πολύ αδύναμοι για να δουλέψουν. Στο κέντρο εξόντωσης Κέλμνο τα SS και η αστυνομία δολοφόνησαν τουλάχιστον 152.000 άτομα, κυρίως Εβραίους, αλλά και μερικές χιλιάδες Ρομά (Τσιγγάνους) σε φορτηγά-θαλάμους αερίων. Την άνοιξη του 1942, ο Χίμλερ άλλαξε τη λειτουργία του Άουσβιτς II (Άουσβιτς-Μπίρκεναου) μετατρέποντάς το σε κέντρο εξόντωσης. Στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου οι αρχές των SS δολοφόνησαν περίπου ένα εκατομμύριο Εβραίους από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Κρεματόριο στο Στρατόπεδο Εξόντωσης Άουσβιτς

Τα SS και η γερμανική αστυνομία δολοφόνησαν σχεδόν 2.700.000 Εβραίους στα κέντρα εξόντωσης, είτε με ασφυξία που προκαλείτο από δηλητηριώδη αέρια ή με πυροβόλα όπλα. Στο σύνολό της, η «Τελική Λύση» προέβλεπε τη δολοφονία όλων των Εβραίων της Ευρώπης σε θαλάμους αερίων, από εκτελεστικά αποσπάσματα ή με άλλες μεθόδους.

Στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος δολοφονήθηκαν σχεδόν έξι εκατομμύρια Εβραίοι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά – δηλαδή τα δύο τρίτα των Εβραίων που κατοικούσαν στην Ευρώπη πριν το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

.
.

Φωτογραφία εξωφύλλου Μνημείο Ολοκαυτώματος, Βερολίνο

Δείτε επίσης