«Κι ο Μενούσης,
μεθυσμένος πάει την έσφαξε.
Το πρωί ξεμεθυσμένος
πάει την έκλαψε»…
Πρόκειται για μια ιστορία που έρχεται από παλιά και βρίσκεται βαθιά – άλλοτε φανερή και άλλοτε κρυφή – ριζωμένη στην κοινωνία. Η λαϊκή παράδοση φρόντισε η πικρή αυτή ιστορία αιώνων να σωθεί. Η 25η Νοέμβρη κάθε χρόνου, έχει ορισθεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Από τον μεθυσμένο Μενούση που σκότωσε τη γυναίκα του επειδή μίλησε σε έναν άγνωστο άντρα, στον Αλή πασά που έπνιξε την «Κυρά Φροσύνη» στην Παμβώτιδα λίμνη, από την όμορφη γυναίκα του πρωτομάστορα που αρχέγονες δοξασίες θυσίασαν για να σταθεί το γεφύρι της Άρτας, από την Παναγιώτα του Δρυμού στην κυρά δασκάλα που της έκοψαν τα μαλλιά στην κόρη που σκοτώσανε για ένα ζευγάρι ρόδα.
Όπως αναφέρει το ethnos.gr, η βία κατά των γυναικών, βία που καταλήγει τι περισσότερες φορές σχεδόν με ακρίβεια στη δολοφονία τους (γυναικοκτονίες) έχει μακρυά «παράδοση» στην ελληνική κοινωνία και συνεχίζει.
Η Όλγα που πέθανε από το ξύλο
Το πρωί της Παρασκευής 14 Ιανουαρίου του 2022 οι φωνές της ακούστηκαν σε όλη τη γειτονιά. Ζητούσε βοήθεια ενώ δεχόταν χτυπήματα από το χέρι του συντρόφου της. Είχαν μόλις τρεις μήνες σχέση. Τα χτυπήματα απανωτά σε κεφάλι και πλευρά. Όταν η αστυνομία έφτασε στο σπίτι τη βρήκαν λιπόθυμη, να αιμορραγεί. Ο δράστης είχε πάρει το αυτοκίνητο και είχε εξαφανιστεί για να γλιτώσει τη σύλληψη. Μετά από τρεις ημέρες, συνοδεία δικηγόρου, παρουσιάστηκε στη Διεύθυνση Ασφαλείας Νοτιοανατολικής Αττικής όπου ομολόγησε την πράξη του – ισχυριζόμενος όμως πως δεν ήθελε να την στείλει στο νοσοκομείο (!)
Η ‘Ολγα μετά από 1.5 χρόνο νοσηλείας, δεν μπορούσε ούτε να μιλήσει, αγνώριστη και σε κατάσταση φυτού». Έδωσε μάχη αλλά δεν τα κατάφερε, ξεψύχησε από τα βαρύτατα τραύματά της κακοποίησής της.
Για πάνω από 20 χρόνια ο Βαγγέλης, ο δολοφόνος της, κακοποιούσε τις κοπέλες και συζύγους του και πάντοτε γλίτωνε. Το δικαστήριο (κατά πλειοψηφία) του αναγνώρισε το ελαφρυντικό της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη, αφού μετά τον άγριο ξυλοδαρμό της, ειδοποίησε την αδελφή του και εκείνη το ΕΚΑΒ κι έτσι όπως είπε ο εισαγγελέας, «συνέβαλε στο να παραμείνει στη ζωή το θύμα»
Η Έφη που δεν δικαιώθηκε
Αναγνώριση ελαφρυντικού όμως έγινε και για τον σύζυγο της Έφης Τσιχλάκη, η οποία τον Μάρτιο του 2016 είχε βρεθεί νεκρή με μια σφαίρα στο κεφάλι και άγρια κακοποιημένη μέσα στο σπίτι της στα Χανιά. Στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο του Αρείου Πάγου ο Κώστας Λεμενιτάκης, που είχε καταδικαστεί με ποινή χάδι 8 χρόνων, αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό της…καλής συμπεριφοράς και αφέθηκε ελεύθερος!
Στοιχεία – γροθιά
Η ιστορία της Όλγας και της Έφης δεν είναι μοναδικές. Mόνο το πρώτο τετράμηνο του 2023 είχαν καταγραφεί από την Αστυνομία 3.100 περιστατικά βίας σε όλη την Ελλάδα, όταν μόνο το 1 στα 40 περιστατικά τελικά καταγγέλλεται. Πριν τελειώσει το 2023, 9 γυναίκες έχουν δολοφονηθεί από τον νυν ή πρώην σύντροφο τους ή κάποιο άντρα. Σε έρευνα της έκθεσης GSNI, το 26% των γυναικών άνω των 15 ετών έχουν υποστεί βία από τον σύντροφό τους.
Χαρακτηριστικά από την έρευνα του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) δείχνουν ότι το 2021 η Ελλάδα είχε καταγράψει αύξηση 187,5% στις γυναικοκτονίες, που ήταν η υψηλότερη στην Ευρώπη.
Θλιβερά είναι και τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το 25% των ερωτηθέντων εκφράζει την άποψη ότι είναι δικαιολογημένο ένας άνδρας να χτυπάει τη γυναίκα του.
Παγκόσμια μάστιγα
Την ίδια ώρα στην έκθεση του ΟΗΕ αναφέρεται ότι ο αριθμός των γυναικών και των κοριτσιών που δολοφονήθηκαν παγκοσμίως το 2022 έχει αυξηθεί στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 ετών.
Περίπου 89.000 γυναίκες και κορίτσια δολοφονήθηκαν σκόπιμα πέρυσι, ανέφεραν η UN Women που καλύπτει τα γυναικεία ζητήματα και η UNODC που είναι υπεύθυνη για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος.
Ο ανησυχητικός αριθμός των γυναικοκτονιών είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι η ανθρωπότητα εξακολουθεί να παλεύει με βαθιά ριζωμένες ανισότητες και βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών.
Για πρώτη φορά καθολικός ορισμός και συστάσεις για τη διαδικτυακή βία κατά των γυναικών από το Συμβούλιο της Ευρώπης
Body shaming, doxing, cyber flashing. Μια σειρά από νέοι όροι έχουν κάνει την εμφάνισή τους στις ζωές μας καταδεικνύοντας μορφές βίας, συχνότερα κατά των γυναικών, που τελούνται διαδικτυακά, όπως αναφέρει το sansimera.gr στο σχετικό του αφιέρωμα,
Η έμφυλη βία που ασκείται με τη χρήση της τεχνολογίας ή μέσω διαδικτύου είναι ένα ολοένα συχνότερο φαινόμενο, για το οποίο απουσιάζει ωστόσο ένας καθολικά αποδεκτός ορισμός. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει ο όρος «ψηφιακή διάσταση της βίας κατά των γυναικών», τον οποίο εισάγει για πρώτη φορά το Συμβούλιο της Ευρώπης απευθύνοντας παράλληλα συστάσεις στα κράτη μέλη του.
Στον ορισμό, που παρουσιάστηκε χθες (24 Νοεμβρίου 2021) με την ευκαιρία της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας για την εξάλειψη της βίας κατά των Γυναικών και Κοριτσιών, συνδέονται όλες οι μορφές βίας κατά των γυναικών που γίνονται διαδικτυακά, από τα κοροϊδευτικά σχόλια για το σώμα ή την εμφάνιση (body shaming), την αποστολή ανεπιθύμητων σεξουαλικών εικόνων σε απευθείας σύνδεση (cyber flashing), την κοινοποίηση προσωπικών πληροφοριών ενός ατόμου χωρίς συγκατάθεση (doxing), τη διαδικτυακή παρακολούθηση (online stalking) και την ανάρτηση προσβλητικών ή εχθρικών μηνυμάτων σε κοινωνικά δίκτυα ή φόρουμ (flaming).
Η ομάδα εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (GREVIO) εντόπισε κατά την παρακολούθηση της εφαρμογής της Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης ότι υπάρχουν μεγάλα κενά στους εθνικούς νόμους σχετικά με τη βία κατά των γυναικών μέσω της τεχνολογίας, την ώρα που η ταχεία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας ανοίγει νέους δρόμους για τη βία κατά των γυναικών και κοριτσιών, εκθέτοντάς τις σε μεγαλύτερους κινδύνους.
Μάλιστα, εταιρείες ασφάλειας του Διαδικτύου προσδιορίζουν λογισμικά παρακολούθησης προσωπικών δεδομένων (stalkerwares και spousewares), μέσα από τα οποία είναι πιθανή η παρακολούθηση της ιδιωτικής ζωής ενός ατόμου χωρίς τη γνώση ή τη συναίνεσή του, αποκτώντας πρόσβαση σε προσωπικές πληροφορίες όπως επαφές, αρχεία καταγραφής κλήσεων, φωτογραφίες, βίντεο, sms και τοποθεσία.
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η εκτελεστική γραμματέας της ομάδας GREVIO, Γιοχάνα Νέλες, «τα δεδομένα από διάφορες πηγές υποδεικνύουν αυξανόμενη διαδικτυακή βία και χρήση τεχνολογιών κατά των γυναικών και κοριτσιών», ενώ την ίδια ώρα «η ατιμωρησία είναι περισσότερο ο κανόνας παρά η εξαίρεση». Η κ. Νέλες τονίζει ότι οι τρέχουσες εμπειρίες γυναικών και κοριτσιών δείχνουν ότι γίνονται πολύ λίγα για να λογοδοτήσουν οι δράστες, ενώ, όπως έχει σημειώσει και η επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, η έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με αυτό το θέμα κάνει τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και τη βία κατά των γυναικών να μην λαμβάνονται τόσο σοβαρά υπόψη από τις εθνικές αρχές όσο η βία εκτός διαδικτύου. Επιπλέον, προσθέτει η κ. Νέλες, «οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου και οι δικαστικές αρχές συχνά στερούνται την απαραίτητη τεχνική κατάρτιση για να είναι σε θέση να διερευνήσουν και να διώξουν αποτελεσματικά τέτοια περιστατικά βίας».
Με τον όρο «η ψηφιακή διάσταση της βίας κατά των γυναικών» που εισάγει το Συμβούλιο της Ευρώπης και τις συστάσεις που απευθύνει, εξηγείται πως «η κυβερνο-βία κατά των γυναικών μπορεί να οδηγήσει σε βία εκτός σύνδεσης και ότι μπορεί να επεκτείνει και να ενισχύσει τη βία εκτός διαδικτύου, οπότε παρέχει καθοδήγηση στις χώρες μέλη ως προς τον τρόπο αντιμετώπισής της», όπως αναφέρει η εκτελεστική γραμματέας της ομάδας GREVIO.
Οι συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης περιλαμβάνουν συγκεκριμένες ενέργειες που πρέπει να αναλάβουν οι κυβερνήσεις, όπως την αναθεώρηση της σχετικής νομοθεσίας σύμφωνα με την ψηφιακή διάσταση της βίας κατά των γυναικών, την ανάληψη πρωτοβουλιών για την εξάλειψη των στερεοτύπων και των διακρίσεων γύρω από το φύλο, την προώθηση της ένταξης του ψηφιακού γραμματισμού και της διαδικτυακής ασφάλειας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, την παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και συμβουλευτικής σε όλα τα θύματα και την παροχή κινήτρων στους διαμεσολαβητές του διαδικτύου για τη διασφάλιση της εποπτείας του περιεχομένου. Επίσης, τη δημιουργία συστήματος συλλογής δεδομένων για την ψηφιακή βία κατά των γυναικών και τη συμπερίληψη της ψηφιακής διάστασης της βίας κατά των γυναικών στις εθνικές στρατηγικές και σχέδια δράσης.
Πηγή: ethnos.gr, sansimera.gr
📸Sydney Sims/Unsplash