Τα ταξίδια ως εμπειρία και ως καταναλωτικό προϊόν έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια έντονες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις σχετικά με τη δυναμική της αύξησής τους, την ποικιλία, τη διεθνοποίηση, την εμπλοκή της τεχνολογίας σε αυτά, το κόστος, την ανθεκτικότητα, τη γεωγραφική επέκταση, την εξειδίκευση αλλά και την κοινωνική τους σημασία.
Αποσπάσματα
Η πρόκληση για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου είναι να απαντήσω με αξιοπιστία στα πολλά «γιατί» και τα πολλά «πώς» των ταξιδιών, ιδιαίτερα δε για ποιους λόγους και με ποιους τρόπους τα ταξίδια κατέληξαν να είναι το δημοφιλέστερο πολιτισμικό, καταναλωτικό και κοινωνικό αγαθό στον σύγχρονο κόσμο. Δεν πρόκειται για δοκίμιο ούτε για βιβλίο ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, αλλά ούτε και για κάποιου είδους λεξικό. Είναι μια υβριδική μορφή συγγραφής ώστε να αποτυπωθεί ο κόσμος των ταξιδιών με μια σειρά από κείμενα-ψηφίδες και αφηγήσεις που σχηματίζουν αυτό το υπέροχο, πλούσιο και πολύχρωμο παζλ των ταξιδιωτικών μας εμπειριών.
Υπήρχε ιστορικά και συνεχίζει να υπάρχει και μια ομάδα ταξιδιωτών σταθερά ισχυρή για την οποία η οργάνωση αποτελεί απλώς ένα χαλαρό πλαίσιο. Σε αυτούς μπορεί να συμπεριλάβει κάνεις τουρίστες περιηγητές, τους σύγχρονους backpacker, οι οποίοι ξεκινάνε ένα ταξίδι έχοντας συχνά, και όχι με αυστηρό τρόπο, ένα πλαίσιο οργάνωσης χρόνου, τρόπου και προορισμών το οποίο εσωτερικά και ανάλογα με τις διαθέσεις τους και τις αναζητούμενες εμπειρίες μπορεί να αλλάξει. Ο βαθμός ελευθερίας εδώ ποικίλλει και συνδέεται άμεσα είτε με τα χαρακτηριστικά των ταξιδιωτών αυτών είτε με τη συσσωρευμένη πείρα σε τέτοιου τύπου ταξίδια, που συχνά έχουν μεγάλη διάρκεια και πολλές αλλαγές στον τόπο προορισμού. Και σε αυτή την ομάδα τα οργανωτικά χαρακτηριστικά έχουν επηρεαστεί από τη λειτουργία του διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων, τα οποία διευκολύνουν πολύ και κατά πάσα πιθανότητα διευρύνουν τις επιλογές που έχει ο ταξιδιώτης. Οι επιλογές άρα πλέον είναι πολύ περισσότερες: υπάρχουν οι διάφοροι τύποι οργανωμένων ταξιδιών που προτείνονται από τους tour operator, αλλά και τα αυτόνομα οργανωμένα ταξίδια από τους ίδιους τους καταναλωτές, ενώ και στις δυο περιπτώσεις η πληροφόρηση, οι διευκολύνσεις και οι αξιολογήσεις διαδραματίζουν εντελώς καθοριστικό ρόλο.
Την περίοδο του σύγχρονου τουρισμού, τον ρόλο τους, χωρίς να πάψουν να είναι σημαντικά για την ευρύτερη ομάδα των τουριστών, υποκατέστησαν σε μια πρώτη ιστορικά φάση (1960-1990) τα σε έντυπη μορφή διαφημιστικά φυλλάδια διαφόρων τύπων και ποιοτήτων τα οποία παράγονταν από τουριστικά πρακτορεία tour operator, από ξενοδοχεία και συχνά από προορισμούς. Ο στόχος τους δεν ήταν η παροχή περισσότερο ή λιγότερο αξιόπιστων πληροφοριών στον τουρίστα αλλά η προσέλκυσή του ως πελάτη μέσω των διαφημιστικών μηνυμάτων και μέσω της παροχής πληροφοριών σχετικά με κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών. Αυτή την περίοδο και χωρίς καμιά οικολογική διάσταση στο παραγόμενο τελικό προϊόν, ο καταναλωτής πλέον τουρίστας βομβαρδίζεται κυριολεκτικά από τη δωρεάν παροχή διαφημιστικών φυλλαδίων που λειτουργούν οιονεί ως πομποί διαφημιστικών μηνυμάτων με στόχο την προσέλκυσή του στον ένα ή τον άλλο τουριστικό προορισμό, ξενοδοχείο ή αεροπορική εταιρεία. Η σχετική αυτονομία που διέθετε ο έστω έμπειρος ταξιδιώτης κατά την προηγούμενη και πρώιμη –αναφορικά με την ανάπτυξη του τουρισμού– ιστορικά περίοδο τείνει να χαθεί και οι επιλογές πλέον ετεροκαθορίζονται από αυτό τον τύπο πληροφοριακού υλικού.
Ουσιαστικά γεννιόμαστε ταξιδιώτες, εφόσον δεχτούμε ότι η ίδια η ζωή είναι ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα, προκλητικά και απρόβλεπτα ως προς την έκβαση και τη διάρκειά της ταξίδια. Όταν γεννιόμαστε, μόνο εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν –και όχι από εμάς τους ίδιους βέβαια– για την κινητικότητα, γεωγραφική ή κοινωνική, που θα επιδείξουμε ως ταξιδιώτες της ζωής. Οι ευκαιρίες υπάρχουν και αυξάνονται για μια ζωή εμπειριών και άρα αλλαγών και ταξιδιών, αλλά εξίσου πολλά παραμένουν και τα εμπόδια, κοινωνικά και πολιτισμικά, τα οποία καθηλώνουν πολλούς ανθρώπους στον τόπο ή τη χώρα όπου γεννιούνται και αντίστοιχα μειώνουν τη δυνατότητά τους να αποκτήσουν εμπειρίες και να ταξιδέψουν.Ο καθένας και η καθεμιά από εμάς αποτελεί ένα συμπίλημα επιρροών και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών ως προς τα ταξίδια που έχουμε κάνει (συχνά με παρόμοια χαρακτηριστικά) αλλά και τα ταξίδια τα οποία για διαφορετικούς λόγους πραγματοποιούμε συχνά με προγραμματισμό και στοχοθέτηση, αλλά και πολλές φορές γιατί σηματοδοτούν μια επιστροφή σε τόπο ή χώρο ο οποίος συνδέθηκε με κάποια περίοδο της ζωής μας. Είναι τα εμβληματικά και αξιομνημόνευτα ταξίδια της ζωής μας και έχουν πάντα σχεδόν ένα πολύ προσωπικό αποτύπωμα αναφορικά με τα χαρακτηριστικά τους. Αποτελούν ουσιαστικά τμήμα δομικό και αναπόσπαστο της ιστορίας και πορείας της ζωής μας, ένα είδος ταξιδιωτικής αλλά και συναισθηματικής ταυτότητας.
Αν σε όλα τα παραπάνω προστεθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, τότε τα ταξίδια μπορούν να εκπλήξουν, να συμβάλουν θετικά στη διάθεση και την ψυχολογία των ταξιδιωτών και να γίνουν μια ανεξίτηλα αποτυπωμένη εμπειρία μνήμης και νοσταλγίας.
Στις μέρες μας θεωρούνται αναφαίρετο κοινωνικό δικαίωμα και είναι το πλέον διαδεδομένο και παγκοσμιοποιημένο πολιτισμικό αγαθό των σύγχρονων κοινωνιών.
Ένα βιβλίο λοιπόν για τα ταξίδια της ζωής μας είναι από μόνο του ένα «ταξίδι».
Όπως επισημαίνει ο συγγραφέας στον πρόλογό του, «δεν πρόκειται για δοκίμιο, ούτε για βιβλίο ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, αλλά ούτε και για κάποιου είδους λεξικό. Είναι μια υβριδική μορφή συγγραφής ώστε να αποτυπωθεί ο κόσμος των ταξιδιών με μια σειρά από κείμενα-ψηφίδες και αφηγήσεις που σχηματίζουν αυτό το υπέροχο, πλούσιο και πολύχρωμο παζλ των ταξιδιωτικών μας εμπειριών».
Περιεχόμενα
Πρόλογος
Εισαγωγή
Το ταξίδι: Ένα πολύχρωμο παζλ ταξιδιωτικών εμπειριών!
Οργανωτικές και λειτουργικές διαστάσεις των ταξιδιών
Ταξίδια ζωής
Πολιτισμός, θρησκεία, ιστορία, εκπαίδευση: Παράδοση και νεωτερικότητα
Τα ιδιαίτερα και τα παράδοξα
Περιβάλλον και ύπαιθρος
Πολιτική οικονομία και ανάπτυξη του σύγχρονου τουρισμού
Το ταξίδι ως κοινωνικό δικαίωμα
Lifestyle/well-being: Νέα και παλαιότερα κοινωνικά και καταναλωτικά πρότυπα
Απόσταση, διάρκεια, επανάληψη, σταθερότητα
Τρόποι και τύποι
Η τεχνολογία ως ενδιάμεσος κατασκευής ή κίνητρο ταξιδιών
Κάτι σαν επίλογος…
Βιβλιογραφία
.
ISBN13: 9789605864392
Εκδότης: ΚΡΙΤΙΚΗ
Χρονολογία Έκδοσης: Μάρτιος 2023
Αριθμός σελίδων: 232
Διαστάσεις: 21×14
Ο Πάρις Α. Τσάρτας είναι Καθηγητής Τουριστικής Ανάπτυξης στο Τμήμα Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας της Σχολής Περιβάλλοντος, Γεωγραφίας και Εφαρμοσμένων Οικονομικών του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Διευθυντής του Διεθνούς Μεταπτυχιακού Προγράμματος Cultural Heritage and Sustainable Tourism (TOURHER), το οποίο συνδιοργανώνεται από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης(2017-2020). Έχει διδάξει θέματα σχετικά με την Τουριστική Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (1999-2016) και ως επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια: της Σορβόννης (2015 -σήμερα), Ευρωπαϊκό Κύπρου (2014-2015), Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (2014-2015) στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (2013-2014) καθώς και στο ΑΤΕΙ Αθήνας (2015-2017). Έχει δώσει διαλέξεις σε μεταπτυχιακά προγράμματα για τον Τουρισμό σε Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του Εξωτερικού.
Διετέλεσε Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου (2010-2014), μέλος (2010- 2014) και Πρόεδρος (2014) της Συνόδου των Πρυτάνεων. Πρόεδρος του Συμβουλίου Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΣΑΠΕ, 2014-2015). Διευθυντής του Εργαστηρίου Τουριστικών Ερευνών και Μελετών (ΕΤΕΜ) του Πανεπιστημίου Αιγαίου (2000-2010) και Πρόεδρος στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου (2002-2009). Διευθυντής Προγράμματος Σπουδών (2013 – 2016) και Καθηγητής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στον Τουρισμού του ΕΑΠ (2013 έως σήμερα).
Έχει πλούσιο διεθνώς αναγνωρισμένο επιστημονικό και ερευνητικό έργο σε θέματα τουρισμού και βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, τουριστικής πολιτικής και κοινωνιολογίας του τουρισμού.
Έχει συμμετάσχει ως Ιδρυματικός Υπεύθυνος, ως Επιστημονικός Υπεύθυνος, ως Συντονιστής και ως Ερευνητής σε περισσότερα από εξήντα εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα και μελέτες σε θέματα που σχετίζονται με τον τουρισμό, την τουριστική ανάπτυξη, την οργάνωση τουριστικών φορέων, τη διαχείριση και προβολή τουριστικών προορισμών, την τοπική τουριστική ανάπτυξη, το τουριστικό μάρκετινγκ, την απασχόληση στον τουρισμό και την περιβαλλοντική διαχείριση στον τουρισμό.
Έχει συγγράψει αυτόνομα ή σε συνεργασία περισσότερα από δεκαεννιά βιβλία. Έχει συγγράψει εκπαιδευτικά εγχειρίδια και περισσότερα από εκατό επιστημονικά άρθρα σε διεθνώς αναγνωρισμένα περιοδικά σε θέματα τουρισμού. Πρόσθετα έχει παρουσιάσει και δημοσιεύσει άρθρα σχετικά με την τουριστική ανάπτυξη σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά συνέδρια.
Είναι εκδότης του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού “Tourismos: an International Multidisciplinary Journal of Tourism” και ενεργό μέλος επιστημονικών σωματείων και συλλόγων, κριτής και σύμβουλος σύνταξης σε επιστημονικά περιοδικά του τουρισμού (ATR, JOST, Anatolia, Tourism Today, κα). Επιστημονικός συνεργάτης πολλών θεσμικών φορέων του τουρισμού στην Ελλάδα (ΣΕΤΕ, ΞΕΕ, ΗΑΤΑ, ΗΑPCO, EOT, Υπουργείο Τουρισμού) και στο εξωτερικό (TRC, AIEST).