Πώς οι παραδοσιακές τεχνικές δόμησης συνδυάζονται με την αντιμετώπιση σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων όπως η λειψυδρία στις νησιωτικές κοινότητες;
Σε αυτό το ερώτημα απαντήσαμε βιωματικά μέσα από το τετραήμερο εργαστήριο ξερολιθικών μικροφραγμάτων (1-4 Ιουνίου 2022) που συνδιοργανώσαμε με το Paros Festival στον Καβουροπόταμο Πάρου.
Τα μικροφράγματα αποτελούν μία παραδοσιακή πρακτική διαχείρισης του νερού που χάνεται στο χρόνο, επιτελώντας πολλαπλές λειτουργίες για το περιβάλλον και τον άνθρωπο:
- Μειώνοντας την κλίση της κοίτης του ρέματος, συλλέγονται μικρές ποσότητες νερού για αρδευτικούς σκοπούς.
- Μειώνοντας την ταχύτητα ροής του νερού και συγκρατώντας μέρος αυτού, επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη διείσδυση του στο έδαφος, εμπλουτίζοντας έτσι τον υπόγειο υδροφορέα.
- Σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων συγκρατούν σημαντικές ποσότητες νερού και φερτών υλικών, μειώνοντας έτσι το ρίσκο για πλημμύρες στους οικισμούς που συνήθως βρίσκονται στον παράκτιο χώρο, στις εκβολές των ρεμάτων.
- Αποτελούν εστίες βιοποικιλότητας: οι ρηχοί ταμιευτήρες νερού που δημιουργούνται αποτελούν μικρές οάσεις για τα άνυδρα νησιωτικά οικοσυστήματα, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους ξηρασίας.
Για 4 ημέρες, οι 15 συμμετέχοντες/ουσες εκπαιδεύτηκαν στην παραδοσιακή κατασκευή μικρών λίθινων αναβαθμών κατά μήκος του ρέματος του Καβουροποτάμου, υπό την καθοδήγηση τριών μαστόρων της περιοχής.
Με παράλληλες δραστηριότητες εξερευνήσαμε το φυσικό και πολιτιστικό πλούτο του νησιού: τις απέραντες ξερολιθιές και πεζούλες ενός τυπικού αιγαιακού τοπίου, τις θέσεις εξόρυξης του περίφημου παριανού μαρμάρου από την αρχαιότητα εώς σήμερα, καθώς και ένα παραδοσιακό ασβεστοκάμινο το οποίο δεν ‘κάηκε’ και έκτοτε παραμένει στη θέση του ως μνημείο μιας ιδαίτερης ξερολιθικής κατασκευής και της παραδοσιακής παρασκευής ασβέστη. Το εργαστήριο ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση της δράσης στην τοπική κοινότητα και συζήτηση γύρω από παραδοσιακές και σύγχρονες λύσεις αντιμετώπισης περιβαλλοντικών προκλήσεων.
Το βιωματικό εργαστήριο διοργανώθηκε στο πλαίσιο του έργου: «Λίθινοι αναβαθμοί: Μια πράσινη υποδομή για την αντιμετώπιση της έλλειψης νερού σε μικρά άνυδρα νησιά» που υλοποιείται από το WWF Greece, το ΜedINA (Mediterranean Institute for Nature and Anthropos), το Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας (ΙΝΣΠΕΕ), το Δήμο Πάρου (Municipality of Paros) και τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πάρου (ΔΕΥΑ Πάρου).
Το εργαστήριο είναι ενταγμένο στην πράξη “Πρόγραμμα πολιτιστικών δράσεων για την ενδυνάμωση της σχέσης της τοπικής κοινότητας της Πάρου με το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον” ενταγμένη στο Τοπικό Πρόγραμμα CLLD-LEADER/Ομάδα Τοπικής Δράσης. «Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε.»/ Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης: Η Ευρώπη επενδύει στις αγροτικές περιοχές/Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης Τροφίμων/Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2014-2020/ Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δείτε τη δράση της βραβευμένης ομάδας Το Μπουλούκι ΕΔΩ
.