Η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ανακοινώνει την έναρξη της διαδικασίας εμπλουτισμού του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας για το έτος 2024.
Το έτος 2023 ήταν αφιερωμένο στην επικαιροποίηση στοιχείων του Εθνικού Ευρετηρίου που εγγράφηκαν το 2013, τον πρώτο χρόνο της δημιουργίας του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Επίσης είχαμε την ευκαιρία να εμπλουτίσουμε τα εργαλεία τεκμηρίωσης και διαφύλαξης που προσφέρονται, αφενός με την επικαιροποίηση του προτύπου Δελτίου Στοιχείου και αφετέρου με την καθιέρωση μιας νέας κατηγορίας εγγραφών στο Εθνικό Ευρετήριο, αυτής των Καλών Πρακτικών για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας φιλοδοξεί να αποτελέσει μια έγκυρη εικόνα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως επιτελείται σήμερα στην Ελλάδα. Μέσω του Εθνικού Ευρετηρίου επιδιώκεται να δοθεί ο λόγος στους ίδιους τους φορείς της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (κοινότητες, ομάδες, ακόμα και μεμονωμένα άτομα) προκειμένου να μοιραστούν τη δική τους πολιτισμική εμπειρία με το εγχώριο και διεθνές κοινό, να μιλήσουν για τη συλλογική τους ταυτότητα και να διατυπώσουν προτάσεις για τη μελέτη και κυρίως για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής τους κληρονομιάς.
Στην τρέχουσα Δημόσια Πρόσκληση για πρώτη φορά δίνεται η ευκαιρία να αναδειχθούν στο Εθνικό Ευρετήριο, εκτός από τα ίδια τα στοιχεία Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπως αυτά επιτελούνται από τις κοινότητες φορέων, και Καλές Πρακτικές για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Ο πολιτισμός της ελιάς και του ελαιόλαδου | 2019
Ως Καλή Πρακτική εννοούμε μια συγκροτημένη δέσμη δράσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο ποικίλων πρωτοβουλιών (μπορεί να σχετίζονται με το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα, την εκπαίδευση, τον τουρισμό, τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου κ.ά.), από ποικίλους δρώντες (φυσικά πρόσωπα, ενώσεις προσώπων με ίδια νομική προσωπικότητα, Ο.Τ.Α., εκπαιδευτικούς οργανισμούς κ.ά.) και στο επίκεντρό τους βρίσκεται μία ή και περισσότερες εκφράσεις της ζωντανής κληρονομιάς, της μνήμης και της ταυτότητας των ομάδων που συμμετέχουν σε αυτές. Μια Καλή Πρακτική δεν είναι απαραίτητο να συνδέεται με ένα ορισμένο στοιχείο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, αρκεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών για τη διασφάλιση της μετάδοσης εκφράσεων της ζωντανής κληρονομιάς, ιδίως αυτών που επιτελούνται μόνο προφορικά (παραδόσεις, θρύλοι κ.ά.), ή μεταδίδονται εκτός τυπικής ή μη-τυπικής εκπαίδευσης (τεχνογνωσίες κ.ά.).
Όσοι/ες ενδιαφέρονται να προτείνουν τον εμπλουτισμό του Εθνικού Ευρετηρίου με μια Καλή Πρακτική για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς έχουν πλέον στη διάθεσή τους ένα Δελτίο ειδικά σχεδιασμένο, ώστε να περιγράφεται με επάρκεια η προτεινόμενη καλή πρακτική και η σημασία της για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το αρχείο των Καλών Πρακτικών που θα δημιουργηθεί με τις αντίστοιχες εγγραφές στο Εθνικό Ευρετήριο θα είναι ένα αποθετήριο δράσεων και μεθόδων για τη διαφύλαξη ποικίλων εκφράσεων της ζωντανής κληρονομιάς. Από αυτό, κοινότητες, ομάδες, ή και άτομα θα μπορούν να αντλούν έμπνευση και πρακτικά υποδείγματα που θα ταιριάζουν στο δικό τους στοιχείο της κληρονομιάς για να ενισχύσουν τη μετάδοσή του στις νεότερες γενιές
Το χρονοδιάγραμμα της διαδικασίας εμπλουτισμού του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας έχει ως εξής:
A΄ Στάδιο: Δήλωση Πρόθεσης Υποβολής (8 Φεβρουαρίου έως 29 Φεβρουαρίου 2024)
Η Δήλωση Πρόθεσης Υποβολής αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να γίνει δεκτή, σε επόμενο στάδιο, η υποβολή του Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ή του Δελτίου Καλής Πρακτικής για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η κατάθεση Δήλωσης Πρόθεσης Υποβολής δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, δηλαδή δεν καθίσταται υποχρεωτική η συμπλήρωση και υποβολή του Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ή του Δελτίου Καλής Πρακτικής για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Γ΄ Στάδιο) στη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΔΙΝΕΠΟΚ) εάν αυτό δεν είναι ώριμο ή ολοκληρωμένο.
Οι Δηλώσεις Πρόθεσης Υποβολής, τόσο των στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς όσο και των καλών πρακτικών πρέπει να αποσταλούν εμπρόθεσμα συμπληρωμένες αποκλειστικά στην ηλεκτρονική διεύθυνση: yppoapk2024@gmail.com
Δηλώσεις που αποστέλλονται σε οποιαδήποτε άλλη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου δεν θα λαμβάνονται υπ’ όψιν.
Η Δήλωση Πρόθεσης Υποβολής πρότασης για τον εμπλουτισμό του Εθνικού Ευρετηρίου με Στοιχείο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι διαθέσιμη εδώ.
Η Δήλωση Πρόθεσης Υποβολής πρότασης για τον εμπλουτισμό του Εθνικού Ευρετηρίου με Καλή Πρακτική Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι διαθέσιμη εδώ.
Καλαθοπλεκτική στη Βωλάξ Τήνου | 2019
Β΄ Στάδιο: Δημοσίευση (μέχρι τις 31 Μαρτίου 2024) στο https://ayla.culture.gr όσων Δηλώσεων Πρόθεσης Υποβολής συνάδουν με τις αρχές της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και τις πολιτικές εφαρμογής της στην Ελλάδα.
Το Β΄ Στάδιο της διαδικασίας εμπλουτισμού αποσκοπεί:
- Να ενημερωθούν οι συντάκτες/-τριες που υπέβαλαν Δηλώσεις Πρόθεσης Υποβολής για τις προτάσεις που προκρίνονται στο Β΄ Στάδιο. Οι συντάκτες/-τριες των δηλώσεων πρόθεσης υποβολής που δεν συνάδουν με τις αρχές της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003), θα λάβουν τεκμηριωμένη απάντηση στην πρόταση που υπέβαλαν με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
- Να ενημερωθούν τα μέλη των κοινοτήτων-φορέων και η κοινή γνώμη για τις προτάσεις εμπλουτισμού του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας που κατατέθηκαν κατά το Α’ στάδιο της Δημόσιας Πρόσκλησης του τρέχοντος έτους 2024. Κάθε ενδιαφερόμενος/-η φορέας του στοιχείου μπορεί να έρθει σε επαφή με τους/τις συντάκτες/-τριες των δηλώσεων πρόθεσης υποβολής και, εάν αυτό είναι επιθυμητό από όλους, να συνεισφέρει στη σύνταξη του Δελτίου. Επισημαίνεται ότι η αποδοχή της δήλωσης πρόθεσης υποβολής δεν συνιστά εγγραφή του στοιχείου ή της καλής πρακτικής στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Αυτή προκύπτει μόνον μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας που περιγράφεται αμέσως παρακάτω, στο Γ’ Στάδιο.
Γ’ Στάδιο: Συμπλήρωση και Υποβολή στη ΔΙΝΕΠΟΚ Δελτίου Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ή Δελτίου Καλής Πρακτικής Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Εφόσον η κοινότητα φορέων έχει, κατά την κρίση της, ολοκληρώσει στο εσωτερικό της τη διαβούλευση που απαιτείται, πρέπει μέχρι τις 31 Μαΐου 2024 να αποστείλει το συμπληρωμένο Δελτίο Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στη ΔΙΝΕΠΟΚ.
Η ίδια προθεσμία τίθεται και για την υποβολή του συμπληρωμένου Δελτίου Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το Δελτίο Στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι διαθέσιμο εδώ.
Αναλυτικές οδηγίες για τη συμπλήρωσή του μπορείτε να βρείτε εδώ.
Το Δελτίο Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι διαθέσιμο εδώ.
Αναλυτικές οδηγίες για τη συμπλήρωσή του μπορείτε να βρείτε εδώ.
Κεραμική παράδοση Σίφνου | 2021
Η προσεκτική ανάγνωση και κατανόηση των αναλυτικών οδηγιών συμπλήρωσης των Δελτίων είναι πολύ σημαντική για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δίνει το Δελτίο στους συντάκτες να διατυπώσουν με ακρίβεια και επάρκεια τις σκέψεις τους.
Η Υπηρεσία θα εξετάζει μόνο τα Δελτία που υποβλήθηκαν μέσα στο ορισμένο διάστημα. Αν το συμπληρωμένο Δελτίο δεν υποβληθεί στο ορισμένο χρονικό διάστημα, τότε η εξέτασή του μετατίθεται για την επόμενη χρονιά.
Μετά την υποβολή του Δελτίου, οι αρμόδιοι υπάλληλοι της Διεύθυνσης συνεργάζονται με τους/τις συντάκτες/-ριες για τη βελτίωσή του, όταν κάτι τέτοιο κρίνεται σκόπιμο. Όταν, σε συνεννόηση με τους/τις συντάκτες/τριες του Δελτίου, κριθεί ότι αυτό ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές που διέπουν το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, τότε το Δελτίο και το λοιπό συνοδευτικό τεκμηριωτικό υλικό τίθεται υπ’ όψιν των μελών της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά. Έπειτα από τη σχετική γνωμοδότηση της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής, το στοιχείο ή η Καλή Πρακτική είτε εγγράφεται με Υπουργική Απόφαση στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας είτε η εγγραφή του, με τη μορφή που υποβλήθηκε το συγκεκριμένο Δελτίο, απορρίπτεται. Σε κάθε περίπτωση, οι συντάκτες του Δελτίου ενημερώνονται εγγράφως.
Η εγγραφή ενός στοιχείου ή Καλής Πρακτικής στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας είναι μία από τις πολλές και ποικίλες δράσεις που μπορεί να συμβάλουν στη μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Γι’ αυτό σε καμία περίπτωση η εγγραφή ενός στοιχείου ή Καλής Πρακτικής στο Εθνικό Ευρετήριο ΑΠΚ δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως αυτοσκοπός. (δείτε επίσης: Συχνές ερωτήσεις: https://ayla.culture.gr/faq/).
Για απορίες ή/και περαιτέρω διευκρινίσεις παρακαλούμε μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αποστέλλοντας μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο: yppoapk2024@gmail.com
Πηγή/Φωτογραφίες: Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδας
Φωτογραφία εξωφύλλου: 2015, η Τηνιακή Μαρμαροτεχνία εγγράφεται στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.