Δύο εξαιρετικής σημασίας εκδηλώσεις, έχουν προγραμματιστεί για το τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου του 2024, από τον Δήμο Άνδρου και την ΚΔΕΠΠΑ Μυκόνου σε συνεργασία με την επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Αρχαίων Ακτογραμμών – AKTES, με θέμα τη «Κλιματική αλλαγή και τα σενάρια πρόβλεψης πλημμύρας έως το έτος 2100: αλλαγές στο παράκτιο τοπίο της Άνδρου και Μυκόνου λόγω της ανόδου του επιπέδου της θάλασσας από την αρχαιότητα έως σήμερα».
Με αφορμή τις συγκεκριμένες εκδηλώσεις ο Νίκος Μουρτζάς, Δρ Γεωλογίας και ιδρυτικό μέλος της επιστημονικής εταιρείας ΑΚΤΕS, μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” και απάντησε σε κάποιες κρίσιμες ερωτήσεις σε σχέση με το μέλλον των ακτών στις Κυκλάδες και πόσο επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή.
Αποτελεί απειλή η κλιματική αλλαγή και συγκεκριμένα η άνοδος της στάθμης της θάλασσας;
Η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα που, δυστυχώς, βιώνουμε καθημερινά όλοι μας. Μία από τις κύριες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι αναντίρρητα η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, παράλληλα με την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Τα πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού μιλούν μόνα τους: τα τελευταία εννέα χρόνια (2015-2023) θα είναι τα θερμότερα χρόνια που έχουν ποτέ καταγραφεί. Η παγκόσμια μέση θερμοκρασία το 2023 ήταν περίπου +1.40±0.12°C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1850-1900, δηλαδή της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης κατά την οποία έγινε ευρεία υιοθέτηση τεχνολογικών συστημάτων. Επιπλέον, το 2023 είναι η θερμότερη χρονιά για το διάστημα παρατήρησης 174 ετών, ξεπερνώντας και τις δύο προηγούμενες θερμότερες χρονιές 2016 και 2020. Οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν καταστροφικές συνέπειες σε πολλές περιοχές του πλανήτη, όπως μεγα-πυρκαγιές, ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες, με σοβαρές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, όπως απώλειες ζωών, καταστροφές υποδομών, επισιτιστική κρίση, μετακινήσεις πληθυσμών.
Παράλληλα με την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, η μέση στάθμη της θάλασσας έφθασε το 2023 στο υψηλότερό της σημείο από το 1993 και μετά, αφότου υπάρχει δορυφορική καταγραφή, αντανακλώντας τη συνεχιζόμενη υπερθέρμανση των ωκεανών καθώς και το λιώσιμο των παγετώνων και των φύλλων πάγου. Ο ρυθμός, μάλιστα, ανόδου της θαλάσσιας στάθμης είναι επιταχυνόμενος. Κατά τα τελευταία δέκα χρόνια (2013–2022) είναι υπερδιπλάσιος του αντίστοιχου ρυθμού της δεκαετίας 1993–2002. Έτσι, η απειλή για τις παράκτιες πεδινές περιοχές του πλανήτη είναι μπροστά μας. Και οι συνέπειες που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε στα επόμενα χρόνια θα είναι σοβαρές: θαλάσσια επίκλυση, υποχώρηση της ακτογραμμής, απώλεια γης, δυσλειτουργία έως και κατάργηση λιμενικών και τουριστικών εγκαταστάσεων και έργων υποδομής. Παράκτιοι αρχαιολογικοί χώροι θα χαθούν κάτω από τη θάλασσα. Σήμερα, είμαστε σε θέση να εφαρμόσουμε κλιματικά σενάρια και να προβλέψουμε σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο με χρονικό ορίζοντα έως το 2100, τις παράκτιες περιοχές που θα κατακλυσθούν. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτή η πρόβλεψη είναι καθοριστική για το μελλοντικό σχεδιασμό παράκτιων έργων υποδομής και τη λήψη μέτρων πολιτικής προστασίας.
Έχουν γίνει σχετικές προβλέψεις και για τις ακτές των Κυκλάδων;
Αυτό το αντικείμενο μελετά τώρα η Εταιρεία Μελέτης Αρχαίων Ακτογραμμών – AKTES, με σκοπό να καταρτίσει τα πλημμυρικά σενάρια έως το 2100 λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας με πιλοτική εφαρμογή στα νησιά της Άνδρου, Μυκόνου και Δήλου.
Η έρευνα υλοποιείται με δωρεά από το Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου στο πλαίσιο του προγράμματος «Σημεία Στήριξης» που συγχρηματοδοτούν 10 κοινωφελείς οργανισμοί. Ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023 και θα ολοκληρωθεί το Μάρτιο του 2024, με τη διάχυση των αποτελεσμάτων στις τοπικές κοινωνίες Μυκόνου και Άνδρου μέσω των εκδηλώσεων που συνδιοργανώνουμε με το Δήμο Άνδρου και τη ΔΕΚΠΠΑ Μυκόνου. Στο πλαίσιο της δράσης, συλλέγονται ακριβή χωροπληροφορικά δεδομένα σε επιλεγμένες παράκτιες υψομετρικά χαμηλές περιοχές, εντατικά οικονομικά και τουριστικά εκμεταλλευόμενες.
Διαβάστε τη συνέχεια στην Κοινή Γνώμη πατώντας ΕΔΩ
📸Chloé Chavanon/Unsplash