Εναλλακτικές επιλογές ανάλογα με τις προτιμήσεις, το προφίλ της κατανάλωσης και το ρίσκο που είναι διατεθειμένος να αναλάβει ο καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας εξασφαλίζει το νέο πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς που θέσπισε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τα χρωματιστά τιμολόγια ρεύματος, τα οποία τίθενται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2024.
Κάθε επιλογή συγκεντρώνει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, που συνδέονται κυρίως με το μέγεθος του ρίσκου: Μικρότερο ρίσκο, σημαίνει σχετικά υψηλότερες τιμές. Το θετικό ωστόσο για όποια επιλογή και αν κάνουν οι καταναλωτές είναι ότι η μετάβαση στο νέο πλαίσιο γίνεται σε περίοδο που οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας υποχωρούν. Ενδεικτικά η μέση τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στο ελληνικό χρηματιστήριο το Δεκέμβριο κυμαίνεται κοντά στα 102 ευρώ ανά μεγαβατώρα, έναντι 110 το καλοκαίρι και 190 στην αρχή του 2023 ενώ το 2022 στην κορύφωση της κρίσης είχε ξεπεράσει τα 430 ευρώ. Έτσι, εκτιμήσεις της αγοράς αναφέρουν ότι το «πράσινο» τιμολόγιο μπορεί να εκκινήσει το 2024 χαμηλότερα και από τα 14 λεπτά ανά κιλοβάτώρα.
Το τιμολόγιο ρεύματος που φαίνεται να επιλέγουν οι περισσότεροι
Όπως ανέφεραν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, παράγοντες της ενεργειακής αγοράς η επάρκεια εφοδιασμού και τα μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου στις αποθήκες της Ευρώπης σε συνδυασμό με τον ήπιο έως τώρα χειμώνα προδιαγράφουν περαιτέρω μείωση των τιμών χωρίς ωστόσο να μπορεί ποτέ να αποκλειστεί κάποια αιτία που θα οδηγούσε σε άνοδο.
Η μετάβαση από το ένα τιμολόγιο στο άλλο όπως και η αλλαγή προμηθευτή είναι ελεύθερη, χωρίς αποζημίωση για τον προμηθευτή εκτός από όσους έχουν συμβάσεις σταθερής τιμής (μπλε τιμολόγιο) η αποχώρηση από τις οποίες γίνεται με την καταβολή αποζημίωσης για πρόωρη λήξη της σύμβασης.
Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι η πλειονότητα των καταναλωτών θα περάσει στο πράσινο τιμολόγιο (αν και διακρίνεται αυξημένο ενδιαφέρον και για το μπλε τιμολόγιο σταθερής χρέωσης) και πολλοί θα επανεκτιμήσουν τη στάση τους στις αρχές του έτους έχοντας την πλήρη εικόνα των τιμολογίων που θα ανακοινώσουν οι προμηθευτές.
Τι ισχύει με τα χρωματιστά τιμολόγια ρεύματος
- Πράσινα τιμολόγια, που θεσπίστηκαν από το υπουργείο προκειμένου να προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση στο νέο πλαίσιο και στα οποία θα μεταπέσουν το σύνολο των καταναλωτών (εκτός αν δηλώσουν διαφορετική επιλογή στον προμηθευτή τους). Οι χρεώσεις του πράσινου τιμολογίου θα ανακοινώνονται από κάθε προμηθευτή την 1η του μήνα και θα είναι και εύκολα και άμεσα συγκρίσιμες μεταξύ τους. Οι ανακοινώσεις των προμηθευτών για τις τιμές με τις οποίες θα κάνει πρεμιέρα το “πράσινο” τιμολόγιο σύμφωνα με το νόμο πρέπει να γίνουν την Πρωτοχρονιά. Δεν αποκλείεται όμως όπως διευκρίνιζαν πηγές του υπουργείου λόγω της αργίας αλλά και του γεγονότος ότι το σύστημα εφαρμόζεται για πρώτη φορά ορισμένοι πάροχοι να ανακοινώσουν τις τιμές έως τις 2-3 Ιανουαρίου.
- Μπλε τιμολόγια, με σταθερή τιμή χρέωσης της κιλοβατώρας για όλη τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης (π.χ. ένα χρόνο). Το βασικό πλεονέκτημα του μπλε τιμολογίου είναι ότι ο καταναλωτής προστατεύεται από πιθανή άνοδο των τιμών. Από την άλλη αν οι τιμές υποχωρήσουν, ο καταναλωτής δεν θα επωφεληθεί καθώς η χρέωση του μπλε τιμολογίου θα παραμείνει ίδια. Τις τελευταίες εβδομάδες αναπτύχθηκε ανταγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών στα σταθερά τιμολόγια, με προσφορές που ξεκινούν κάτω και από τα 15 σεντς ανά κιλοβατώρα.
- Κίτρινα τιμολόγια τα οποία είναι κυμαινόμενα και ακολουθούν τη διακύμανση των τιμών στη διεθνή και ελληνική αγορά. Οι χρεώσεις ανακοινώνονται είτε εκ των προτέρων (στην αρχή του μήνα κατανάλωσης) είτε εκ των υστέρων. Οι καταναλωτές που θα τα επιλέξουν, θα έχουν όφελος αν συνεχιστεί η πτωτική πορεία των τιμών ή αντίστροφα θα επιβαρυνθούν αν οι τιμές ανέβουν.
- Πορτοκαλί τιμολόγια με διαφορετικές χρεώσεις ανά χρονική ζώνη τα οποία απευθύνονται σε όσους έχουν έξυπνο μετρητή.
Σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΙ ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Θ. Σκυλακάκης αναφερόμενος στις κατηγορίες των τιμολογίων, σημείωσε πως στο «πράσινο» η τιμή θα κυμανθεί σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του Νοεμβρίου και του Οκτωβρίου, που ήταν σε ισχύ οι οριζόντιες επιδοτήσεις.
«Το πράσινο είναι ένα τιμολόγιο στο οποίο μεταπίπτουν, αυτομάτως, όλοι οι καταναλωτές, αν δεν κάνουν κάποια επιλογή. Τις τιμές θα τις δούμε στις 2.1.2024. Θα τις ανακοινώσει η ΡΑΑΕΥ, αλλά η εικόνα που έχουμε είναι ότι θα εξελιχθεί το πράσινο με τιμές ακόμα και κάτω από 14 σεντς η κιλοβατώρα για τον Ιανουάριο από κάποιους παρόχους», επισήμανε ο Υπουργός, προσθέτοντας πως «και τα μπλε (σ.σ. σταθερά), τιμολόγια είναι πολύ ανταγωνιστικά, ακόμη και κάτω από 15 σεντς από έναν πάροχο».
Στη συνέχεια, παρέθεσε μερικές από τις βασικές διαφορές των τιμολογίων: «Το πράσινο είναι ένα κυμαινόμενο τιμολόγιο, στο οποίο, όμως ξέρεις την τιμή την 1η ημέρα του μήνα. Στο μπλε ξέρεις την τιμή για έξι μήνες ή για ένα χρόνο από την αρχή που κάνεις το συμβόλαιο και το κίτρινο τιμολόγιο, είναι κυμαινόμενο εκ των υστέρων, βλέπεις την τιμή μετά το τέλος του μήνα, αφού έχεις καταναλώσει. Στο κίτρινο τιμολόγιο δεν πληρώνεις το κόστος της αντιστάθμισης του κινδύνου, δηλαδή τον κίνδυνο αν θα διαμορφωθεί η τιμή σε υψηλά ή χαμηλά επίπεδα τον αναλαμβάνει ο καταναλωτής. Που σημαίνει ότι μπορεί να είναι ένα πολύ ανταγωνιστικό τιμολόγιο» δήλωσε ο κ. Σκυλακάκης, τονίζοντας πως: «Η ουσία δεν είναι τί χρώματα θα διαλέξει ο καταναλωτής. Η ουσία είναι σε όλα τα χρώματα να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός. Και αυτό πετυχαίνουμε».
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας σημείωσε πως για ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, άνω του 40%, οι επιδοτήσεις θα συνεχιστούν. Γεγονός, που σημαίνει ότι οι τιμές των τιμολογίων τους θα είναι ακόμη πιο χαμηλές από αυτές που προσφέρουν οι πάροχοι και θα διαμορφωθούν σε προ κρίσεως επίπεδα. Ο λόγος για τους δικαιούχους Κοινωνικών Οικιακών Τιμολογίων (ΚΟΤ Α και Β), αλλά και για τους δικαιούχους της νέας κατηγορίας Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ Γ) ηλεκτρικής ενέργειας για πολύτεκνες οικογένειες (αναμένεται να ωφεληθούν, για πρώτη φορά, 30.000 πολύτεκνες οικογένειες). Καλύτερες τιμές θα δουν, επίσης, οι δικαιούχοι της έκτακτης ενίσχυσης θέρμανσης με ηλεκτρισμό, η οποία αφορά στο χρονικό διάστημα 1.1.2024 έως 31.3.2024. Μάλιστα οι εν λόγω επιδοτήσεις αφορούν όλες τις κατηγορίες τιμολογίων και στα τέσσερα χρώματα δηλαδή, όπως διευκρίνισε ο κ. Σκυλακάκης.
Τέλος, αναφέρθηκε στην συνθετότητα της αγοράς ενέργειας και στην πρωτοβουλία της κυβέρνησης να βάλει μία τάξη: «Είχαμε 130 διαφορετικά τιμολόγια. Αυτά -κατά βάση- ο καταναλωτής δεν τα παρακολουθούσε, οπότε δεν τον απασχολούσε. Η συνθετότητα υπήρχε, απλώς δεν την κοιτάζαμε. Τώρα είπαμε ότι αυτά τα 130 τιμολόγια τα ομαδοποιούμε σε 3+1 κατηγορίες… Τα βάζουμε σε μεγάλες κατηγορίες και εκπαιδεύουμε τον κόσμο και αυτή η εκπαίδευση έχει πάντα ένα κόστος στην πρώτη φάση, αλλά έχει το πλεονέκτημα ότι όταν μάθει ο καταναλωτής πως λειτουργεί το σύστημα, θα διαφυλάξει ο ίδιος τα συμφέροντά του».
Με πληροφορείς από ieidiseis.gr