Το video γυρίστηκε εντός του χώρου εργασίας του Euractiv, και καυτηριάζει το πώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη παρακολουθεί τους δημοσιογράφους ενώ κάνουν τη δουλειά τους. Μπορεί ο Γενικός Γραμματέας του υπ. Δικαιοσύνης Και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να αναρωτήθηκε, αν οι υποκλοπές και οι παρακολουθήσεις αποτελούν σκάνδαλο επειδή το λέει ο Τύπος, αλλά αυτό είναι μια ειρωνεία που ευδοκιμεί από θεσμικά χείλη κυρίως στη χώρα μας, που απαξιώνει το έργο των πραγματικών δημοσιογράφων και εξυμνεί το έργο εκείνων που συντάσσονται μαζί της με το αζημίωτο (βλ. Λίστα Πέτσα).
Γράφει λοιπόν το Euractiv με αφορμή την συνεδρίαση της PEGA την Πέμπτη που μας πέρασε:
Έλληνες αξιωματούχοι προέβαλαν λόγους εθνικής ασφάλειας κατά τη διάρκεια ακρόασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Πέμπτη (8 Σεπτεμβρίου) για να αποκρούσουν δυσάρεστες ερωτήσεις σχετικά με το γιατί δημοσιογράφοι και πολιτικοί της αντιπολίτευσης είχαν στοχοποιηθεί με λογισμικό παρακολούθησης.
Η επιτροπή του Κοινοβουλίου που ερευνά τη χρήση των τεχνολογιών επιτήρησης (PEGA) εστίασε στην Ελλάδα, μετά τις αποκαλύψεις για κατασκοπεία με στόχο τον ευρωβουλευτή Νίκο Ανδρουλάκη και ερευνητές δημοσιογράφους.
«Η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου το 2021, ένας και μόνο εισαγγελέας που είναι υπεύθυνος για την εθνική υπηρεσία πληροφοριών, υπέγραψε μέσα σε ένα χρόνο 15.975 αποφάσεις για την υποκλοπή ανθρώπων για λόγους εθνικής ασφάλειας», δήλωσε στην ακρόαση ο Θανάσης Κουκάκης, ένας από τους δημοσιογράφους που βρέθηκαν στο στόχαστρο των παρακολουθήσεων.
Ερωτηθείς για τους λόγους που οδήγησαν στην υποκλοπή του Ανδρουλάκη κατά τη διάρκεια της ακρόασης, οι εκπρόσωποι των ελληνικών αρχών απέκρουσαν τις ερωτήσεις για λόγους «εμπιστευτικότητας» και «εθνικής ασφάλειας».
Η κυβερνώσα δεξιά κυβέρνηση και η εθνική υπηρεσία πληροφοριών έχουν εμπλακεί στο σκάνδαλο που έχει συγκλονίσει τη χώρα, με την υπόθεση του Ανδρουλάκη, αρχηγού του κεντροαριστερού κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ΠΑΣΟΚ και μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να προσελκύει ιδιαίτερη προσοχή.
Ο ίδιος ο Ανδρουλάκης δεν προσκλήθηκε ως μέλος του πάνελ μετά από πολιτικές εντάσεις, όπως είχε αναφέρει προηγουμένως η EURACTIV. Ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ θα μιλήσει στο Κοινοβούλιο στις 6 Οκτωβρίου μαζί με άλλους ευρωβουλευτές που στοχοποιήθηκαν από το λογισμικό υποκλοπών.
Παρακολούθηση δημοσιογράφων
Οι στοχοποιημένοι δημοσιογράφοι, Σταύρος Μαλιχούδης και Θανάσης Κουκάκης, εργάζονταν σε ρεπορτάζ για θέματα διαφθοράς και προσφυγικού, ενώ βρίσκονταν υπό παρακολούθηση.
Ενώ ο Μαλιχούδης προσκόμισε γραπτά στοιχεία ότι οι εθνικές υπηρεσίες πληροφοριών ενδιαφέρονταν για το δημοσιογραφικό του έργο και τις πηγές του, οι λόγοι για τους οποίους τα τηλέφωνά τους παρακολουθήθηκαν παραμένουν καλυμμένοι κάτω από την ασπίδα της «εθνικής ασφάλειας».
Όταν ένας δημοσιογράφος ή ένας πολιτικός παρακολουθείται, εκτίθενται και όλες οι πηγές και οι επαφές του, οι οποίες μπορεί να είναι πιο ευάλωτες.
Ειδικά για τα επαγγέλματα αυτά, αλλά και για τους δικηγόρους ή τις ΜΚΟ, είναι ζωτικής σημασίας να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους με ασφάλεια, τόνισε η Sophie in t’Veld, εισηγήτρια της επιτροπής PEGA. «Είναι απαραίτητο για τη δημοκρατία», πρόσθεσε η in t’Veld.
Οι υποθέσεις αυτές αναδεικνύουν ακόμη περισσότερο τη δεινή κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα. «Το γεγονός ότι η χώρα μου βρίσκεται τόσο χαμηλά στους καταλόγους της ελευθερίας του Τύπου δεν είναι τυχαίο», δήλωσε ο Κουκάκης.
Υποτιθέμενη σύγκρουση συμφερόντων
Το 2019, ως μία από τις πρώτες του κινήσεις μετά την εκλογή του, ο συντηρητικός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών της Ελλάδας (ΕΥΠ) υπόλογη απευθείας στον ίδιο.
Παρόλα αυτά, σύμφωνα με την κυβέρνηση, ο Μητσοτάκης δεν γνώριζε για τη στοχοποίηση του Ανδρουλάκη από τις μυστικές υπηρεσίες Ο Μητσοτάκης τόνισε πάντως ότι οι υποκλοπές ήταν «νόμιμες».
Λίγο μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου, παραιτήθηκαν δύο κορυφαίοι αξιωματούχοι, ο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών, Παναγιώτης Κοντολέων, και ο Γενικός Γραμματέας του πρωθυπουργού και ανιψιός του, Γρηγόρης Δημητριάδης.
Ωστόσο, οι εκπρόσωποι των ελληνικών αρχών επανέλαβαν στην ακρόαση της Πέμπτης ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν αγόρασε ποτέ κατασκοπευτικό λογισμικό Predator.
Τον Μάιο του 2021, η ελληνική κυβέρνηση άλλαξε έναν νόμο που ίσχυε για 27 χρόνια, ώστε η αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων να μην μπορεί να πει σε κάποιον αν έχει τεθεί σε παρακολούθηση ή από ποιον. Και πάλι επικαλούνται λόγους εθνικής ασφάλειας για να δικαιολογήσουν την κίνηση αυτή.
«Οι υποκλοπές στην Ελλάδα έχουν ελάχιστη σχέση με την εθνική ασφάλεια και μέχρι ενός βαθμού εκτελούνται από μια μικρή ομάδα που έχει κάποια κοινά συμφέροντα και εξυπηρετούν αυτά τα συμφέροντα», κατέληξε ο δημοσιογράφος Κουκάκης.
Το επόμενο βήμα της έρευνας
Η νομοθέτης In’ t Veld δήλωσε ότι «ο μόνος τρόπος για να βρούμε ίχνη για το ποιος διέταξε τη χρήση του predator είναι να μπούμε στα γραφεία της Intellexa και να κατασχέσουμε όλο το υλικό, τους υπολογιστές τους, τους servers». Τόνισε όμως ότι «αυτό δεν έχει γίνει».
Η Intellexa είναι η εταιρεία που διανέμει το κατασκοπευτικό λογισμικό Predator που χρησιμοποιήθηκε κατά των Κουκάκη και Ανδρουλάκη στην Ελλάδα.
Η ελληνική κοινοβουλευτική έρευνα για το σκάνδαλο συγκλήθηκε για πρώτη φορά την Τετάρτη. Ωστόσο, οι περισσότεροι βουλευτές αποφάσισαν ότι όλες οι συνεδριάσεις της έρευνας θα διεξαχθούν κεκλεισμένων των θυρών και θα παραμείνουν εμπιστευτικές.
Στο μεταξύ, ο Πάνος Αλεξανδρής, γενικός γραμματέας Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Δικαιοσύνης, υποβάθμισε τις αποκαλύψεις.
«Γιατί πρόκειται για σκάνδαλο; Επειδή εκφράζεται τόσο έντονα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης; Επειδή κάποιοι το πιστεύουν έτσι;», είπε χαρακτηριστικά.
Αντίθετα, ο κ. Αλεξανδρής δήλωσε στην ακρόαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι θα πρέπει πρώτα να δει το έργο των «ανεξάρτητων θεσμών», πριν αποφασίσει αν υπάρχει πρόβλημα, και στη συνέχεια θα αναληφθεί ποινική δράση από τη δικαιοσύνη.
Διαγραμμένα αρχεία;
Η επιτροπή PEGA ρώτησε επίσης για αναφορές σχετικά με φακέλους των εθνικών υπηρεσιών πληροφοριών για άτομα που παρακολουθούνται και καταστρέφονται παράνομα.
Το ελληνικό μέσο ενημέρωσης Τα Νέα ανέφερε την Πέμπτη ότι τα αρχεία τόσο του Νίκου Ανδρουλάκη όσο και του Θανάση Κουκάκη από τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες έχουν καταστραφεί, επικαλούμενο επίσημες πληροφορίες από την Ελληνική Αρχή για την Ασφάλεια των Επικοινωνιών και την Προστασία του Απορρήτου (ΑΔΑΕ).
Παρόλο που τα αρχεία θα έπρεπε να έχουν αποθηκευτεί για δύο χρόνια σύμφωνα με τις νομικές διατάξεις, τα δεδομένα «δεν αποθηκεύτηκαν για τεχνικούς λόγους» μετά την αλλαγή των συστημάτων υποκλοπής, αναφέρει το δημοσίευμα.
Ο Χρήστος Ράμμος, πρόεδρος της ΑΔΑΕ, αρνήθηκε σθεναρά ότι η καταστροφή αυτή είχε γίνει, κατά τη διάρκεια της ακρόασης στις Βρυξέλλες.
Ο διασυρμός της χώρας από την ίδια της την κυβέρνηση που κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να παραμείνει στην εξουσία είναι γεγονός και το σκάνδαλο των υποκλοπών πλήττει τα θεμέλια του πολιτεύματος της χώρας.
Η πραγματικότητα στο εσωτερικό είναι σκληρή για το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών που βιώνει απανωτές κρίσεις και σκάνδαλα χωρίς να έχει επέλθει ούτε σταθερότητα, ούτε σκάνδαλα. Και δεν χρειάζεται αποκλειστικά ο Τύπος για να αποκαλυφθεί αυτή η πραγματικότητα. Αρκεί να μπορέσει κάποιος να δει, χωρίς παρωπίδες γύρω του και θα καταλάβει ποιο είναι το βιοτικό του επίπεδο και πόσο αυτό έχει υποβαθμιστεί.
Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που επιμένουν να παρακολουθούν τις…”διαφημίσεις” και όχι το σήριαλ που εξελίσσεται. Κι αν δεν αλλάξει δραματικά κάτι προς το καλύτερο -μέσα στην παγκόσμια συγκυρία που τελειώνει τον κόσμο όπως τον ξέραμε- το σήριαλ εξελίσσεται προσομοιάζοντας στο “Ρέκβιεμ για ένα Όνειρο”. Και η απορία είναι αν, αυτό το “όνειρο” που θα θρηνήσουμε, ήταν τελικά δικό μας.
Με πληροφορίες από Tik Tok και Euractiv