Το Media Freedom Rapid Response (MFRR) δημοσιεύει την έκθεση «Έλεγχος του μηνύματος: Προκλήσεις για το ανεξάρτητο ρεπορτάζ στην Ελλάδα», στην οποία περιγράφονται αναλυτικά τα ευρήματα και οι συστάσεις της διαδικτυακής διερευνητικής αποστολής του στην Ελλάδα.
Η αποστολή, που περιελάμβανε συνεντεύξεις με περισσότερους από τριάντα εμπλεκόμενους, υλοποιήθηκε από το MFRR μαζί με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα τον Δεκέμβριο του 2021.
Οι οργανώσεις-εταίροι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι προκλήσεις για την ανεξαρτησία των Μέσων ενημέρωσης και την ασφάλεια των δημοσιογράφων είναι συστημικές στη χώρα. Αν και τα προβλήματα δεν είναι μοναδικά, η έντασή τους είναι εξαιρετικά προβληματική και τη διαφοροποιούν από τις περισσότερες άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ.
Το αποτέλεσμα της έρευνας είναι ότι οι ειδήσεις που είναι άβολες ή μη κολακευτικές για την κυβέρνηση, οι ειδήσεις που περιλαμβάνουν αναφορές για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν αναφέρονται σε πολλά μέσα. Αυτό δημιουργεί σημαντικό εμπόδιο για την πρόσβαση του κοινού στην πληροφόρηση και, κατά συνέπεια, την συμμετοχή του στη δημοκρατική διαδικασία.
Αυτή η κατάσταση έχει διαμορφωθεί μετά από μια δεκαετία και πλέον σοβαρής οικονομικής και πολιτικής κρίσης, η οποία έχει επηρεάσει αρνητικά τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αντιληπτή η δημοσιογραφία. Ταυτόχρονα, σημειώθηκε επιδείνωση της ελευθερίας του Τύπου μετά την εκλογική νίκη της Νέας Δημοκρατίας το 2019, η οποία «έχει εμμονή με τον έλεγχο του μηνύματος» και την ελαχιστοποίηση των επικριτικών και αντίθετων φωνών, όπως ακούσαμε ξανά και ξανά κατά τη διάρκεια της διερευνητικής αποστολής.
Η δολοφονία του αστυνομικού συντάκτη Γιώργου Καραϊβάζ είναι ένα αρνητικό σημείο για την ελευθερία των Μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα και συγκέντρωσε τη διεθνή προσοχή στα σημαντικά προβλήματα που αφορούν στην ασφάλεια των δημοσιογράφων. Η πρόοδος της έρευνας φαίνεται αργή και στερείται στοιχειώδους διαφάνειας, κάτι που οδηγεί σε δυσπιστία σχετικά με την ικανότητα ή την προθυμία των αρχών να προστατεύσουν τη δημοσιογραφική κοινότητα.
Η μεταναστευτική πολιτική, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται κατά την εφαρμογή της, συμπεριλαμβανομένων των απωθήσεων και η ανθρωπιστική κρίση που έχει δημιουργήσει το προσφυγικό ρεύμα, είναι εξαιρετικά ευαίσθητα θέματα για την κυβέρνηση. Η αναφορά για αυτά τα θέματα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, καθώς οι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν εμπόδια, όπως αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση, περιορισμό πρόσβασης σε εστίες μετανάστευσης, παρακολούθηση και παρενόχληση.
Το ρεπορτάζ για τις διαμαρτυρίες είναι ένας άλλος ιδιαίτερα προβληματικός τομέας της δημοσιογραφικής πρακτικής στην Ελλάδα. Οι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν επιθετικότητα και παρενόχληση από τις αρχές επιβολής του νόμου αλλά και από τους διαδηλωτές. Υπάρχει έλλειψη πολιτικής βούλησης για να διασφαλιστεί ότι οι δημοσιογράφοι μπορούν να κάνουν ρεπορτάζ με ασφάλεια, κάτι που μεταφράζεται σε έλλειψη επαρκούς προστασίας σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Οι νομικές απειλές αποτελούν επίσης σημαντικό πρόβλημα για την ελευθερία των Μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των ποινικών διώξεων, καθώς και των Στρατηγικών Αγωγών κατά της Δημόσιας Συμμετοχής (SLAPPs). Τέτοιες απειλές μπορούν να οδηγήσουν σε αυτολογοκρισία.
Υπό το φως αυτών των ευρημάτων, το MFRR έχει εκδώσει μια σειρά συστάσεων προς τις ελληνικές αρχές και την ευρωπαϊκή κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των άλλων κρατών μελών της ΕΕ.
Η αποστολή στην Ελλάδα συντονίστηκε από το Media Freedom Rapid Response (MFRR), έναν πανευρωπαϊκό μηχανισμό που εντοπίζει, παρακολουθεί και ανταποκρίνεται σε παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου και των Μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη της ΕΕ και στις υποψήφιες χώρες.
Απόδοση κειμένου: Cyclades Open