📸 dlsd cgl/Pixabay
Υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη για μια ατζέντα της ΕΕ που θα αντιμετωπίζει τις προκλήσεις για την ψυχική υγεία που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, δήλωσαν οι ενδιαφερόμενοι φορείς σε διάσκεψη εμπειρογνωμόνων στις Βρυξέλλες, προτρέποντας για στροφή προς τον μετριασμό των επιπτώσεων παράλληλα με τις προσπάθειες προσαρμογής.
«Γνωρίζουμε ότι το να βιώνεις το τραύμα του να καίγεται το σπίτι σου ή να αναγκάζεσαι να μετακομίσεις επειδή υπάρχει πλημμύρα, έχει μεγάλες συνέπειες για την ψυχική υγεία, και αυτό έχει υποτιμηθεί και δεν έχει ληφθεί υπόψη όταν υπολογίζουμε το κόστος της κλιματικής αδράνειας», δήλωσε η Emma Lawrance από το Imperial College του Λονδίνου στο συνέδριο «Research Perspectives of Climate Health Impact», που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 19-20 Φεβρουαρίου.
«Αυτή είναι μια ιστορική στιγμή για την ΕΕ να δημιουργήσει μια ατζέντα για την έρευνα προτεραιότητας στον τομέα του κλίματος και της υγείας και το βασικό μου μήνυμα είναι ότι η ψυχική υγεία πρέπει να έχει ισότιμη θέση με τη σωματική υγεία σε αυτή την ατζέντα», πρόσθεσε η ίδια.
Στο συνέδριο, εξήγησαν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των ανθρώπων και όσοι έχουν ήδη διαγνωστεί με προβλήματα ψυχικής υγείας επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις προκλήσεις που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Παράγοντες κινδύνου και συνέπειες
Νέοι όροι όπως το «άγχος της κλιματικής αλλαγής» αναδύονται για να αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην ψυχική υγεία. Οι νέοι συχνά βιώνουν άγχος όταν βλέπουν τις άμεσες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ενώ αισθάνονται ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να το διορθώσουν ή να το σταματήσουν.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτές οι ψυχικές καταστάσεις μπορεί να εμφανιστούν μετά την παρακολούθηση γεγονότων όπως καταιγίδες, πλημμύρες, πυρκαγιές, ξηρασίες και εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες.
Το 2021, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Lancet έδειξε ότι από 10.000 νέους που ερωτήθηκαν σε 10 χώρες, την Αυστραλία, τη Βραζιλία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Ινδία, τη Νιγηρία, τις Φιλιππίνες, την Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, το 60% δήλωσε ότι αισθάνεται «πολύ ανήσυχο» ή «εξαιρετικά ανήσυχο» και συνέδεσε αρνητικά συναισθήματα – αίσθηση θλίψης, φόβου, άγχους, θυμού και αδυναμίας – με την κλιματική αλλαγή.
«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι υπάρχει μια αλληλεπίδραση μεταξύ της συνειδητοποίησης και της εμπειρίας. Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι που βιώνουν αυτές τις επιπτώσεις ανησυχούν περισσότερο, όχι μόνο για το τι συμβαίνει τώρα, αλλά και για το μέλλον τους», εξήγησε η Lawrance.
Πρόσθεσε ότι «δεν πρέπει να ανακάμψουν μόνο από αυτό το γεγονός, αλλά από την επιδείνωση των γεγονότων [στη συνέχεια] και δεν έχουν τόσο χρόνο να ανακάμψουν πριν από το επόμενο. Πώς μπορούμε λοιπόν να βγούμε από αυτόν τον φαύλο κύκλο;».
Οι ενδιαφερόμενοι φορείς συζήτησαν επίσης κατά τη διάρκεια του συνεδρίου ότι υπάρχουν ορισμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι γυναίκες, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία και οι άνθρωποι που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους, οι οποίες είναι εξαιρετικά ευάλωτες.
Το 2021, το βορειοδυτικό τμήμα της Βόρειας Αμερικής βίωσε ένα πρωτοφανές ακραίο θερμικό φαινόμενο (EHE) που χαρακτηρίστηκε από υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλή ποιότητα του αέρα προκαλώντας περίπου 740 επιπλέον θανάτους στην επαρχία της Βρετανικής Κολομβίας.
Κατά τη διάρκεια των θερμότερων οκτώ ημερών του θερμοκηπίου στην περιοχή, πέθαναν 134 άτομα που είχαν διαγνωστεί με σχιζοφρένεια, αριθμός τριπλάσιος από τον μέσο όρο των θανάτων κατά την ίδια περίοδο από το 2006 έως το 2020.
«Η θλιβερή πραγματικότητα είναι ότι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ψυχική υγεία αυξάνεται, επειδή αυτή είναι μια ανάγκη που βιώνει ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, των οποίων οι ζωές και τα μέσα διαβίωσης επηρεάζονται όλο και περισσότερο από τις καταστροφές λόγω των ορυκτών καυσίμων», δήλωσε η Lawrance.
Όχι και τόσο εύκολες λύσεις
Η Cathy Berx, κυβερνήτης της επαρχίας της Αμβέρσας, εξήγησε στο συνέδριο ότι οι άνθρωποι γνωρίζουν τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής για τη σωματική και ψυχική υγεία, αλλά η αίσθηση του επείγοντος στην πολιτική και την κοινή γνώμη παραμένει περιορισμένη.
«Γνωρίζουμε ότι η πρόληψη είναι το κλειδί, αλλά πώς μπορείτε να κινητοποιήσετε πολλά χρήματα αν δεν μπορείτε να το αποδείξετε; Εξάλλου, μπορεί να προλάβατε κάτι, αλλά δεν μπορείτε να το αποδείξετε», εξήγησε η ίδια.
Προσθέτοντας ότι «πάρα πολλοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αποφεύγουν να είναι ειλικρινείς, ανοιχτοί και διαφανείς όσον αφορά τη σοβαρότητα της κατάστασης και την ανάγκη δραστικής μετάβασης».
Για το λόγο αυτό, ο Antonio Gasparrini από τη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, τόνισε ότι είναι απαραίτητο να ποσοτικοποιηθεί πόσο αποδοτική μπορεί να είναι μια συγκεκριμένη πολιτική.
«Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στον μετριασμό, εκτός από την απλή προσαρμογή, διότι βλέπουμε σαφώς ότι τα οφέλη του όσον αφορά τη δραστική μείωση της κλιματικής αλλαγής αυξάνονται δραστικά», πρόσθεσε.