Ένα νέο Παρατηρητήριο ξεκίνησε τη λειτουργία του στο διαδίκτυο αυτή την περίοδο. Πρόκειται για τον ιστότοπο symparastatis.gr που φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα παρατηρητήριο της εφαρμογής του θεσμού του Συμπαραστάτη του Δημότη & της Επιχείρησης στους Δήμους και τις Περιφέρειες της Ελλάδας, όπως εισήχθη με τον Καλλικράτη (Ν. 3852/2010).
Ο Συμπαραστάτης του Δημότη & της Επιχείρησης είναι ένας θεσμός που προβάλλει ως στόχους του την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών από φαινόμενα κακοδιοίκησης, διαφθοράς, κατάχρησης εξουσίας ή άδικων αποφάσεων εκ μέρους της δημόσιας διοίκησης, για την ποιοτικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων και παράλληλα την προάσπιση των αρχών της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, αλλά και τη διασφάλιση της αμεροληψίας των δημοτικών ή περιφερειακών αρχών.
Η υλοποίηση του symparastatis.gr έγινε στο πλαίσιο της διαγωνιστικής διαδικασίας του έργου WeOpenGov: Δικτύο Κοινωνίας Πολιτών – Δημόσιων Φορέων για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος και εταίρους το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας – ΕΔΥΤΕ Α.Ε. (GRNET) και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών / Ερευνητική ομάδα Ψηφιακά Μέσα για Συμμετοχή (ΕΚΠΑ dmPart).
Το Παρατηρητήριο παρουσιάστηκε στο 2ο φόρουμ του WeOpenGov: “Προτάσεις για την Ανοικτή Διακυβέρνηση στην Ελλάδα” την Τρίτη 5 Μαρτίου 2024, στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών.
Ο ιδρυτής του Παρατηρητηρίου, Ιωάννης Φύτρος, κατά την παρουσίαση του εγχειρήματος επικεντρώθηκε στους λόγους που οδήγησαν στην υλοποίηση του symparastatis.gr, τονίζοντας την ανάγκη για διαφάνεια και λογοδοσία στην τοπική αυτοδιοίκηση, εν μέσω των προκλήσεων διαφθοράς και κακοδιοίκησης που αντιμετωπίζει γενικότερα η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις παθογένειες της εφαρμογής του θεσμού στην τοπική αυτοδιοίκηση και στο ότι, παρά την υποχρέωση ορισμένων δήμων να εκλέξουν συμπαραστάτη, πολλοί απέτυχαν να το πράξουν λόγω νομικών, διοικητικών ή και πολιτικών εμποδίων. 
Όπως ο ίδιος ανέφερε κατά την παρουσίαση, «η ύπαρξη ενός παρατηρητηρίου για την εφαρμογή του θεσμού του Συμπαραστάτη αποβλέπει πρωτίστως στην ενίσχυση των ίδιων αρχών που υπερασπίζεται και ο ίδιος ο θεσμός, δηλαδή της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της αποτελεσματικότητας και της χρηστής διοίκησης, αφενός ενισχύοντας το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση, αφετέρου καλλιεργώντας την ευαισθητοποίηση πολιτών και τοπικής αυτοδιοίκησης τόσο απέναντι στο θεσμό όσο και στις αρχές που καλείται να προασπίσει».
Ως παράδειγμα αυτής της στόχευσης, αναφέρθηκε και η ανοιχτή επιστολή που απεστάλη από το Παρατηρητήριο στις 5 Ιανουαρίου 2024 στους 212 δήμους που οφείλουν να επιλέξουν συμπαραστάτη, υπενθυμίζοντάς τους αυτή την υποχρέωση και περιγράφοντας συνοπτικά το ρόλο και την αξία αυτού του θεσμού.
Πώς λειτουργεί
Το παρατηρητήριο εφαρμογής του θεσμού του “Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης” για τους Δήμους και του “Περιφερειακού Συμπαραστάτη του πολίτη” για τις περιφέρειες της Ελλάδος αφορά τον θεσμό που εισήχθη με τον Ν. 3852/2010 και επανήλθε με το άρθρο 7 του Ν. 4623/2019 (κάθε δήμος άνω των 20.000 κατοίκων και νησιωτικός οφείλει να έχει Συμπαραστάτη).
Καθιστά λοιπόν δυνατή την ενημέρωση κάθε πολίτη ή φορέα όχι μόνο για το ποιοί Δήμοι ή περιφέρειες εφαρμόζουν το θεσμό αλλά και για όλο το ιστορικό της εφαρμογής του θεσμού σε κάθε ΟΤΑ. Για να το πετύχει αυτό, το παρατηρητήριο συγκεντρώνει αρχικά όλους τους Δήμους της Ελλάδας ανά Περιφέρεια, φροντίζοντας να αποτυπώνει όσους Δήμους έχουν κάτω από 20.000 κατοίκους (οπότε δεν είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόσουν το θεσμό) βάσει της τελευταίας Απογραφής Πληθυσμού 2021 της ΕΛΣΤΑΤ. Εν συνεχεία, συγκεντρώνει και δημοσιεύει επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας με τον κάθε Δήμο, δηλαδή Διεύθυνση, τηλέφωνο, email και ιστότοπο του Δήμου, προσφέροντας έτσι και μια προστιθέμενη αξία στην ενημέρωση των πολιτών για κάθε Δήμο. 
Ο βασικός στόχος του παρατηρητηρίου είναι η αποτύπωση της εφαρμογής του θεσμού σε κάθε ΟΤΑ, οπότε η κύρια πληροφορία που παρέχει είναι ένα κατά το δυνατόν πληρέστερο ιστορικό των αποφάσεων κάθε δημοτικής αρχής γύρω από τον Συμπαραστάτη, από το 2011 που εισήχθη ο θεσμός μέχρι σήμερα.
Η αναζήτηση αυτών των πληροφοριών γίνεται στα δύο σημεία που οφείλουν να δημοσιεύονται, δηλαδή στον ιστότοπο του κάθε ΟΤΑ και στη Δι@ύγεια. Όπου είναι εφικτή η διασταύρωση των πληροφοριών ανάμεσα σε αυτές τις δύο πηγές πραγματοποιείται, ενώ όπου υπάρχουν κενά στην πληροφόρηση ή και καθόλου πληροφόρηση, αυτό επίσης αποτυπώνεται σε κάθε Δήμο.
Στις περιπτώσεις όπου υπάρχει “ενεργός” Συμπαραστάτης σε κάποιον ΟΤΑ, αποτυπώνονται τα στοιχεία επικοινωνίας με αυτόν (εφόσον είναι διαθέσιμα) και η σελίδα που τυχόν περιέχει πληροφορίες για τον ίδιο στον ιστότοπο του ΟΤΑ. Επιπλέον, σταδιακά προστίθενται και τα βιογραφικά των εκλεγμένων Συμπαραστατών (όπου είναι διαθέσιμα) ή ακόμα και αποσπάσματα από τα Δημοτικά Συμβούλια στα οποία συζητήθηκε το θέμα της επιλογής Συμπαραστάτη (όπου είναι διαθέσιμα).
Η εικόνα κάθε ΟΤΑ πλαισιώνεται επίσης από ένα χάρτη σε κάθε Δήμο, ο οποίος εστιάζει (όπου είναι εφικτό) στην έδρα (Δημαρχείο) του Δήμου, ενώ δίπλα στα στοιχεία επικοινωνίας υπάρχει και το λογότυπο του Δήμου (ή της Περιφέρειας, αντίστοιχα). Διαδραστικοί χάρτες υπάρχουν επίσης τόσο σε κεντρικό επίπεδο (Χάρτης Ελλάδας με όλους τους Δήμους), όπου ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί για να εντοπίσει το Δήμο που επιθυμεί, όσο και σε επίπεδο Περιφέρειας.
Πού στοχεύει
Φυσικά, ο ρόλος του symparastatis.gr δεν εξαντλείται στην αποτύπωση των προαναφερόμενων πληροφοριών, αλλά επεκτείνεται και στη δημοσίευση περαιτέρω υλικού γύρω από το θεσμό του Συμπαραστάτη, όπως δημοσιεύσεις επιλεγμένων άρθρων σχετικά με την πορεία του θεσμού αλλά και των ίδιων των Δημοτικών ή Περιφερειακών Συμπαραστατών ή και όποιου άλλου πολίτη ή φορέα επιθυμεί να συμβάλλει με ουσιαστικό τρόπο στην ενδυνάμωση του θεσμού.
Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψιν ότι αυτό ακριβώς είναι και το όραμα του symparastatis.gr, δηλαδή η ουσιαστική ενδυνάμωση και ισχυροποίηση του θεσμού, συμβάλλοντας στη βιωσιμότητα των πόλεων και κοινοτήτων (Στόχος 11 βιώσιμης ανάπτυξης ΟΗΕ), στην ισχυροποίηση των θεσμών και εν γένει της δικαιοσύνης (Στόχος 16 βιώσιμης ανάπτυξης ΟΗΕ) και στην ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ φορέων και της κοινωνίας των πολιτών για την επίτευξη αυτών των στόχων (Στόχος 17), το μέλλον του παρατηρητηρίου επιφυλάσσει ακόμα περισσότερες λειτουργίες για την ενίσχυση του θεσμού και της ανοικτής διακυβέρνησης γενικότερα.
Το symparastatis.gr οραματίζεται να αποτελέσει μια αναζωογονητική δύναμη για έναν ευρωπαϊκό θεσμό που έπειτα από 13 χρόνια ισχνής και υποτονικής εφαρμογής του στην Ελλάδα χρειάζεται επιτέλους την ενδυνάμωση και στήριξη που θα τον καταστήσει ένα ακόμη αναγκαίο εργαλείο στην υπηρεσία της δημόσιας διοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών.