Το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου σε συνεργασία με τη Design Ambassador και το Archisearch και υπό την αιγίδα του Δήμου Χανίων, διοργανώνουν το Συνέδριο Αρχιτεκτονικής και Τουρισμού, στις 1- 3 Δεκεμβρίου, στα Χανιά. Το θέμα της φετινής διοργάνωσης είναι «Kλιματική αλλαγή και τουρισμός».
Παίρνοντας ως αφορμή την ιλιγγιώδη ανάπτυξη του, μεταξύ άλλων, θα τεθούν ζητήματα όπως: ο ρόλος της αρχιτεκτονικής στη νέα αυτή εποχή, η διατήρηση της αυθεντικότητας και του χαρακτήρα των τουριστικών προορισμών, και πρακτικές βιώσιμου και περιβαλλοντικά φιλικού τουρισμού.
Θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε την, κατά τα φαινόμενα, ιλιγγιώδη ανάπτυξη του τουρισμού με ιστορικά milestones, όπως το μεταπολεμικό boom, την επανάσταση των smartphones ή την εποχή του Cloud Computing and Big Data;
Με διεθνείς τουριστικές εισπράξεις που αγγίζουν το 1 τρις. δολάρια και τις διεθνείς δαπάνες των επισκεπτών να φτάνουν το 64% του επιπέδου πριν από την πανδημία* το αυταπόδεικτο και βασικό σημείο εκκίνησης στην συζήτηση περί τουριστικής ανάπτυξης, είναι το αυξημένο ενδιαφέρον του κοινού. Από τον κόσμο στην Ελλάδα, ο κλάδος επίσης ακμάζει. Οι τουριστικές εισπράξεις έφτασαν τα 17,676 δισ. ευρώ, με ελαφρά μειωμένες ταξιδιωτικές εισπράξεις και πληρωμές, αλλά αυξημένο ταξιδιωτικό ισοζύγιο **.
Στην παρούσα συγκυρία, η ανοδική πορεία του τουρισμού μπορεί να παρομοιαστεί με ένα ταξίδι. Με μία συναρπαστική περιπέτεια. Σε κάθε βήμα της, παρουσιάζει τη δυνατότητα επιλογής μέσα από ποικίλες στρατηγικές κατευθύνσεις. Σε κάθε «στροφή», επιφυλάσσει ευκαιρίες και προκλήσεις. Εν τω μεταξύ, σήμερα περισσότερο από ποτέ, η προσοχή είναι στραμμένη στις πτυχές της ανάπτυξης του τουρισμού, χάριν της συνεισφοράς του στο ΑΕΠ και την υποστήριξή του σε άλλους τομείς της οικονομίας, όπως ο πρωτογενής αγροτοδιατροφικός και ο κλάδος της εστίασης, αλλά και λόγω του μεγάλου ποσοστού που αντιπροσωπεύουν τα τουριστικά έργα στον τομέα των μεγάλων επενδύσεων, των έργων υποδομών και τον κλάδο των κατασκευών.
Η τελευταία παράμετρος είναι μία από εκείνες – ίσως η πιο προφανής οικονομικά – που συνδέει την αρχιτεκτονική με τον τουρισμό. Ο συνδυασμός της φύσης, του δομημένου περιβάλλοντος, των ανθρώπων και των δραστηριοτήτων τους, που συνθέτουν την ταυτότητα του τόπου και την μοναδικότητα – ή και το αντίθετο – της εμπειρίας είναι άλλη μία ακόμη παράμετρος. Μάλιστα διαμορφώνει έναν «ορισμό» του τόπου, ο οποίος αποτελεί τη βάση του place branding, με σκοπό του την εξυπηρέτηση των επιχειρησιακών μας στόχων.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σαφές ότι η αρχιτεκτονική δύναται να δώσει λύσεις – ή να ολιγωρήσει – για μία σειρά από φλέγοντα ζητήματα. Σε αυτά τα ζητήματα προστίθεται, με καθοριστική δυναμική για το μέλλον, η μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής.
Εν αναμονή του COP28, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έχει ήδη ξεκινήσει διεθνώς η συζήτηση γύρω από πολιτικές και πρωτοβουλίες – όπως η καθορισμός στόχων για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η προώθηση πρακτικών βιώσιμου τουρισμού και η παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών τουρισμού – με στόχο την αντιμετώπιση απειλών, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας, η έλλειψη νερού, η ερημοποίηση, η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, οι αλλαγές στη θερμοκρασία και οι δυνητικές συγκρούσεις για τους φυσικούς πόρους***.
Ποιος θα είναι ο ρόλος της αρχιτεκτονικής στη χάραξη αυτής της νέας εποχής;
Ποιες είναι οι πραγματικές όψεις της αειφορίας, οι οποίες θα συμβάλουν στον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του τουρισμού και με ποιον τρόπο, παράλληλα, θα δημιουργήσουν το υπόβαθρο για την ικανοποίηση των ταξιδιωτών;
Πώς συμβιβάζεται η αυθεντικότητα και ο χαρακτήρας ενός τόπου με τον διεθνή χαρακτήρα των προτεραιοτήτων και στρατηγικών;
Με ποιες άλλες τάσεις του μακροπεριβάλλοντος αλληλεπιδρούν οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, επηρεάζοντας τον τουρισμό; Μπορεί η αρχιτεκτονική να βοηθήσει;
Αυτές τις θεματικές θα καλύψει το 5ο Συνέδριο Αρχιτεκτονικής και Τουρισμού, το οποίο διοργανώνει η Design Ambassador και το Archisearch.gr, σε στρατηγική συνεργασία με το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου και την αιγίδα του Δήμου Χανίων.
Πάνελ 1: Infrastructure for Sustainable and Enjoyable Cities_ A conversation on scale and impact
Η ταχεία τουριστική ανάπτυξη συνεχίζεται και προϋποθέτει τη δημιουργία υποδομών που θα καλύψουν νέες ανάγκες. Τι ορίζουμε, όμως, ως υποδομές; Πως καλύπτουμε την κοινή αντίληψη της βαρύτητας που έχουν οι υποδομές στο πλήρες εύρος τους, από τα μεγάλα έργα στις υποδομές της καθημερινότητας; Μπορούν οι μικρές παρεμβάσεις που καθιστούν την περιήγηση στον τόπο βιώσιμη και ενθαρρύνουν την αυθεντική συμβίωση ντόπιων και ταξιδιωτών να ευνοήσουν ένα βιώσιμο μοντέλο στον τουρισμό; Μπορούν να συμβάλλουν στη διατήρηση του «υπαίθριου ελληνικού βίου» στην εποχή της κλιματικής αλλαγής;
Πάνελ 2: Extending the Tourist Season_ A “Glocal” Challenge
Πως μπορεί να προσαρμοστεί ο τουρισμός ώστε να ανταποκριθεί στις σημερινές θετικές και αρνητικές τάσεις του μακροπεριβάλλοντος; Η κλιματική αλλαγή, το δημογραφικό στις χώρες της Δύσης αλλά και ο υβριδικός τρόπος εργασίας αποτελούν πραγματικότητες που προβάλλουν δυνατότητες για την επέκταση της τουριστικής σεζόν. Την ίδια στιγμή, απαραίτητη είναι η μορφοποίηση της οικονομίας, για να εξυπηρετήσει τον τουρισμό σε μεγαλύτερο μέρος του έτους αλλά και το rebranding των προορισμών, ώστε να προσελκύσει επισκέπτες. Ποια είναι η αρχιτεκτονική που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει αυτούς τους φιλόδοξους στόχους;
Πάνελ 3: Reimagining Public Spaces_ Best Practices for Enhanced Living
Αυτό το πάνελ εξετάζει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε και παράγουμε το δημόσιο χώρο και το δημόσιο κτίριο. Ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες των διαγωνιστικών διαδικασιών για το δημόσιο χώρο και το δημόσιο κτίριο; Ποιες εμπειρίες μπορούμε να πάρουμε από τα διεθνή best practices; Οι υψηλές και αυστηρές προδιαγραφές που ζητούνται για την παραγωγή κτιρίων θα μεταφερθούν και στον ευρύτερο δημόσιο χώρο; Επιπλέον, σε αυτό το πάνελ θα προσδιοριστεί η αξία του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, πέρα από το μεμονωμένο κτίριο, στο επίπεδο της καθημερινής συνύπαρξης και του place branding.
Πάνελ 4: Beyond greenwashing_ Exploring the fundamentals of sustainability in tourism and architecture
Η χρήση της αύξησης του αριθμού των τουριστών ως κύριου δείκτη ανάπτυξης του τουρισμού αποτελεί πρόδηλο παράδειγμα όταν πρόκειται για μεμονωμένη μετρική. Μπορεί όμως να ορίσει ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης του τουρισμού; Στο επίπεδο του κτιρίου, οι πιστοποιήσεις επαρκούν για να καταδείξουν ένα πραγματικά βιώσιμο κτίριο; Η βιωσιμότητα στον τουρισμό είναι ένα πολυδιάστατο ζήτημα που πρέπει να λαμβάνει υπόψη πολλούς παράγοντες.
Πάνελ 5: Financially sustainable_ A conversation on the role of architecture
Μέσα από μια διεπιστημονική προσέγγιση, εξετάζουμε τον ρόλο της αρχιτεκτονικής στη δημιουργία αξίας για τον τομέα του τουρισμού, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο συμβάλει στην οικονομική βιωσιμότητα και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε μία εποχή όπου ο τουρισμός αποτελεί σημαντικό τμήμα της παγκόσμιας οικονομίας. Σε αυτήν τη συζήτηση, επικεντρωνόμαστε στον τρόπο με τον οποίο η αρχιτεκτονική διαμορφώνει την εμπειρία των ταξιδιωτών, επηρεάζοντας παράλληλα την οικονομική απόδοση του τομέα του τουρισμού.
Πάνελ 6: Inclusive architecture_ Safeguarding equality in pleasure
Το μεγαλύτερο μέρος των ταξιδιωτών στην Ελλάδα προήλθε και φέτος από χώρες της Δύσης. Χώρες οι οποίες αντιμετωπίζουν τις συνέπειες του δημογραφικού προβλήματος. Όσο ο πληθυσμός γερνάει, συνεχίζει να επιθυμεί πρόσβαση στις αυτονόητες παροχές μίας αξιοπρεπούς διαβίωσης αλλά και στις απολαύσεις της αναψυχής, χωρίς να εγκαταλείπει τις απαιτήσεις για μία αναβαθμισμένη εμπειρία. Αναφερόμαστε σε μία συμβιωτική εμπειρία, χωρίς αποκλεισμούς. Πως μπορεί να συμβάλλει η αρχιτεκτονική; Πώς μπορούμε να διαμορφώσουμε αρχιτεκτονικά έργα και τουριστικές προσφορές που είναι προσβάσιμες για τους πάντες, ανεξαρτήτως ηλικίας ή φυσικής κατάστασης, ακόμα και σε “δύσκολα” φυσικά και κτιστά περιβάλλοντα;
Πάνελ 7: Leisure built environment and local authorities_ A new horizon for mutual benefit
Τα ξενοδοχεία συμβάλλουν στην αειφόρο – ή όχι – ανάπτυξη ενός προορισμού, σύμφωνα με τις ανάγκες τους αλλά και το κτιριολογικό τους πρόγραμμα. Ποιες θα πρέπει να είναι οι βάσεις για μία αποδοτική συνεργασία με τις τοπικές αρχές; Ποια πρέπει να είναι τα ανταποδοτικά οφέλη που μπορούν να προσφέρουν τα ξενοδοχεία στην τοπική κοινωνία; Ποιες είναι οι ανάγκες των αρχιτεκτόνων, μέσα από την επαγγελματική τους επαφή με τους εκπροσώπους των Δήμων; Ποιοι θεσμοί διασύνδεσης θα μπορούσαν να δημιουργηθούν σε μία κρατική υπηρεσία για να γίνονται βήματα τουριστικής ανάπτυξης με θετικό πρόσημο και για τις δύο πλευρές; Σε αυτό το πάνελ εξετάζουμε την παρούσα κατάσταση και συλλέγουμε προτάσεις, μέσα από την εμπειρία ξενοδόχων, αρχιτεκτόνων και πολιτικών προϊσταμένων
Πάνελ 8: Transforming Communities_Short-Term Rentals, Architecture, and the Shifting Landscape of Residential Areas
Αυτό το πάνελ στοχεύει να ενισχύσει τη βαθύτερη κατανόηση της περίπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων, της αρχιτεκτονικής και των κοινοτήτων στις οποίες κατοικούν. Πώς αυτοί οι παράγοντες μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά; Ποιες προκλήσεις προκύπτουν και πώς μπορούν να εμπνεύσουν καινοτόμες προσεγγίσεις που ωφελούν τόσο τους ταξιδιώτες όσο και τους μόνιμους κατοίκους; Εξετάζοντας το εξελισσόμενο τοπίο του τουρισμού και της αρχιτεκτονικής, μπορούμε να εργαστούμε για τη δημιουργία νέων βιώσιμων τυπολογιών και ζωντανές κοινότητες για όλους τους ενδιαφερόμενους.
Πάνελ 9: Innovative Tourism Experiences_Themed Hotels, Architectural Design, and Sustainable Seasonal Extension
Το στοίχημα της επέκτασης της τουριστικής σεζόν αλλά και της προσέλκυσης διαφορετικών κοινών ταξιδιωτών μας κάνει δημιουργικούς. Ανακαλύπτουμε μονοπάτια, γιορτές, γαστρονομικά events και εμπειρίες πέρα από τα καθιερωμένα πρότυπα της καλοκαιρινής αναψυχής «sea and sun». Μπορεί η φύση και ο τρόπος ζωής των ανθρώπων σε μία περιοχή να εμπνεύσει θεματικά ξενοδοχεία; Πως μπορεί να ανταποκριθεί ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός; Μπορούν οι μεγάλες τουριστικές υποδομές να είναι οικονομικά βιώσιμες σε μία εκτεταμένη χρονικά σεζόν και με ποιες προσθήκες στην προσφορά τους; Πως μπορεί να βοηθήσει το placebranding στην μετάδοση του μηνύματος;
Πάνελ 10: The future of experience design_ Extreme personalization through data
ΑΙ δωμάτια ρυθμίζουν όλες τις συνθήκες – μπορούν ακόμα και να μεγαλώνουν ή να μικραίνουν τους χώρους, με κινητά στοιχεία – ανάλογα με τις προτιμήσεις του ενοίκου. Ψηφιακοί 3d printers παράγουν πρώτες ύλες για τοπικά εδέσματα. Αυτοματισμοί μεταφοράς λειτουργούν άμεσα για μία on demand, συγχρονισμένη ταξιδιωτική εμπειρία. Τι σημαίνει σήμερα «ρεαλιστικές προτάσεις» για την ταξιδιωτική εμπειρία και την αρχιτεκτονική παραγωγή και στο μέλλον; Αυτό που σήμερα ερευνούμε και οργανώνουμε με το κινητό μας, μπορεί να γίνεται αυτόματα, μέσα από τη συλλογή δεδομένων. Οι ταινιες επιστρημονικής φαντασίας γίνονται πραγματικότητα και η έρευνα εξελίσσει πραγματικότητες πέρα από κάθε προσδοκία.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΗΜΕΡΟΥ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
-ΑΦΙΞΗ ΟΜΙΛΗΤΩΝ
-19:30 WELCOME COCTAIL & DINNER
ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ανοιχτό για το κοινό)
12:00 ΕΝΑΡΞΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
12:00-12:30 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΕΠΙΣΗΜΩΝ
12:30-18:30 ΟΜΙΛΙΕΣ-ΠΑΝΕΛ
18:30-18:45 ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΗΜΕΡΑΣ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
18:45- COCTAIL & NETWORKING EVENT
20:30 SPEAKERS & ΟFFOCIALS DINNER
ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
09:00-11:00 BREAKFAST & CHECK OUT
ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΜΕΝΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ – ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ / CONFIRMED SPEAKERS – ON GOING
-Alexandros Angelopoulos Managing Director Aldemar Hotels
-Leon Avigad Co Founder Brown Hotels
-Ivan Blasi Curator Mies Van der Rohe Award
-Steve Vranakis, Creative Activist
-George Batzios Founder Georges Batzios Architects
-Tasos Georgantzis Co Founder Urban Soul Project
-Tom Lindblom, CSL Design UK
-Michael Mavroleon A&M Architects
-Alexandros Zomas & Mara Papavasileiou Micromega Architecture and Strategies
-Andreas Theodoridis Assistant Professor New York Institute of Technologies
-Yiannis Tsakalos CEO AQ Strategy
-Alexandros Costopoulos, Secretary General AMCHAM Greece
-Maria Kaltsa, Architect, Founder ArcNest
Το συνέδριο έχει την αιγίδα των Ενώσεων Ξενοδόχων Ηρακλείου, Ρεθύμνου και Χανίων, του Δήμου Χανίων ενώ αναμένεται να ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες συμπληρωματικες αιγιδες και ομιλητές από τον χώρο του τουρισμού καθώς και θεσμικών εκπροσώπων.
Το συνέδριο γίνεται με την στρατηγική συνεργασία του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου. Συνεπιμέλεια και συνδιοργάνωση για το ΚΑΜ, Ανδρέας Θεοδωρίδης, Αssistant Professor NY Institute of Technology & Columbia GSAPP
*Στοιχεία 2022, World Tourism Organization, A United Nations Specialized Agency
** Στοιχεία Τράπεζας της Ελλάδος
*** United Nations Office for Disaster Risk Reduction
Ελεύθερη Πρόσβαση με προεγγραφή για Αρχιτέκτονες, Designers και επαγγελματίες του τουρισμού. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας λόγω περιορισμένων θέσεων.