Φέτος στις Κυκλάδες διοργανώθηκαν δύο εργαστήρια ξερολιθιάς, ένα στην Αμοργό τον Οκτώβριο κι ένα στην Άνδρο τον Νοέμβριο, ενώ στη Νάξο διοργανώθηκε τον Νοέμβριο εκδήλωση με θέμα τις πεζούλες και το πρόγραμμα TerraSAge.
Το Μιτάτο της Αμοργού, μία ομάδα με σκοπό τη διατήρηση του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος του νησιού και των Κυκλάδων γενικότερα, διοργάνωσε στη Λαγκάδα Αμοργού το Εργαστήριο Ξερολιθιάς.
Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, τέσσερις ντόπιοι τεχνίτες, οι μάστορες Αντώνης Βλαβιανός, Μιχάλης Θεολογίτης, Αντώνης Συνοδινός και ο Δημοσθένης Θεολογίτης, καθοδήγησαν περισσότερους από 20 μαθητευόμενους και συμμετέχοντες του εργαστηρίου στην κατασκευή αναλημματικών τοίχων και καλντεριμιού από ξερολιθιά.
Στο πεδίο εργασιών παρευρέθηκαν και προσέφεραν την πολύτιμη εμπειρία τους και άλλοι ντόπιοι τεχνίτες, γεωργοί και βοσκοί, εφαρμόζοντας την τέχνη της ξερολιθιάς όπως την έμαθαν από τους γονείς και τους παππούδες τους και όπως συνεχίζουν να την εφαρμόζουν στα χωράφια τους.
Το αποτέλεσμα αυτής της συλλογικής προσπάθειας είναι ένα πανέμορφο ξερολιθικό σύνολο, οργανικά ενταγμένο στο φυσικό του περιβάλλον, το οποίο διοργανωτές, τεχνίτες και συμμετέχοντες ευελπιστούν ότι θα λειτουργήσει ως παράδειγμα προς μίμηση για αντίστοιχες παρεμβάσεις στο αμοργιανό τοπίο.
Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε σειρά διαλέξεων κατά τις απογευματινές ώρες, όπου συζητήθηκαν ποικίλα θέματα σχετικά με την τέχνη της ξερολιθιάς αλλά και τον γενικότερο ρόλο των ξερολιθικών κατασκευών, όπως για παράδειγμα των αναβαθμίδων, στο περιβάλλον, την παράδοση και τον πολιτισμό.
Μεταξύ των ομιλητών παρουσίασαν τις εργασίες τους ο κ. Ρήγας Ζαφειρίου από το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (Med-INA), οι κ.κ. Γρηγόρης Κουτρόπουλος και Παναγιώτης Κωστούλας από το περιοδεύον εργαστήριο για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης Μπουλούκι, η Δρ. Θεοδώρα Πετανίδου από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, οι αρχιτέκτονες κα Ελένη Παγκρατίου-Αλεξάκη, Δρ. Ιουλία Παπαευτυχίου και Δρ. Βιβιάννα Μεταλληνού, ο κ. Ανδρέας Μανιάτης, εκπροσωπώντας τα Άνθη της Πέτρας από τα Λαγκάδια Αρκαδίας και ο κ. Ιωάννης Λαγός, πρόεδρος της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Φορέων ΚΑΛΟ.
Το Εργαστήριο Ξερολιθιάς «Η Αμοργιανή Μαστοριά» έκλεισε με μία αποχαιρετιστήρια εκδήλωση, όπου παρουσιάστηκε ένας πρώτος απολογισμός της δράσης και απονεμήθηκαν βεβαιώσεις και αναμνηστικά σε όλους τους συμμετέχοντες. Οι εντυπώσεις όλων υπήρξαν εξαιρετικές, αναγνωρίζοντας τη συμβολή του Εργαστηρίου στην ευαισθητοποίηση του κοινού ως προς την αξία της ξερολιθιάς, τον πολιτιστικό, αισθητικό αλλά και κοινωνικό της ρόλο.
Στο πλαίσιο του Έργου LIFE TERRACESCAPE πραγματοποιήθηκε στην Άνδρο το 1ο Σχολείο Ξερολιθιάς, στο οποίο πήραν μέρος είκοσι μαθητευόμενοι χτίστες, οι οποίοι αποκατέστησαν το ξερολιθικό τοιχίο της πρώην «βουλιαγμένης» 70μετρης αναβαθμίδας, στο χωράφι δίπλα στο συγκρότημα της Αγίας Τριάδας Κορθίου, με την καθοδήγηση των Ανδριωτών τεχνιτών Ηρακλή Γαύρα και Γιάννη Παπαδόπουλου, του Ηπειρώτη Δημήτρη Λαγού και της αρχιτέκτονος Ελένης Παγκρατίου.
Τα απογεύματα πραγματοποιήθηκαν διαλέξεις σχετικές με το ξερολιθικό τοπίο και τη σημασία του από άποψη οικονομική – αναπτυξιακή, περιβαλλοντική, οικολογική και πολιτισμική. Μελέτες και εμπειρίες τους κατέθεσαν η Ελένη Παγκρατίου, η Ιουλία Παπαευτυχίου, ο Γιώργης Πετράκης, η Ada Ακοβιτσιώτη-Hameau, ο Γιάννης Τσιαούσης, ο Νίκος Χαζάπης, ο Θανάσης Κίζος, ο Γιώργος Δημητρόπουλος, ο Παναγιώτης Παφίλης, η Μαρία Νομικού και ο Γιώργος Μαυροφρύδης.
Στη Νάξο, στο Δημοτικό Θέατρο Ιάκωβος Καμπανέλλης, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στην οποία παρουσιάστηκαν από τους καθηγητές Sam Turner και Στέλιο Λεκάκη, τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της επιφανειακής έρευνας και δειγματοληψίας χώματος από πεζούλες στη Νάξο, στις περιοχές Μαραθού και Αργιών Φιλωτίου.
Η έρευνα έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος TerraSAge (Terraces as Sustainable Agricultural Environments) το οποίο διεξάγεται από το McCord Centre for Landscape του Newcastle University και χρηματοδοτείται από το UK Arts and Humanities Research Council (AHRC), ενώ μελετά τη χρήση των χωραφιών που σχηματίζονται από ξερολιθιές, γνωστά και ως «πεζούλες» ή «αχτιά», «λούροι», «χαλιά» στη Νάξο.
Το πρόγραμμα TerraSAge μελετάει τέτοιες πεζούλες στην Αγγλία, την Κροατία, την Ισπανία, την Τουρκία και την Ελλάδα, ενώ σε αυτό συμμετέχει και η Monumenta.