Πενήντα εφτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη πριν ένα μήνα περίπου βυθίζοντας τη χώρα στο πένθος.
Μετά το πρώτο μούδιασμα της κυβέρνησης κι αφού η προσπάθεια να διαχυθεί η ευθύνη παντού, ώστε η …πολυδιαφημισμένη “επιτελική” της υπόσταση να μην ευθύνεται παρά για το ελάχιστο-και αν- ήρθαν οι πρώτες εξαγγελίες για μέτρα στήριξης και αρωγής συγγενών θυμάτων, τραυματιών και επιβαινόντων στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών.
Τα 11 μέτρα ανακοινώθηκαν στις 10 Μαρτίου από την κυβέρνηση λέγοντας πως «η ανθρώπινη ζωή δεν αποτιμάται. Ελάχιστο χρέος της Πολιτείας, σε αυτές τις συνθήκες, είναι να ανακουφίσει και να στηρίξει, με σεμνότητα και σεβασμό, τους συγγενείς των θυμάτων και τους τραυματίες».
Σύμφωνα με το ΑΠΕ/ΜΠΕ οι έντεκα παρεμβάσεις που αφορούν τους συγγενείς των θυμάτων, αλλά και τους τραυματίες του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών, ανακοίνωσε πριν από λίγο η κυβέρνηση σημειώνοντας παράλληλα ότι «η ανθρώπινη ζωή δεν αποτιμάται. Ελάχιστο χρέος της Πολιτείας, σε αυτές τις συνθήκες, είναι να ανακουφίσει και να στηρίξει, με σεμνότητα και σεβασμό, τους συγγενείς των θυμάτων και τους τραυματίες».
Συγκεκριμένα αποφασίστηκε:
1) Καταβάλλεται ειδική σύνταξη υπέρ των οικογενειών μέλος ή μέλη των οποίων απεβίωσαν, καθώς και σε όσους τυχόν επέλθει μόνιμη αναπηρία άνω του 50%, εξαιτίας του δυστυχήματος. Η σύνταξη, για κάθε πρόσωπο που απεβίωσε, επιμερίζεται στον/στη σύζυγο και στα τέκνα ή σε περίπτωση μη ύπαρξης συζύγου και τέκνων, επιμερίζεται στους γονείς. Η σύνταξη είναι αφορολόγητη και καταβάλλεται αναδρομικά από 1η Μαρτίου, ανεξαρτήτως άλλων εισοδημάτων ή λήψης άλλης σύνταξης. Το ποσό της ειδικής σύνταξης προσδιορίζεται μηνιαίως στο τετραπλάσιο της εθνικής σύνταξης και θα αναπροσαρμόζεται ετησίως, με την αύξηση της εθνικής σύνταξης. Την αρμοδιότητα έκδοσης των συντάξεων αναλαμβάνει η Διεύθυνση Εισοδηματικής Πολιτικής του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
2) Οι εκκρεμείς -κατά την 31/03/2023- ατομικές οφειλές των συγγενών (γονέων, συζύγων ή προσώπων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, τέκνων και αδελφών) των θανόντων, των προσώπων που υπέστησαν μόνιμη αναπηρία σε ποσοστό άνω του 50% και των συγγενών τους, καθώς και των προσώπων που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ, προς την φορολογική αρχή και τα ασφαλιστικά ταμεία, διαγράφονται.
3) Σε συνεννόηση με τα τραπεζικά ιδρύματα και τους διαχειριστές δανείων, κατόπιν πρωτοβουλίας τους, δανειακές υποχρεώσεις για τις οικογένειες των θυμάτων, οι οποίες απορρέουν από συμβάσεις στεγαστικών ή προσωπικών δανείων, ανεξάρτητα εάν οι οφειλές αυτές εξυπηρετούνται ή μη, διαγράφονται.
4) Οι κληρονόμοι προσώπων που απεβίωσαν συνεπεία του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη, απαλλάσσονται από τον φόρο κληρονομιάς.
5) Δίνεται το δικαίωμα διορισμού στον Δημόσιο Τομέα για ένα μέλος των οικογενειών των θανόντων, έως και β’ βαθμού συγγένειας. Δικαίωμα διορισμού έχουν και τα πρόσωπα που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ ή/και υπέστησαν μόνιμη αναπηρία άνω του 50%. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατός ο διορισμός τους, για λόγους υγείας, το δικαίωμα διορισμού μεταβιβάζεται στον σύζυγο ή στα τέκνα, ή άλλως σε έναν από τους γονείς ή σε ένα από τα αδέλφια τους.
6) Σε ό,τι αφορά τις δικαστικές διαδικασίες, προς επίσπευση καταβολής των αποζημιώσεων, θα ληφθεί νομοθετική μέριμνα για τη διευκόλυνση της εκτελεστότητας των αποφάσεων από τον πρώτο βαθμό. Επιπλέον, παρέχεται δωρεάν νομική βοήθεια στα θύματα και στους συγγενείς τους, εφόσον το επιθυμούν.
7) Όλοι οι επιβαίνοντες φοιτητές καθώς και οι φοιτητές που είναι τέκνα, σύζυγοι ή πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, αδέλφια και γονείς θανόντων ή προσώπων που υπέστησαν μόνιμη αναπηρία σε ποσοστό άνω του 50%, δικαιούνται μετεγγραφή κατά το τρέχον ημερολογιακό έτος σε αντίστοιχο τμήμα άλλου Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΑΕΙ).
8) Όλοι οι ανωτέρω φοιτητές προτεραιοποιούνται όσον αφορά τη στέγαση στις φοιτητικές εστίες των εκπαιδευτικών τους ιδρυμάτων και τους παρέχεται δωρεάν σίτιση, κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.
9) Στις Πανελλαδικές Εξετάσεις των ετών 2023, 2024, 2025 (τακτικές και επαναληπτικές), θα εφαρμοστούν ρυθμίσεις περί προσαύξησης μοριοδότησης για τους επιβαίνοντες καθώς και για τα τέκνα, συζύγους ή πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, αδέλφια και γονείς θανόντων ή προσώπων που υπέστησαν μόνιμη αναπηρία σε ποσοστό άνω του 50%.
10) Καλύπτονται πλήρως από τον ΕΟΠΠΥ, οι δαπάνες νοσηλείας και αποκατάστασης τραυματιών σε υλικά και υπηρεσίες, σε όλες τις δομές δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και τα έξοδα μετάβασης σε δομές αποκατάστασης του εξωτερικού χωρίς απολύτως καμία συμμετοχή.
11) Παρέχεται δωρεάν εξατομικευμένη ψυχολογική υποστήριξη των οικογενειών των θυμάτων, των τραυματιών και των επιβαινόντων, δια ζώσης και κατ’οίκον, μέσα από το δίκτυο δομών ψυχικής υγείας του ΕΣΥ, καθώς και τηλεφωνικά μέσω της Δωρεάν Εθνικής Γραμμής Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306, με την ειδική επιλογή 3.
Και η σχετική ανακοίνωση καταλήγει:
«Οι ανωτέρω δράσεις υποστηρίζονται από τα Υπουργεία Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υγείας, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών.
Για την ταχεία και άμεση εξυπηρέτηση των οικογενειών των θυμάτων, των τραυματιών και των επιβαινόντων, δημιουργείται ειδική δομή και τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης και γρήγορης διεκπεραίωσης όλων των υποθέσεων για τα ανωτέρω μέτρα, αλλά και για κάθε συναλλαγή τους με το Δημόσιο, στην Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Επιπλέον, στην περίπτωση διασωθέντων επιβατών που αγόρασαν εισιτήρια – χωρίς να υποβάλουν τα προσωπικά τους στοιχεία – εισιτήρια και αποχώρησαν από τον τόπο του δυστυχήματος χωρίς να αφήσουν στοιχεία επικοινωνίας στις Κρατικές Αρχές, παρακαλούνται να επικοινωνήσουν με τη Γραμμή Αρωγής, προκειμένου να κάνουν χρήση των δικαιωμάτων τους».
Το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή
Μέτρα στήριξης και αρωγής των συγγενών των θυμάτων και των τραυματιών και επιβαινόντων του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023, όπως ειδική σύνταξη, διαγραφή οφειλών προς την Φορολογική Διοίκηση και ασφαλιστικά ταμεία, διορισμός στο Δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, δωρεάν νομική στήριξη, άμεσες αποζημιώσεις, μέριμνα για τους φοιτητές καθώς και ρυθμίσεις για την ενίσχυση της ασφάλειας των συγκοινωνιών προβλέπει νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων που κατατέθηκε στη Βουλή.
Το νομοσχέδιο προβλέπει παράλληλα ότι οι αποφάσεις των πρωτοδικείων για τα θύματα από το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, οι οποίες θα επιδικάζουν αποζημιώσεις σε συγγενείς θυμάτων της τραγωδίας και επιζήσαντες, θα κηρύσσονται άμεσα εκτελεστές, δηλαδή θα λαμβάνουν άμεσα τα ποσά που θα τους επιδικάζονται.
Τέλος, με το νομοσχέδιο επανακαθορίζεται η αντικειμενική υπόσταση σειράς αδικημάτων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που μπορούν να οδηγήσουν στην πρόκληση σιδηροδρομικού δυστυχήματος.
Συγκεκριμένα, προβλέπονται:
1. α. Χορηγείται από το οριζόμενο χρονικό διάστημα και εφεξής, ειδική σύνταξη σε όσους έπαθαν μόνιμη αναπηρία ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) και άνω, λόγω του ανωτέρω σιδηροδρομικού δυστυχήματος καθώς και στις οικογένειες όσων απεβίωσαν από το συμβάν αυτό. β. Η προαναφερόμενη ειδική σύνταξη τελεί υπό ειδικό καθεστώς κατά την καταβολή της (είναι αφορολόγητη, δε μεταβιβάζεται, δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιοσδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα, κ.λπ.). (άρθρο 58)
2. Απαλλάσσονται από τον φόρο κληρονομιάς (αρ. 25 ν.2961/2001) τα κληρονομιαία περιουσιακά στοιχεία των αποβιωσάντων ή αγνοουμένων λόγω του ανωτέρω σιδηροδρομικού δυστυχήματος. (άρθρο 59)
3. Διαγράφονται αυτοδικαίως οι ανεξόφλητες κατά το αναφερόμενο χρονικό διάστημα βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση ατομικές οφειλές των αποβιωσάντων, αγνοουμένων ή σοβαρά πληγέντων στο από 28.2.2023 σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, καθώς και των στενών συγγενικών τους προσώπων. (άρθρο 60)
4.α. Προβλέπεται η αυτοδίκαιη διαγραφή των ατομικών οφειλών, βεβαιωμένων και μη, προς ασφαλιστικά ταμεία των οριζόμενων προσώπων (αποβιωσάντων στο ανωτέρω σιδηροδρομικό δυστύχημα, των συνδεόμενων με αυτούς προσώπων κ.λπ.) οι οποίες δεν έχουν εξοφληθεί κατά την αναφερόμενη ημερομηνία.
β. Βεβαιώνονται, κατ’ εξαίρεση, στο όνομα του ελληνικού Δημοσίου και καταβάλλονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, οι διαγραφείσες οφειλές προς τα οριζόμενα ασφαλιστικά ταμεία. (άρθρο 61)
5. Εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 14 του ν.2266/1994 περί διορισμού σε κενή οργανική θέση στο Δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο και επί συζύγων ή συμβίων καθώς και επί συγγενών μέχρι β` βαθμού, προσώπων που απεβίωσαν συνεπεία του ανωτέρω σιδηροδρομικού δυστυχήματος.
Το ανωτέρω δικαίωμα διορισμού παρέχεται και σε πρόσωπα που νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) ή για τα οποία προκύπτει ποσοστό μόνιμης αναπηρίας τουλάχιστον 67%, συνεπεία του ανωτέρω δυστυχήματος. Αν δεν είναι δυνατός ο διορισμός τους, για λόγους υγείας, το δικαίωμα διορισμού μεταβιβάζεται στους συζύγους τους ή στους συμβίους τους ή σε ένα (1) τέκνο τους και αν δεν έχουν σύζυγο ή συμβίο μεταβιβάζεται σε έναν από τους γονείς ή σε ένα από τα αδέλφια τους.
Ειδικότερα θέματα εφαρμογής της ρύθμισης καθορίζονται με υπουργική απόφαση. (άρθρο 62)
6.α. Καλύπτονται πλήρως, από τον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), οι οριζόμενες δαπάνες νοσηλείας και αποκατάστασης των τραυματιών στο ανωτέρω σιδηροδρομικό δυστύχημα.
β. Δικαιούνται, τα οριζόμενα πρόσωπα, δια ζώσης και κατ ́ οίκον, δωρεάν εξατομικευμένη ψυχολογική υποστήριξη, μέσα από το δίκτυο Μονάδων Ψυχικής Υγείας του Ε.Σ.Υ., μέσω των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του άρθρου 11 του ν.2716/1999 που διαθέτουν άδεια Μονάδων Ψυχικής Υγείας, καθώς και τηλεφωνικά, μέσω της Δωρεάν Εθνικής Γραμμής Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης. (άρθρα 63 – 64)
7. Εισάγονται ρυθμίσεις που αφορούν στους φοιτητές και στους υποψήφιους για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι οποίοι επέβαιναν στις αμαξοστοιχίες του ανωτέρω σιδηροδρομικού δυστυχήματος καθώς και στους φοιτητές και στους υποψήφιους για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, των οποίων τα τέκνα, οι γονείς, οι αδελφοί και οι σύζυγοι ή οι συμβιούντες αυτών απεβίωσαν ή απέκτησαν μόνιμη αναπηρία σε ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) εξαιτίας του σιδηροδρομικού δυστυχήματος. Ειδικότερα:
α. Παρέχεται η δυνατότητα στους φοιτητές του ακαδημαϊκού έτους 2022 – 2023 να υποβάλουν αίτηση μετεγγραφής σε αντίστοιχο τμήμα άλλου Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) ή Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας (Α.Ε.Α.) ή μετακίνησης σε άλλο Τμήμα άλλου Α.Ε.Ι. ή άλλης Α.Ε.Α., υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις. Η μετεγγραφή ή μετακίνηση γίνεται καθ’ υπέρβαση του προβλεπόμενου αριθμού μετεγγραφόμενων ή μετακινούμενων φοιτητών. β. Παρέχεται, επίσης, η δυνατότητα εισαγωγής σε Α.Ε.Ι και Α.Ε.Α., καθ’ υπέρβαση του προβλεπόμενου αριθμού εισακτέων και με προσαύξηση 20% σε κάθε βαθμολογική επίδοση των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων, των ειδικών μαθημάτων και των πρακτικών δοκιμασιών, στους υποψηφίους που θα συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις τακτικής και επαναληπτικής εξεταστικής περιόδου των ετών 2023, 2024 και 2025.
Η ίδια ως άνω δυνατότητα δίδεται και στους υποψηφίους για εισαγωγή σε Α.Ε.Ι. και Α.Ε.Α. για το έτος 2023 με το ποσοστό 10%, χωρίς νέα εξέταση.
γ. Με υπουργική απόφαση, καθορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις και η διαδικασία εφαρμογής της ρύθμισης. (άρθρο 65)
8.α. Ορίζονται και τα θύματα του ανωτέρω σιδηροδρομικού δυστυχήματος δικαιούχοι της νομικής βοήθειας του ν.3226/2004, ως προς τις ποινικές και αστικές τους αξιώσεις.
Η ρύθμιση αυτή εφαρμόζεται αναλόγως και επί συζύγων ή συμβίων, καθώς και επί συγγενών μέχρι β’ βαθμού, προσώπων που απεβίωσαν συνεπεία του εν λόγω δυστυχήματος.
β. Κηρύσσονται υποχρεωτικά προσωρινά εκτελεστές κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 910 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Κ.Πολ.Δ.), αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων που αφορούν στις απαιτήσεις αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης από οποιαδήποτε αιτία σε σχέση με το προαναφερόμενο σιδηροδρομικό δυστύχημα. (άρθρο 66)
Συμπέρασμα;
Όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει, πουθενά δεν αναφέρεται η διαγραφή χρεών προς τις τράπεζες ή έστω κάποια σχετική ρύθμιση. Ενδεχομένως βέβαια, αν ερωτηθεί σχετικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών να δώσει μιαν απάντηση για την έκθεση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στέιτ Ντιπάρντμεντ την οποία απέφυγε με τον πιο τραγελαφικό τρόπο, όταν ερωτηθείς για την συγκεκριμένη έκθεση απάντησε για την επιτροπή PEGA η οποία μάλλον τον βόλευε καλύτερα.
Περισσότερες πληροφορίες:
Το Σχέδιο Νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή
Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων: Ανάλυση συνεπειών ρύθμισης
Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους
Ειδική έκθεση οικονομικών αποτελεσμάτων