Είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε στο Δελτίο Τύπου που εξέδωσε στις 27.09.23 η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης (ΑΔΜΘ), που κάνει λόγο για «ψεύδη και συκοφαντίες» στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία στις 25.9.2023, παρά το γεγονός πως ακόμα και ένας μη ειδικός μπορεί να διαγνώσει πως οι ισχυρισμοί της ΑΔΜΘ είναι αβάσιμοι. Πιο συγκεκριμένα:
- Το υπόβαθρο με τις καμένες εκτάσεις του Έβρου που χρησιμοποιήθηκε από την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ προέρχεται από τη χαρτογράφηση που έκανε το Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης του ΑΠΘ (υπάρχει ακριβής αναφορά στην ανακοίνωσή μας). Ο χάρτης αυτός διακινήθηκε επίσημα από το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ). Αν η ΑΔΜΘ θέλει να αμφισβητήσει αυτή τη χαρτογράφηση, μπορεί να απευθυνθεί εκεί, αλλά σίγουρα δεν θα το καταφέρει με το να δημοσιεύει φωτογραφίες που δείχνουν ένα μωσαϊκό καμένων και άκαυτων εκτάσεων (κάτι απόλυτα αναμενόμενο σε μία έκταση που έχει περάσει μία μεγάλη πυρκαγιά) και να ισχυρίζεται ότι «δεν είναι καμένα».
- Η ανακοίνωσή μας αναφέρει ξεκάθαρα ότι το αιολικό αδειοδοτήθηκε στη ΖΕΠ «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου» και όχι στη Δαδιά.
- Σχετικά με το αν ο ΟΦΥΠΕΚΑ «γνωμοδοτεί» ή «εισηγείται», αντιγράφουμε από την ιστοσελίδα του ίδιου του ΟΦΥΠΕΚΑ τα εξής: «ο ΟΦΥΠΕΚΑ γνωμοδοτεί για τη δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων κάθε έργου/δραστηριότητας που εμπίπτει στις Προστατευόμενες Περιοχές (Π.Π.)». Και αυτή η γνωμοδότηση είναι η πλέον βαρύνουσα, γιατί εξετάζει τις επιπτώσεις συνολικά στα προστατευτέα αντικείμενα μίας περιοχής NATURA, τις ανάγκες της οποίας γνωρίζουν καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία οι Μονάδες Διαχείρισης του ΟΦΥΠΕΚΑ που έχουν ως κύριο αντικείμενό τους τη διαχείριση των περιοχών αυτών.
- Σχετικά με την «αναλυτική τεκμηρίωση που δόθηκε από το ΥΠΕΝ», παραθέτουμε αυτολεξεί από το πρακτικό του Περιφερειακού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΠΕΣΠΑ) με ημερομηνία 9.8.2023:
Η Υπηρεσία επιφυλάσσεται να διατυπώσει άποψη αναμένοντας και την γνωμοδότηση της Δ/σης Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας της Γενικής Διέυθυνησης Περιβαλλοντικής Πολιτικής (ΓΔΠΠ) του ΥΠΕΝ. Στη συζήτηση που ακολούθησε, ερωτηθείς ο κ. Δημόπουλος, Προϊστάμενος της Γεν. Διευθυνσης Περιβαλλοντικης Πολιτικης του ΥΠΕΝ από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου για τη γνωμοδότηση του ΥΠΕΝ, ανέφερε ότι το ΥΠΕΝ είναι θετικό με την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου.
Και εκεί τελειώνει η παρέμβαση του κ. Προϊστάμενου της ΓΔΠΠ. Η «αναλυτική τεκμηρίωση», στην οποία αναφέρεται η ΑΔΜΘ και περιλαμβάνεται στην Αποφάση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), έφτασε με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 15.9.2023, 36 ημέρες μετά τη συνεδρίαση του ΠΕΣΠΑ (αυτά αναφέρει η ίδια η ΑΕΠΟ). Με λίγα λόγια, αυτό που προκύπτει είναι ότι τα μέλη του ΠΕΣΠΑ γνωμοδότησαν θετικά χωρίς να έχουν λάβει γνώση της τεκμηρίωσης του ΥΠΕΝ, η οποία απεστάλη εβδομάδες αργότερα.
- Για το πόσο τελικά «αναλυτική» ήταν η τεκμηρίωση του ΥΠΕΝ (λιγότερη από μία σελίδα κειμένου), μπορεί κάποιος να τη συγκρίνει με τη γνωμοδότηση 16 σελίδων του ΟΦΥΠΕΚΑ, με πληθώρα χαρτών, στην οποία τεκμηριώνονται απόλυτα οι σοβαρές επιπτώσεις στην ορνιθοπανίδα από την ενδεχόμενη κατασκευή του εν λόγω ΑΣΠΗΕ.
- Το γεγονός πως στις 15.9.2023 ακόμα λάμβανε σημαντικά στοιχεία από το ΥΠΕΝ για την κατάρτιση της ΑΕΠΟ του έργου, σημαίνει ότι ναι μεν ο αδειοδοτικός φάκελος είχε προχωρήσει αλλά παρέμεναν εκκρεμότητες και η άδεια δεν είχε εκδοθεί. Το ότι σε αυτό το ενδιάμεσο διάστημα (από τη συνεδρίαση του ΠΕΣΠΑ μέχρι την έκδοση της ΑΕΠΟ), όποτε και όλη η χώρα συγκλονίστηκε από την πυρκαγιά στον Έβρο, από την οποία επηρεάστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων και ένα τεράστιο κομμάτι της μοναδικής Φύσης του Έβρου, αλλά δεν επηρεάστηκε ούτε κατ’ ελάχιστο η διαδικασία αδειοδότησης ενός αιολικού σταθμού, είναι κάτι που ξεπερνάει την κοινή λογική.
- Δεν είχαμε σκοπό να αναφερθούμε και σε άλλες ανάλογες υποθέσεις – αδειοδοτήσεις της ΑΔΜΘ, αλλά το πόσο «προσεκτικοί σε θέματα προστασίας Περιβάλλοντος» είναι στην ΑΔΜΘ το «διαπιστώσαμε» και στην πρόσφατη περίπτωση αδειοδότησης ΑΣΠΗΕ στην περιοχή NATURA «Κοιλάδα Κομψάτου»: σε αυτή την περίπτωση, τα μέλη του ΠΕΣΠΑ γνωμοδότησαν ομόφωνα θετικά –και η ΑΔΜΘ προχώρησε στην αδειοδότηση των ΑΣΠΗΕ- ενώ ήταν σε γνώση ΟΛΩΝ ότι μέρος του υπό εξέταση έργου βρίσκεται εντός ζώνης αποκλεισμού εγκατάστασης ανεμογεννητριών, σύμφωνα με την ΚΥΑ 43236/1053/17.10.2017 (Β´ 3760) «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στην Ελλάδα».
Κατόπιν των παραπάνω, η εκτίμησή μας είναι ότι θα ήταν προτιμότερο η ΑΔΜΘ να βγει και να παραδεχτεί απλά ότι δεν αξιολόγησε ορθά την κατάσταση και ήταν εσφαλμένη η έκδοση της ΑΕΠΟ, παρά να προσπαθεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Ή όπως λέει και η λαϊκή σοφία «Εκεί που μας χρωστάγανε, μας πήραν και το βόδι».
Διαβάστε εδώ την απάντηση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης στην Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Χρήσιμες σημειώσεις
[1] Το έργο που αδειοδοτήθηκε είναι ο ΑΣΠΗΕ ΜΥΤΑΚΑΣ 1 & 2, με τις θέσεις των ανεμογεννητριών να βρίσκονται εντός της καμένης έκτασης του Έβρου, όπως προκύπτει από τα χαρτογραφικά δεδομένα του Εργαστηρίου Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης του ΑΠΘ.
[2] Η περιοχή NATURA (Ζώνη Ειδικής Προστασίας, ΖΕΠ) «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου» βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το Εθνικό Πάρκο Δαδιάς και έχει ως κύριο προστατευτέο είδος (είδος χαρακτηρισμού) τον Μαυρόγυπα. Κατά τη φετινή πυρκαγιά κάηκε περίπου το 85% της συνολικής έκτασης της ΖΕΠ!
[3] Δείτε εδώ το απόσπασμα πρακτικού της συνεδρίασης του ΠΕΣΠΑ (9/8/23)
[4] Το ΥΠΕΝ έχει στα χέρια του όλες τις απαραίτητες επιστημονικές μελέτες και τα νομοθετικά εργαλεία για την βέλτιστη ρύθμιση της συγκεκριμένης δραστηριότητας προς την κατεύθυνση της προστασίας των απειλούμενων γυπών. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
– Χαρτογράφηση ευαισθησίας για τον Μαυρόγυπα
– Προσδιορισμός κρίσιμων ενδιαιτημάτων (χαρτογράφηση ευαισθησίας) του Όρνιου στην Ελλάδα
– Υπουργική Απόφαση «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα πτωματοφάγα είδη ορνιθοπανίδας Γυπαετό (Gypaetus barbatus), Όρνιο (Gyps fulvus) και Μαυρόγυπα (Aegypius monachus) στην Ελλάδα.
– Υπουργική Απόφαση «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Ασπροπάρη» (Neophron percnopterus) στην Ελλάδα.[5] Πριν λίγες εβδομάδες, αδειοδοτήθηκε (από την ΑΔΜ-Θ και με σύμφωνη γνώμη του ΥΠΕΝ) ΑΣΠΗΕ που εμπίπτει εντός της θεσμοθετημένης ζώνης αποκλεισμού 5 χλμ. γύρω από τις φωλιές Ασπροπάρη, βλ. κοινό ΔΤ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ – Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης (ΕΠΒΘ).
[6] Ως «δέουσα εκτίμηση» ορίζεται η διαδικασία αξιολόγησης των επιπτώσεων ενός έργου, αυτοτελώς και σε συνδυασμό με άλλα έργα, στις περιοχές NATURA και στα προστατευτέα αντικείμενα αυτών και η διενέργειά της καθίσταται υποχρεωτική από την Ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Αρνητική δέουσα εκτίμηση σημαίνει ότι η υλοποίηση ενός έργου μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ακεραιότητα και τη διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου της περιοχής NATURA.