Στα τέλη του Σεπτέμβρη μια παρέα Γάλλων τουριστών εντόπισε στην Γλυφάδα της Νάξου μια νεκρή θαλάσσια χελώνα. Το άτυχο ζώο είχε παγιδευτεί σε ένα κουβάρι από πετονιές με αγκίστρια με αποτέλεσμα να πνιγεί και το άψυχο σώμα του να ξεβραστεί από το κύμα στην ακτή υπενθυμίζοντας πως τα λεγόμενα αλιευτικά εργαλεία είναι μια τεράστια απειλή για την θαλάσσια ζωή.
Ειδικά τα εγκαταλελειμμένα θαλάσσια εργαλεία αποτελούν μια συνεχή θανάσιμη παγίδα με αμέτρητα θύματα καθώς ακόμα και μια απλή πετονιά μπορεί να επιφέρει έναν αργό και βασανιστικό θάνατο στα ζώα της θάλασσας. Το 2019 ανελκύστηκαν από τη θάλασσα κοντά στην Σαλαμίνα δίχτυα-φαντάσματα των οποίων το βάρος ξεπερνούσε τους 3 τόνους. Αυτές οι δύο ειδήσεις αν συνδυασθούν αναδεικνύουν ένα τεράστιο και θανάσιμο πρόβλημα που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και κάτω από την ανθρώπινη απαίτηση να τρέφεται με ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες ψαριών. Απαίτηση που έχει σαν αποτέλεσμα να σκοτώνονται πολύ περισσότερα ψάρια και θαλάσσια ζώα από όσα ο άνθρωπος τελικά τρώει.
Τα πλαστικά σκουπίδια της αλιείας
Τα πλαστικά μιας χρήσης αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό ποσοστό των μη βιοαποδομήσιμων απορριμμάτων που εισέρχονται στους ωκεανούς κάθε χρόνο. Ο τερματισμός της αλόγιστης κατανάλωσης και απόρριψης πλαστικών μπουκαλιών, ποτηριών και άλλων αντικειμένων είναι και θα είναι πάντα σημαντικός για την προστασία του μέλλοντος του πλανήτη μας, αλλά μια νέα έρευνα έδειξε ότι τα καθημερινά αντικείμενα δεν είναι τα μόνα πλαστικά σκουπίδια που ο άνθρωπος πετάει στις θάλασσες και στους ωκεανούς.
Στην πραγματικότητα, όπως αποδεικνύεται, δεν αποτελούν καν την πλειοψηφία του πλαστικού των ωκεανών. Μια πρόσφατη έρευνα που εκπονήθηκε από επιστήμονες διαπίστωσε ότι τουλάχιστον το 46% του πλαστικού στις θάλασσες του πλανήτη προέρχεται από πεταμένα δίχτυα ψαρέματος ή εγκαταλειμμένα στη θάλασσα υλικά από ιχθυοκαλλιέργειες.
Όπως τονίζουν οι συντάκτες της μελέτης, η εισαγωγή συνθετικών ινών στα εργαλεία αλιείας και υδατοκαλλιέργειας ήταν μια σημαντική τεχνολογική εξέλιξη, αλλά, ταυτόχρονα, η αλλαγή δημιούργησε πραγματικό πρόβλημα όταν όταν τα υλικά αυτά εγκαταλείπονται ηθελημένα ή αθέλητα στις θάλασσες. Τα λεγόμενα «δίχτυα φαντάσματα», τα πεταμένα δηλαδή δίχτυα ψαρέματος αποτελούν έναν σύγχρονο εφιάλτη για τις θάλασσες καθώς έχουν αρνητικό αντίκτυπο στους θαλάσσιους οικοτόπους όλου του πλανήτη.
Μόλις εγκαταλειφθούν, τα δίχτυα αλιείας γίνονται μέρος του συνόλου των μη βιοαποδομήσιμων πλαστικών απορριμμάτων στον ωκεανό και αποτελούν μια νέα τεράστια απειλή για τα θαλάσσια ζώα, η ασφάλεια των οποίων συχνά υποτιμάται και υποβαθμίζεται στις καταγγελίες των περιβαλλοντικών οργανώσεων. Η πραγματικότητα είναι πως ένας άγνωστος αλλά σίγουρα μεγάλος αριθμός ψαριών και θαλάσσιων θηλαστικών μπλέκονται συχνά στα επιπλέοντα δίχτυα και τα αποτελέσματα αυτών των ατυχημάτων είναι συνήθως θανατηφόρα.
Η υπεραλίευση σκοτώνει δύο φορές
Τα εγκαταλειμμένα αλιευτικά εργαλεία και κυρίως τα δίχτυα φαντάσματα που είτε οι μεγάλες εταιρείες αλιείας και θαλασσινών είτε οι μικρότερης κλίμακας αλιείς αφήνουν χωρίς δισταγμό πίσω τους είναι αυτά που δίνουν ένα δεύτερο θανάσιμο χτύπημα στα θαλάσσια ζώα του πλανήτη. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας, περίπου το 80% των παγκόσμιων ιχθυαποθεμάτων είναι πλέον «υπερεκμεταλλευόμενα, εξαντλημένα ή σε κατάσταση κατάρρευσης» πόσο μεγαλύτερο γίνεται το πρόβλημα με τα ψάρια και τα θαλάσσια θηλαστικά που παρότι γλυτώνουν από τα ενεργά αλιευτικά δίχτυα των ανθρώπων πεθαίνουν καθημερινά από τα εγκαταλειμμένα δίχτυα και λογίζονται ως παράπλευρες απώλειες της εγκληματικής μας συμπεριφοράς προς το περιβάλλον και τα μη ανθρώπινα ζώα.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιβίωση του ανθρώπινου είδους βασίζεται σε έναν υγιή ωκεανό για την παραγωγή του απαραίτητου για όλους μας οξυγόνου στη γη, δεν μπορεί κανείς να υποβαθμίζει την σημασία της προστασίας των θαλασσών και των θαλάσσιων ζώων από την υπεραλίευση αλλά και την πρακτική μιας αλόγιστης ρύπανσης από πλευράς του τομέα της αλιείας μιας και το ψάρεμα μπορεί να σκοτώσει δύο φορές.
7 στοιχεία για τον εγκαταλελειμμένο αλιευτικό εξοπλισμό
– 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικό καταλήγουν κάθε χρόνο στη θάλασσα. Το μεγαλύτερο ποσοστό είναι αλιευτικός εξοπλισμός*
– Το 20% του αλιευτικού εξοπλισμού χάνεται λόγω ατυχήματος ή εγκαταλείπεται σκόπιμα στη θάλασσα στην Ε.Ε.
– Το 27% όλων των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι από αλιευτικό εξοπλισμό.
– 600 έτη είναι ο χρόνος που χρειάζεται για να αποσυντεθούν οι μονόινες συνθετικές πετονιές αλιείας.
– Το 1.5% του χαλασμένου αλιευτικού εξοπλισμού ανακυκλώνεται.
– Η άδηλη αλιεία έχει να κάνει με τη συνεχόμενη παγίδευση και καταστροφή της θαλάσσιας ζωής, μέσω του παρατημένου αλιευτικού εξοπλισμού στη θάλασσα.
– Το 46% του Μεγάλου Χωραφιού Σκουπιδιών του Ειρηνικού Ωκεανού** αποτελείται από αλιευτικό εξοπλισμό.
* Δίχτυα, Πετονιές, Κιούρτοι, Παγίδες κλπ.
** Δημοφιλές όνομα των συγκεντρώσεων θαλάσσιων απορριμμάτων στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό
Πηγή: ΑΥΓΗ/Πέτρος Κατσάκος