Διανύουμε τις πρώτες ημέρες του Μαΐου και της τουριστικής περιόδου. Τα μηνύματα θέλουν τη Νάξο να δέχεται και αυτό το καλοκαίρι πολύ μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Ωστόσο, για ακόμη μία χρονιά δεν φαίνεται να υπάρχει η πολιτική βούληση από την Δημοτική Αρχή, ώστε να δημιουργηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις που θα επιτύχουν τις λιγότερες επιπτώσεις για το νησί, την ποιότητα ζωής των κατοίκων του και την ποιοτική διαμονή των επισκεπτών και ιδιαίτερα της Χώρας, που ως γνωστόν, δέχεται το μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών και παράλληλα σε αυτήν συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος ιδιωτικών και κοινωφελών υπηρεσιών, όπως το λιμάνι, οι δημόσιες υπηρεσίες, τα σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, εκδηλώσεις, καταστήματα εστίασης καταλύματα κτλ.
Για χρόνια αναδεικνύουμε την διαρκή υπονόμευση της ποιότητας ζωής και διαμονής στη Χώρα με τα ατέλειωτα μποτιλιαρίσματα, τον συνεχή περιορισμό ελεύθερου χώρου για πεζούς, την έλλειψη οργάνωσης για την καθαριότητα και την αποκομιδή των απορριμμάτων και ανακυκλωσίμων, την απαξίωση του Κάστρου και γενικότερα της παλιάς πόλης. Γενικότερα, είναι περισσότερο από εμφανές ότι καλούμε όλο και περισσότερους επισκέπτες να έρχονται κάθε χρόνο, χωρίς να δημιουργούμε σωστές συνθήκες φιλοξενίας. Διότι όσα καταλύματα και αν κατασκευαστούν, όσες παράλληλες τουριστικές υπηρεσίες και να προσφέρονται στο νησί, που δεν είναι πια λίγες, όταν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές, οι επαρκείς πόροι και υπηρεσίες από πλευράς Δήμου, νομοτελειακά θα οδηγηθούμε στην υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής μας αλλά και του νησιού ως τόπου και ως παραθεριστικού προορισμού.
Την ώρα, που η πόλη δέχεται αυτήν την αφόρητη πίεση η δημοτική αρχή κάνει τα πάντα ώστε η κατάσταση να επιδεινώνεται συνεχώς. Και αν συχνά – πυκνά υπενθυμίζουμε το αυτονόητο, δηλαδή ότι από το 2011 μέχρι σήμερα πρόκειται για την ίδια παράταξη που διοικεί το Δήμο, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι, αν στα χρόνια Μαργαρίτη δεν γινόταν απλά τίποτα, στα χρόνια Λιανού βλέπουμε να γίνονται παρεμβάσεις που επιδεινώνουν την κατάσταση.
Ήδη από την πρώτη θητεία Μ. Μαργαρίτη, με υπεύθυνο αντιδήμαρχο τον σημερινό δήμαρχο Δ. Λιανό, τέθηκε, το 2013 σε εφαρμογή μέρος νέας κυκλοφοριακής μελέτης (μελετητής Περιμένης), η οποία προβλέπει ως χώρους στάθμευσης, μεταξύ άλλων, τον περιβάλλοντα χώρο του κλειστού γυμναστηρίου, (που ασφαλώς προοριζόταν και θα πρέπει να προορίζεται ως χώρος άθλησης), το προαύλιο των γυμνασίων της Χώρας, το δημοτικό οικόπεδο στον περιφερειακό, το οποίο προορίζεται για την ανέγερση του Δικαστικού Μεγάρου, καθώς επίσης και ιδιωτικά οικόπεδα τα οποία ουδέποτε αγοράστηκαν από το Δήμο. Επίσης, εννέα χρόνια μετά, οι κόμβοι δεν έχουν καν κατασκευαστεί όλοι. Το καλοκαίρι του 2015, ο κ. Λιανός, αντιδήμαρχος ακόμη, είχε δεσμευθεί ότι άμεσα θα έφερνε την κυκλοφοριακή μελέτη για επανεξέταση και επικαιροποίηση, καθώς στην πράξη είχαν διαπιστωθεί αστοχίες.
Ασφαλώς, ουδέποτε μέχρι σήμερα ήλθε τέτοιο θέμα προς συζήτηση. Αντίθετα, με αποφάσεις «του ποδαριού», που έχουν άλλωστε κριθεί παράνομες, χωρίς να εντάσσονται σε κάποια μελέτη και χωρίς κανένα σχεδιασμό, κάθε καλοκαίρι έκλεινε δρόμους.
Την ίδια στιγμή, ήδη από το 2015 αλλεπάλληλες φορές, τόσο στα όργανα του Δήμου όσο και σε άλλες δημόσιες τοποθετήσεις μας έχουμε «κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου», ζητώντας από τη διοικούσα παράταξη να ξεκινήσει διαδικασίες για την απόκτηση όσο το δυνατόν περισσότερων κατάλληλων χώρων στα όρια της πόλης για τη δημιουργία οργανωμένων, ιδιόκτητων, δημοτικών χώρων στάθμευσης οχημάτων, αφού διαφαινόταν ως βέβαιη η σημερινή κατάληξη, δηλαδή η επιστροφή των μισθωμένων χώρων στους ιδιοκτήτες τους για ιδιόχρηση και κυρίως την ανέγερση κτιρίων. Κάθε χρόνο, με τη λήξη των συμβάσεων, μισθωμένα ακίνητα επιστρέφονται στους ιδιοκτήτες και συνακόλουθα θα μειώνονται οι δημοτικοί χώροι στάθμευσης και η ανάγκη να αναζητούνται τέτοιοι ολοένα και πιο μακριά. Κοντά βέβαια σ’ αυτά ο κ. Λιανός σε βάρος των συμφερόντων των πολιτών, φθάνει πλέον στο σημείο να τερματίζει συμβάσεις μίσθωσης πριν την ώρα τους για να δημιουργούνται ιδιωτικά πάρκινγκ, ώστε να αφήσουμε ελεύθερη, όπως σημειώνει, την ιδιωτική πρωτοβουλία. «Γράφει δηλαδή στα παλαιότερα των υποδημάτων του» τους κατοίκους του νησιού που θα πρέπει να πληρώνουν αδρά την ανάγκη τους να σταθμεύουν κοντά στην πόλη για να κάνουν τις δουλειές τους.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, ότι με ευθύνη της παρούσας δημοτικής αρχής αλλά και των προηγουμένων, η Χώρα, εν έτει 2022 δεν έχει ούτε καν εγκεκριμένο σχέδιο πόλης, το οποίο φυσικά θα έλυνε μεγάλο μέρος των προβλημάτων αυτών. Αυτό το περίφημο «πολιτικό κόστος», όμως αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για τις μέχρι σήμερα διοικήσεις καθώς έχουν διαπιστώσει, ότι με το να μην κάνουν τίποτα δεν χάνουν ψήφους.
Μέσα σε όλα αυτά, το λιμάνι, η κυριότερη πύλη εισόδου στο νησί, που κατά παραδοχή του ίδιου του επικεφαλής της μελετητικής ομάδας για το ΠΕΑΛ (γνωστό εσφαλμένα ως masterplan λιμανιού), που ήταν αρμόδια και για την επέκταση που δεν έγινε ποτέ το 2006, είναι κορεσμένο ήδη από τότε, παραμένει στη Χώρα. Πέρυσι τον Αύγουστο, που, λόγω συνθηκών, τουριστικά δεν ήταν και η πιο «δυνατή» χρονιά, βιώσαμε θλιβερές και δυσφημιστικές καταστάσεις με την πόλη πλημμυρισμένη από κολλημένα στην κίνηση αυτοκίνητα και επισκέπτες να χάνουν το καράβι, παρά τις έκτακτες «κυκλοφοριακές ρυθμίσεις» με την απαγόρευση κυκλοφορίας για κάποιες ώρες σε σημεία της πόλης.
Το χειρότερο όμως δεν είναι ότι το λιμάνι παραμένει στην ακατάλληλη αυτή θέση ακόμα, δημιουργώντας όλα αυτά τα γνωστά προβλήματα στην πόλη. Το χειρότερο είναι το γεγονός, ότι παρά την, κατά κοινή ομολογία, ακαταλληλότητα της θέσης αυτής, ο κ. Λιανός, αρνείται πεισματικά και αδικαιολόγητα να δρομολογήσει τη διαδικασία για την κατασκευή ενός νέου, σύγχρονου λιμανιού, έξω από την Χώρα, το οποίο θα ικανοποιήσει τις ανάγκες των Αξωτών και Μικροκυκλαδιτών. Για του λόγου το αληθές, αν και κατά τις θητείες Μαργαρίτη, στον προϋπολογισμό του Δήμου υπήρχε έστω και «για τα μάτια του κόσμου», όπως αποδείχθηκε, μελέτη χωροθέτησης νέου λιμανιού, αντίθετα και παρά την πίεση σύσσωμης της αντιπολίτευσης, ο Δ. Λιανός μέχρι σήμερα επιλέγει να έχει εκτός προϋπολογισμού και άρα εκτός πολιτικής βούλησης του, την κατασκευή νέου λιμανιού καταδικάζοντας ένα ολόκληρο νησί για πολλά χρόνια ακόμα, αφού όσο δεν υπάρχει μελέτη χωροθέτησης, δεν γίνεται καν το πρώτο βήμα.
Παράλληλα, το 2020, εγκρίθηκε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του ΠΕΑΛ Νάξου, το οποίο εκτός της νομιμοποίησης των παρανόμων υφιστάμενων λιμενικών εγκαταστάσεων, που εξυπακούεται ότι πρέπει να γίνουν και των απαραιτήτων ηπίων επεμβάσεων που πρέπει να γίνουν στο υφιστάμενο λιμάνι, ώστε να το καταστήσουν ασφαλές, μέχρι να γίνει ένα σύγχρονο λιμάνι εκτός πόλης, περιλαμβάνει και την προσθήκη νέων οχληρών χρήσεων (μαρίνα σκαφών αναψυχής, χώρος πρόσδεσης κρουαζιερόπλοιου, υδατοδρόμιο) σε μία λιμενολεκάνη και μία πόλη που ήδη έχουν ξεπεράσει τα όριά τους εδώ και δεκαετίες, συνοδευόμενες από κυκλοφοριακές παρεμβάσεις που αφ΄ ενός φέρουν ακόμα περισσότερη κίνηση στο πιο κεντρικό σημείο της πόλης αφ’ ετέρου, θα περιορίσουν ακόμη περισσότερο τους ελευθέρους για τους πεζούς κοινόχρηστους χώρους.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σταθούμε στο γεγονός ότι, μολονότι ο Δήμος ήδη από το 2017 έχει αναθέσει σε μελετητή την εκπόνηση Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), μία κίνηση που αναμφίβολα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αφού σκοπό έχει την βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη και τα περίχωρά της και την ικανοποίηση των αναγκών για την κινητικότητα των ανθρώπων, τη μεταφορά αγαθών προς αυτήν και να καταστήσει την πόλη ελκυστική για τον επισκέπτη – φιλική για τον πεζό, εν τούτοις, η έλλειψη πολιτικής βούλησης έχει αδρανήσει και η συνέχισή του με αυτήν τη δημοτική αρχή είναι απίθανη. Σημειωτέον ότι, στην Πάρο, η εκπόνηση του αντίστοιχου ΣΒΑΚ ολοκληρώθηκε μέσα σε ενάμιση χρόνο (1/2020-5/2021).
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η δημοτική αρχή εγκληματεί συνειδητά, με το παραλείψει να ενημερώσει την ανάδοχο του ΠΕΑΛ μελετητική εταιρεία για το γεγονός ότι ήδη εκπονείται το ΣΒΑΚ, με αποτέλεσμα το ΠΕΑΛ να προβλέπει παρεμβάσεις αντιδιαμετρικά αντίθετες στις στοχεύσεις ενός τέτοιου σχεδίου.
Σε μια εποχή που τουριστικοί προορισμοί, στην Ελλάδα και την Ευρώπη με το βλέμμα στο μέλλον, περιορίζουν την κίνηση των οχημάτων, απομακρύνουν χρήσεις και εγκαταστάσεις οχληρές και δημιουργούν φιλικές συνθήκες για τον πεζό, η δημοτική αρχή επιλέγει να προσθέσει τέτοιες χρήσεις, που υπερβαίνουν κατά πολύ τη φέρουσα ικανότητα της πόλης, αφού την καθιστούν προορισμό προς αποφυγή κρατώντας την δεκαετίες πίσω.
Καταγόμενος από το Φιλώτι, από μικρό παιδί ακούω το δικαιολογημένο παράπονο των κατοίκων των χωριών της Κεντρικής και της Ορεινής Νάξου, ότι «όλα γίνονται στη Χώρα». Είμαι βέβαιος πια πως αυτό το «όλα στη Χώρα» αποτελεί τελικά την καταστροφή της, η οποία μπορεί να αποφευχθεί μόνον με οργάνωση και άμεσες, μελετημένες και αυτονόητες παρεμβάσεις. Είναι πασιφανές ότι κάθε χρόνος που περνάει η κατάσταση γίνεται αφ’ ενός όλο και χειρότερη, αφ’ ετέρου δε δυσκολότερα αναστρέψιμη λόγω τετελεσμένων, που δημιουργούνται και μέρος των οποίων αναφέρω πιο πάνω.
Η Χώρα αποτελεί την πρωτεύουσα του Δήμου, την είσοδο στο νησί, το μοναδικό μέρος που μετά βεβαιότητας, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα επισκεφθούν όλοι οι επισκέπτες του νησιού. Αποτελεί τον τόπο που κατοικούν οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού και επισκέπτονται αναγκαστικά όλοι οι κάτοικοί του, αφού όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες και το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς βρίσκεται εκεί. Η συνεχής απαξίωση της πόλης δεν υποβαθμίζει μόνον την ίδια, αλλά την τύχη ολόκληρου του νησιού, αν όχι του Δήμου.
Αναρτήσεις δήθεν εξωραϊσμού με φύτευση παρτεριών ως …σημαντικές παρεμβάσεις για την πόλη, δεν μπορούν να πείσουν παρά μόνον αυτούς, που δογματικά θα ακολουθούν τους γνωστούς εμπόρους μικρορουσφετιών. Ως μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου από το 2014, μπορώ με βεβαιότητα να πω (και είμαι στη διάθεση οποιουδήποτε για να με διαψεύσει), ότι δεν έχει γίνει καμμία ουσιαστική και μελετημένη παρέμβαση, δεν υπήρχε ποτέ ένας οργανωμένος σχεδιασμός, που να στοχεύει στον τερματισμό της υποβάθμισης, ενώ δεν φαίνεται τίποτα ελπιδοφόρο στον ορίζοντα, αφού δεν γίνονται καν, έστω μικρά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση.
Για όλα αυτά και για χίλια δυο άλλα πράγματα, που θα μπορούσε κανείς να αναλύσει, για την κατάσταση στην πόλη, όπως για την καθαριότητα, για την μισθωμένη αφαλάτωση, που ελλείψει οργανωμένης και ορθολογικής διαχείρισης νερού, θα μας μείνει ες αεί αμανάτι μέσα στην πόλη σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία, για τα πάρκα – χωράφια, για την χωρίς μέτρο εκμετάλλευση κοινοχρήστων χώρων με την ανοχή και σε κάποιες περιπτώσεις την ευλογία της δημοτικής αρχής και της εκάστοτε κυβέρνησης, για το γεγονός ότι θα φτάσουμε Ιούνιο και η Χώρα θα είναι ένα εργοτάξιο, λόγω της ανεπάρκειας των διοικούντων να κάνουν ακόμα και ένα στρώσιμο πίσσας μέσα στην πόλη, θέματα που έχουν υποδειχθεί στη δημοτική αρχή αλλά μάταια, για όλα αυτά λοιπόν, οφείλουμε όλοι να μην αφήσουμε άλλο χρόνο να χαθεί. Ο καθένας, με όποια ιδιότητα έχει, πρέπει να συμμετέχει, να φωνάξει, να πιέσει, να κάνει ότι περνά από το χέρι του.
Δικαιούμαστε όλοι μια πιο ποιοτική και αξιοπρεπή ζωή, μία βιώσιμη ανάπτυξη που πρωτίστως θα σέβεται εμάς τους ίδιους και τον τόπο στον οποίο ζούμε και εργαζόμαστε.
Νάξος, 3 Μαΐου 2022
Βασίλης Βρούτσης
Δημοτικός Σύμβουλος
Επικεφαλής Ανεξάρτητης Δημοτικής Παράταξης «Δύναμη Δημιουργίας»