Σοκάρουν τα στοιχεία της έρευνας που πραγματοποίησε η UNICEF για την κατάσταση της ψυχικής υγείας των εφήβων.
Με αφορμή την παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας βγαίνουν στη δημοσιότητα πληροφορίες που βρίσκουν απροετοίμαστη την κοινωνία της Ισπανίας όπου πραγματοποιήθηκε η έρευνα και τους φορείς που ασχολούνται με τον κλάδο της ψυχικής υγείας να διαχειριστούν.
Η συμμετοχή των εφήβων στην έρευνα αυτή ανέρχεται στα 40.000 άτομα και τοποθετεί στο 10,8% τους εφήβους που σκέφτηκαν έστω και μία φορά την αυτοκτονία.
Οι μισές διαταραχές ξεκινούν στην ηλικία των 14 ετών, το 75% αναπτύσσεται μέχρι την ηλικία των 24 ετών, αλλά οι περισσότερες μένουν απαρατήρητες, δεν ανιχνεύονται και επομένως δεν αντιμετωπίζονται.
Το 15% των Ισπανών εφήβων έχει «σοβαρά ή μέτρια σοβαρά» συμπτώματα κατάθλιψης, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας που ετοίμασε η UNICEF Ισπανίας με το Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο.
Ο γενικός διευθυντής της UNICEF Ισπανίας Χοσέ Μαρία Βέρα υποστηρίζει ότι είναι άμεση η ανάγκη επένδυσης σε αυτό το τμήμα του πληθυσμού για να τερματίσει το στίγμα της κατάθλιψης.
Δεν υπάρχει τηλεφωνική γραμμή ψυχικής βοήθειας
Εκτιμά δε, ότι είναι σημαντική η επένδυση στην ψυχική υγεία που προβλέπεται στους τελευταίους Γενικούς Προϋπολογισμούς του Κράτους και την έναρξη της τηλεφωνικής γραμμής αυτοκτονίας 024, αλλά τονίζει την ανάγκη παροχής περισσότερων πόρων για το Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2022-24 για την παιδική και την εφηβική ηλικία.
Επιμένει επίσης να σπάσει το στίγμα που υπάρχει γύρω από την ψυχική υγεία και αναγνωρίζει ότι, παρόλο που έχει σημειωθεί πρόοδος τα τελευταία χρόνια, «εξακολουθούν να υπάρχουν αρνητικές πεποιθήσεις που μπορούν να οδηγήσουν τους ανθρώπους να μην ζητήσουν τη βοήθεια που χρειάζονται».
Η UNICEF προτρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος των σχολείων μέσω του συντονιστή πρόνοιας και προστασίας, μια φιγούρα που άρχισε να λειτουργεί εφέτος με την έναρξη της σχολικής χρονιάς . Ο συντονιστής αυτός θα ελέγχει τις περιπτώσεις μπούλινγκ στα σχολεία.
Μεγάλη η έλλειψη των ειδικών ψυχικής υγείας
Εν τω μεταξύ ο Σύλλογος Ψυχολόγων της Μαδρίτης καταγγέλλει την έλλειψη ψυχολόγων σε νοσοκομεία, κέντρα υγείας, υπηρεσίες υγείας και σχολείων και ζητά την ενσωμάτωση 7.900 ακόμη κλινικών ψυχολόγων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας για να επιτευχθεί αναλογία 20 ψυχολόγων ανά 100.000 κατοίκους.
Όπως επισημαίνουν, ένας στους τρεις Ισπανούς αντιμετωπίζει πιθανή περίπτωση άγχους και ένας στους τέσσερις κατάθλιψης, αλλά και περίπου 400.000 άτομα, κατά προτίμηση παιδιά και έφηβοι, πάσχουν από διατροφικές διαταραχές και ένας στους δέκα μαθητές έχει πέσει θύμα εκφοβισμού.
Με αυτά τα στοιχεία, ο Σύλλογος Ψυχολόγων απαιτεί μια πολιτική δημόσιας υγείας που να εξετάζει την ψυχική υγεία με αυστηρό και ολοκληρωμένο τρόπο και υποστηρίζει ότι η αύξηση του προϋπολογισμού σε αυτόν τον τομέα αντιπροσωπεύει μια σαφή επένδυση μεσοπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα.
Συμπτώματα της κατάθλιψης στην εφηβεία
Τα συμπτώματα όσον αφορά την κατάθλιψη στην εφηβεία περιλαμβάνουν μια αλλαγή από την προηγούμενη κατάσταση, στάση και συμπεριφορά του εφήβου, η οποία μπορεί να προκαλέσει σημαντική δυσφορία και δυσλειτουργία στο σπίτι, στο σχολικό περιβάλλον, στην κοινωνική ή και σε άλλους τομείς της ζωής του. Τα συμπτώματα, επίσης, μπορεί να ποικίλουν σε μορφή και σε ένταση.
Συναισθηματικές αλλαγές
Είναι, λοιπόν, σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί με τις συναισθηματικές αλλαγές των εφήβων μας, όπως:
- Αισθήματα θλίψης, που μπορεί να περιλαμβάνουν ξεσπάσματα κλάματος, χωρίς προφανή λόγο
- Απογοήτευση ή συναισθήματα θυμού, ακόμη και για ασήμαντα πράγματα
- Αίσθημα κενού ή απελπισίας
- Ευερεθιστότητα
- Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης σε δραστηριότητες που μέχρι πρότινος είχαν
- Απόσυρση ή συγκρουσιακότητα εντός του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Ενοχικά συναισθήματα
- Απαξίωση του εαυτού
- Εμμονική ενασχόληση με αποτυχίες του παρελθόντος ή υπερβολική αυτοκριτική
- Υπερευαισθησία στην απόρριψη ή στην αποτυχία και ανάγκη για συνεχή επιβεβαίωση
- Πτώση συγκέντρωσης, προσοχής, μνήμης και δυσκολία λήψης αποφάσεων
- Συνεχής αίσθηση ότι η ζωή και το μέλλον είναι δυσοίωνα και μάταια
- Συχνές σκέψεις θανάτου, αυτοκαταστροφικότητας ή αυτοκτονίας
Συμπεριφορικές αλλαγές
Χρειάζεται να δώσουμε προσοχή σε αλλαγές της συμπεριφοράς των εφήβων, όπως:
- Έντονη κόπωση και απώλεια ενέργειας
- Αϋπνία ή υπερβολικές ώρες ύπνου
- Αλλαγές στην όρεξη: μειωμένη όρεξη και απώλεια βάρους ή αυξημένη όρεξη και βάρος
- Χρήση ναρκωτικών ουσιών ή κατάχρηση αλκοόλ
- Ταραχή, ανησυχία και αεικινησία: π.χ. περπάτημα “πάνω-κάτω”, συνεχής κίνηση των δακτύλων ή των χεριών, αδυναμία να μείνει ακίνητος/η
- Αργή σκέψη, ομιλία ή κίνηση του σώματος
- Συχνά παράπονα για ανεξήγητους πόνους στο σώμα και πονοκεφάλους, που μπορεί να περιλαμβάνουν συχνές ιατρικές επισκέψεις
- Κοινωνική απομόνωση
- Κακή σχολική επίδοση ή συχνές απουσίες από το σχολείο, συγκριτικά με το παρελθόν
- Λιγότερη προσοχή στην προσωπική υγιεινή ή εμφάνιση
- Εκρήξεις θυμού, ταραχοποιητικές ή επικίνδυνες συμπεριφορές ή άλλες εκδραματίσεις
- Αυτοτραυματισμός: π.χ. κόψιμο ή κάψιμο του δέρματος, υπερβολικά piercing ή τατουάζ
- Σχεδιασμός αυτοκτονικού πλάνου ή απόπειρα αυτοκτονίας
Πότε πρέπει να επισκεφθεί κανείς ειδικό
Εάν παρατηρείτε ότι τα καταθλιπτικά συμπτώματα έχουν μεγάλη διάρκεια και κάνουν το έφηβο παιδί δυσλειτουργικό ή έχετε ανησυχίες για αυτοκτονικό ιδεασμό ή για παρακινδυνευμένες για τη ζωή του συμπεριφορές, μιλήστε σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας (παιδοψυχίατρο ή ψυχολόγο), εκπαιδευμένο στην ψυχολογία εφήβων. Ο οικογενειακός σας γιατρός, ο παιδίατρος σας ή το σχολικό πλαίσιο του παιδιού σας, είναι μερικά από τα μέρη που μπορείτε να ρωτήσετε για να σας συστήσουν κάποιον, αν δε γνωρίζετε ήδη που να απευθυνθείτε. Επιπρόσθετα, υπάρχουν δημόσιες δομές ή δωρεάν τηλεφωνικές γραμμές στις οποίες μπορείτε να απευθυνθείτε για παροχή βοήθειας σε εσάς του γονείς και στο παιδί.
